Κυριακή Γ Νηστειών Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ. «Τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον,και ζημιωθή την ψυχήν αυτού;».

Η ΥΛΙΣΤΙΚΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ είναι ένα από τα πιο έντονα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ανθρώπου. Οι άνθρωποι σήμερα είμαστε φιλόϋλοι και φιλόσαρκοι. Ο πλούτος, τα υλικά αγαθά, η ευμάρεια και οι ανέσεις αποτελούν την πρώτιστη επιδίωξη των περισσοτέρων από τους συνανθρώπους μας. Αν μπορούσαμε, θα θέλαμε να κατακτήσουμε τον κόσμο ολόκληρο. Ο υλισμός, βλέπετε, επιστρατεύει πάντοτε ως σύμμαχο του την απληστία. Με όσα κι αν έχουμε, δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Και όσα κι αν αποκτήσουμε, δεν μας φτάνουν. Για την πλεονεξία του ανθρώπου διαβάζουμε στο βιβλίο των Παροιμιών: «Άδης και απώλεια ουκ εμπίπλανται, ωσαύτως και οι οφθαλμοί των ανθρώπων άπληστοι» (27, 20). Δηλαδή, ο Άδης και ο θάνατος δεν χορταίνουν να δέχονται νεκρούς. Έτσι και τα μάτια των ανθρώπων είναι αχόρταγα.Κυριαρχούμενοι από αυτή την υλιστική αντίληψη και τη σύμφυτη απληστία, λησμονούμε τι είναι ο άνθρωπος. Το νόημα της ζωής. Τις προτεραιότητες που ο Θεός έχει τάξει στη ζωή μας. Λησμονούμε την ασύγκριτη αξία του ανθρώπου εν σχέσει με τα υλικά αγαθά, τα πλούτη και τις απολαύσεις του παρόντος κόσμου.Τον κίνδυνο αυτό μας επισημαίνει σήμερα ο Κύριος μας στην ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε. «Τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον, και ζημιωθή την ψυχήν αυτού; Ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;». Δηλαδή: Γιατί, τι θα ωφελήσει τον κόσμο και να χάσει την ψυχή του; Ή τι αντάλλαγμα είναι δυνατόν να δώσει ο άνθρωπος για την ψυχή του;Τι είναι η ψυχή. ΚΑΤ’ ΑΡΧΑΣ ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ να διευκρινίσουμε τι είναι ψυχή, τι σημαίνει αυτός ο όρος στον οποίο τόσο συχνά αναφερόμαστε. Ψυχή είναι ο έσω άνθρωπος, η πνευματική υπόσταση του ανθρώπου, ο «κρυπτός της καρδίας άνθρωπος», καθώς γράφει ο απόστολος Πέτρος (Α’ Πετρ. 3,4). Ψυχή κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας μας είναι ένα από τα δυο συστατικά που συνθέτουν την ανθρώπινη ύπαρξη. Ο άνθρωπος κατά τον Μ. Βασίλειο είναι «σύνθετος εκ ψυχής και σώματος». Το σώμα ελήφθη «από της γης», ενώ η ψυχή είναι «ουρανία». Αλλά και κατά τον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό ο Θεός «εξ ορατής τε και αοράτου φύσεως δημιουργεί τον άνθρωπον…., εκ γης μεν το σώμα διαπλάσας, ψυχήν δε λογικήν και νοεράν δια του οικείου εμφυσήματος δους αυτώ».Ψυχή, λοιπόν, είναι αυτή η θεία πνοή με την οποία ο δημιουργός Κύριος μας μετέδωσε το ατίμητο δώρο της ζωής, μας κατέστησε δικές Του εικόνες. Σύμφωνα με το λόγο της Γραφής ο άνθρωπος πλάστηκε «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» Θεού (Γεν. 1, 26). Το «κατ’ εικόνα» αναφέρεται στην ψυχή, είναι η ψυχή. Όπως διδάσκει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, «το μεν κατ’ εικόνα το νοερόν δηλοί και αυτεξούσιον, το δε καθ’ ομοίωσιν την της αρετής κατά το δυνατόν ομοίωσιν».Ανυπολόγιστη η αξία της ψυχής. ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ το τελευταίο είναι που αποδεικνύει και τη μεγάλη αξία της ψυχής και κατ’ επέκταση του ανθρωπίνου προσώπου. Η ψυχή μας έχει ανυπολόγιστη αξία, διότι προέρχεται κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο «εκ Θεού», είναι θεία και μετέχει «της άνωθεν ευγενείας». Τίποτε δεν είναι δυνατόν να συγκριθεί με την αξία της ψυχής. Ούτε και ο κόσμος ολόκληρος. Η θεία προέλευση της ανθρώπινης ψυχής την καθιστά μοναδική και ασύγκριτη. «Πας ο κόσμος», γράφει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, «ψυχής ουκ αντάξιος. Ο μεν γαρ παροίχεται ( = παρέρχεται), η δε άφθαρτος».