ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ
Ἀριθμὸς 29
Κυριακὴ ΣΤ΄ Ματθαίου
20 Ἰουλίου 2014
Ματθαίου θ΄ 1 - 8
Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ξεδιπλώνει μπροστὰ μας βασικὲς παραμέτρους ποὺ ἅπτονται τοῦ θέματος τοῦ πόνου στὴ ζωή μας καὶ κυρίως γιὰ τὸ πῶς πρέπει νὰ στεκόμαστε ἀπέναντί του.
Ὁ πόνος, σύμφωνα μὲ τὴν πατερικὴ σκέψη, δὲν εἶναι κατὰ φύσιν κατάσταση. Προέκυψε στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου ὡς ἀποτέλεσμα τῆς πτώσης καὶ ἔκτοτε εἶναι συνυφασμένος μὲ τὴν ἴδια του τὴ ζωή. Ἀποκαλύπτεται στὴν καθημερινότητα μὲ διάφορες μορφὲς καὶ παραμονεύει σὲ κάθε του βῆμα. Ἡ ἀγάπη ὅμως τοῦ Θεοῦ δὲν ἐγκαταλείπει τὸ πλάσμα του, γιὰ νὰ τὸ ἀφήσει ἕρμαιο στὴν τραγικότητα τῆς ἀσθένειας, τοῦ πόνου καὶ τῆς δυστυχίας, ἀλλὰ διὰ μέσου τους εἶναι δυνατὸ νὰ ἀνιχνευθεῖ τὸ βαθύτερο νόημα τῆς ζωῆς. Ἀπαραίτητη προϋπόθεση γι’ αὐτὸ ὅμως εἶναι ἡ πίστη, ἡ ὁποία ἀναδεικνύει τὴν αὐθεντικότητα τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι αὐτὴ ποὺ ἀκυρώνει τὴν τραγικότητα ὄχι μόνο τοῦ πόνου καὶ τῆς ἀσθένειας, ἀλλὰ καὶ τοῦ θανάτου, ὡς τοῦ ἔσχατου σημείου ἐξαθλίωσης τοῦ προσώπου.
Αὐτὰ εἶναι τὰ βαθύτερα μηνύματα ποὺ ἀπορρέουν ἀπὸ τὴ διήγηση τῆς θεραπείας ἑνὸς παραλύτου. Ἡ δυστυχισμένη ἐκείνη ὕπαρξη ὁδηγεῖται μπροστὰ στὸν Χριστό, στὸν ἀληθινὸ ἰατρὸ τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων. Τὴ στιγμὴ ποὺ οἱ ἄλλοι συνάνθρωποί του ἦταν ὑγιεῖς, ὁ παράλυτος ἐκεῖνος βρισκόταν στὴν κλίνη τῆς ὀδύνης καὶ τοῦ πόνου. Ὅλα γι’ αὐτὸν κυλοῦσαν μέσα σὲ μία τραγικότητα. Ὄνειρα, ἐλπίδες, προσδοκίες, εἶχαν συνθλιβεῖ καὶ κατακρημνιστεῖ. Σὲ μία τέτοια κατάσταση εὑρισκόμενος, ὁ παράλυτος ἦταν φυσικὸ νὰ διερωτᾶται μέσα ἀπὸ τὶς μεγάλες δόσεις πικρίας ποὺ γευόταν, γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέπει νὰ ὑποφέρει; Γιατί ὁ πόνος καὶ ἡ δυστυχία νὰ συνοδεύουν τόσο ἀσφυκτικὰ τὴ ζωή του; Αὐτὸ τὸ ἐρώτημα ἔχει διαχρονικὸ, ἀλλὰ καὶ ἐπίκαιρο χαρακτῆρα καὶ ὑψώνεται βασανιστικὰ καὶ ἀδυσώπητα στὴ ζωὴ τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Ὁ καθένας ψάχνει γιὰ νὰ βρεῖ μία ἀπάντηση, ἡ ὁποία ἔχει νὰ κάνει μὲ τὸ βάθος, τὴν οὐσία καὶ τὴν πεμπτουσία τῆς ζωῆς. Δὲν μπορεῖ νὰ περιορίζεται σὲ ἐπιφανειακὲς ἠθικιστικὲς ἢ ἀκόμα καὶ ψυχολογικὲς προσεγγίσεις, ἀλλὰ ἀπαιτεῖ μία ὑπαρξιακὴ τοποθέτηση, μὲ ἕνα βαθύτερο νόημα καὶ περιεχόμενο.