Την ασύγκριτη αξία της ψυχής υπογραμμίζει στο σημερινό ευαγγέλιο και ο Κύριος. Θέλοντας να εξάρει την αξία της ψυχής, συγκρίνει την απώλεια της με την κατάκτηση ολόκληρου του κόσμου. Η απώλεια της ψυχής είναι τόσο βαρύ και φοβερό πράγμα, ώστε κι αν ο άνθρωπος κέρδιζε τον κόσμο ολόκληρο, να μην μπορεί να ισοσταθμίσει αυτή την απώλεια. Και η απώλεια αυτή είναι οριστική. Δεν υπάρχει αντάλλαγμα που θα μπορούσε να δώσει ο άνθρωπος για να την ξανακερδίσει.Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει την κρίση αυτή του Χριστού; Μόνον ο Χριστός είναι σε θέση να κρίνει και να εκτιμά σωστά. Αυτός μπορεί να κρίνει την αξία του κόσμου, γιατί ο ίδιος τον δημιούργησε. Αυτός και την αξία των ψυχών, γιατί ο ίδιος θυσιάστηκε για να τις εξαγοράσει. Η θυσία του Χριστού πάνω στο σταυρό αποτελεί μια δεύτερη απόδειξη της αξίας της ψυχής μας. Για να εξαγοράσει ο Κύριος τις ψυχές μας, που ήταν αιχμάλωτες του διαβόλου και της αμαρτίας, χρειάστηκε να προσφέρει ως λύτρο το τίμιο αίμα Του. Τίποτε άλλο δεν μπορούσε να μας χαρίσει την ελευθερία μας από το ζυγό της αμαρτίας. Το γεγονός, λοιπόν, ότι ο Κύριος σταυρώθηκε για χάρη μας, αποκαλύπτει την αξία του ανθρώπου. Την ανυπολόγιστη αξία της ανθρώπινης ψυχής.Σκοπός της ζωής η σωτηρία της ψυχής. Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ανθρώπινης ψυχής προσδιορίζει πολύ φυσικά και το χρέος μας απέναντι της. Ο θεμελιώδης σκοπός της ζωής μας είναι να γίνουμε μέτοχοι της θείας ζωής. Να εισέλθουμε στην ετοιμασμένη «από καταβολής κόσμου» Βασιλεία του Χριστού. Είναι αυτό που στην χριστιανική γλώσσα ονομάζουμε σωτηρία της ψυχής.Για την επιτυχία αυτού του σκοπού οφείλουμε να επιδείξουμε πολλή επιμέλεια. «Μετά φόβου και τρόμου την εαυτών σωτηρίαν κατεργάζεσθε», συμβουλεύει ο απόστολος Παύλος (Φιλ. 2,12). Πρώτη μας φροντίδα η σωτηρία της ψυχής μας. Πρώτη μας επιδίωξη η ζωή που εμπνέει ο χριστός μας. Πρώτος μας πόθος η είσοδος μας στη θεία Βασιλεία.Προσοχή, μη μας αιχμαλωτίσει η αγάπη του κόσμου. Αυτό που ο ευαγγελιστής Ιωάννης ονομάζει «επιθυμία σαρκός» (= φιληδονία), «επιθυμία των οφθαλμών» ( = απληστία) και «αλαζονεία του βίου» ( = υπεροψία που γεννά ο πλούτος) (Α’ Ιω. 2,16). Προσοχή, μη μας παγιδεύσουν τα εφήμερα και τα γήινα κι έτσι λησμονήσουμε την αξία της ψυχής και τον αληθινό σκοπό της ζωής. Αυτό που είναι ανάγκη να θυμόμαστε πάντοτε είναι ότι ο κόσμος παρέρχεται. Και μαζί του όλα όσα επιθυμούν οι άνθρωποι να κατέχουν μέσα σ’ αυτόν. Αντίθετα, αυτός που εκτελεί το θέλημα του Θεού θα ζήσει αιώνια.Ο σταυρός μέτρο της αξίας της ψυχής. ΚΑΤΑ ΤΗ σημερινή Κυριακή, Γ’ των Νηστειών, η Εκκλησία μας προβάλλει τον ζωοποιό Σταυρό του Κυρίου και μας προσκαλεί να τον προσκυνήσουμε οι πιστοί ευλαβικά. Για ποιό σκοπό; Για να αντλήσουμε δύναμη και έτσι να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τον πνευματικό αγώνα, που διεξάγουμε την ιερή αυτή περίοδο της Τεσσαρακοστής. Ταυτόχρονα ο σταυρός του Κυρίου μας αποκαλύπτει και το μέτρο τόσο της αγάπης του Θεού όσο και της αξίας του ανθρώπου. Είναι τόσο μεγάλη η αγάπη του Θεού και τέτοια η αξία της ανθρώπινης ψυχής ώστε ο ίδιος ο Θεάνθρωπος Κύριος να ανεβαίνει πάνω στο σταυρό χάριν της σωτηρίας της!Την ανυπολόγιστη αξία της ψυχής μας καλούμαστε να συνειδητοποιήσουμε κι εμείς και να ζούμε κατά το θέλημα του Κυρίου. Να τον ακολουθούμε πιστά σηκώνοντας με υπομονή κι ελπίδα το σταυρό του χριστιανικού μας χρέους. Έτσι και μόνο θα κερδίσουμε την ψυχή μας, που σημαίνει ότι θα γίνουμε μέτοχοι της αιώνιας και αληθινής ζωής.