Ἀφετηρία γιὰ τὴν σωστὴ κατανόηση τοῦ βαθύτερου περιεχομένου τῶν θλίψεων εἶναι ἡ παραδοχὴ ὅτι ἡ ἴδια ἡ Ἐκκλησία ποτὲ δὲν τὶς ἀρνήθηκε. Μάλιστα ὁ Κύριος διακήρυξε ξεκάθαρα ὅτι «ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἔξετε». Στὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων σημειώνεται χαρακτηριστικὰ ὅτι θὰ πρέπει νὰ περάσουμε ἀπὸ πολλὲς θλίψεις. Σὲ κάποιες περιπτώσεις, ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει μία ἀρρώστια, μία δοκιμασία, ἕναν πόνο, ὄχι βέβαια γιὰ νὰ τιμωρήσει ἀλλὰ γιὰ νὰ παιδαγωγήσει καὶ ἐξαγιάσει τὰ ἀγαπημένα του παιδιά. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τονίζουν ἐμφαντικὰ ὅτι ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος δὲν δοκιμάζεται παραμένει ἄπειρος καὶ ἀνώριμος στὴ ζωή του. Ἀντίθετα, ἐκεῖνος ποὺ δοκιμάζεται γίνεται ὅπως τὸν χρυσὸ ποὺ καθαρίζεται καὶ λαμπικάρεται μέσα στὴ φωτιά. Ἀλλὰ καὶ ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς διαβεβαιώνει ὅτι κάθε πιστὸς ποὺ διαθέτει πνευματικὸ καρπό, κλαδεύεται ὅπως τὸ κλῆμα γιὰ νὰ καρποφορήσει ἀκόμα πιὸ πολύ. Ἀκόμα, δὲν εἶναι λίγες οἱ φορὲς ποὺ οἱ θλίψεις στὴ ζωὴ λειτουργοῦν ὡς ἕνα ξύπνημα ἀπὸ ἕναν πνευματικὸ λήθαργο. Μεταβάλλονται τότε σ’ ἕνα πνευματικὸ γύμνασμα τῆς ψυχῆς. Τὸ θέμα, λοιπόν, δὲν εἶναι ἂν θὰ βρεθοῦμε μπροστὰ σὲ θλίψεις καὶ δοκιμασίες ἀλλὰ πῶς στεκόμαστε ἀπέναντί τους. Μποροῦμε ἐδῶ νὰ θυμηθοῦμε καὶ τὸ ἰσχυρὸ παράδειγμα τοῦ πολυάθλου Ἰώβ, ὁ ὁποῖος ἐνῶ πέρασε μέσα ἀπὸ συμπληγάδες δοκιμασιῶν, ὄχι μόνο δὲν βαρυγκώμησε ἐναντίον τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ μὲ ὑποδειγματικὴ ὑπομονὴ καὶ βαθιὰ πίστη ἔλεγε: «Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον».
Ὁ πόνος καὶ ἡ θλίψη, ἀπὸ μία ἄλλη σκοπιά, εἶναι στοιχεῖα ποὺ ρίχνουν ἀκόμα καὶ γέφυρες γιὰ νὰ πλησιάζουν πιὸ κοντὰ οἱ ἄνθρωποι μεταξύ τους. Θὰ πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι οἱ ἄνθρωποι ποὺ βλέπουμε ὅτι ὑποφέρουν καὶ πονοῦν στὴ ζωή τους, χρειάζονται σὲ κάθε περίπτωση καὶ τὴ δική μας στήριξη. Ἐπιβάλλεται νὰ τοὺς πλησιάζουμε καὶ νὰ τοὺς βοηθᾶμε στὴ κατάστασή τους. Νὰ τοὺς συμπαραστεκόμαστε μὲ κάθε τρόπο. Αὐτό, ἄλλωστε, καταλείπουν ὡς ἰσχυρὸ παράδειγμα οἱ τέσσερις συνοδοὶ ποὺ περιέβαλαν μὲ ὑποδειγματικὴ ἀγάπη τὸν παράλυτο, παρὰ τὰ μεγάλα ἐμπόδια καὶ τὶς δυσκολίες ποὺ συναντοῦσαν ὅταν τὸν ὁδηγοῦσαν μπροστὰ στὸν Χριστό. Ποτὲ δὲν θὰ πρέπει νὰ ἀρνούμαστε τὴ βοήθειά μας σὲ συνανθρώπους μας, οἱ ὁποῖοι βυθίζονται στὴν ὀδύνη τοῦ πόνου καὶ τῆς δυστυχίας. Ἰδιαίτερα στὶς μέρες μας ποὺ ἡ οἰκονομικὴ κρίση καλπάζει, ἀφήνοντας πίσω της τὴ μιζέρια καὶ τὴν ἐξαθλίωση τῶν προσώπων, ἡ διάσταση αὐτὴ τῆς προσφορᾶς ἀποκτᾶ πολὺ μεγάλη σημασία.
Ἡ τραγικότητα τῆς σημερινῆς κρίσης ἑστιάζεται περισσότερο στὸ γεγονὸς ὅτι ὁ ἄνθρωπος φαίνεται νὰ ἔχει ἐγκλωβιστεῖ στὰ ἴδια του τὰ ἔργα, τὰ ὁποῖα σχεδὸν κατὰ κανόνα παραπέμπουν στὴν αὐτοθεοποίησή του. Μπροστὰ στὰ τραγικὰ ἀδιέξοδα στὰ ὁποῖα ἔχει βρεθεῖ, παραμένει ἀποψιλωμένος ἀπὸ τὴ δύναμη τῆς πίστης καὶ ἀνήμπορος νὰ ἀνακαλύψει τὴν ἀληθινὴ ἀρχοντιὰ τοῦ ἑαυτοῦ του ὡς εἰκόνας τοῦ Θεοῦ. Μόνον ὅταν ἐμπιστευθεῖ τὴ ζωή του στὴ δύναμη τοῦ Κυρίου, σύμφωνα μὲ τὸ παράδειγμα τοῦ Ἰώβ, θὰ εἶναι σὲ θέση νὰ μεταβάλλει τὸν πόνο σὲ μέσο ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἐλπίδα καὶ τὴ σωτηρία του. Ὁ πόνος, οἱ θλίψεις, οἱ δοκιμασίες μέσα ἀπὸ τὸ μυστήριο τῆς Θείας Οἰκονομίας, προσλαμβάνουν ἕνα βαθύτερο νόημα καὶ περιεχόμενο. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος διαθέτει πίστη καὶ ὑπομονή, ἀρετὲς ποὺ ἐγκολπώνεται μέσα ἀπὸ τὴ μυστηριακὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, τότε ὄχι μόνο δὲν λυγίζει μπροστὰ στὸν πόνο, ἀλλὰ αὐτὸς γίνεται πολλὲς φορὲς ἀφορμὴ καὶ γιὰ τὴ σωτηρία του. Ἀρκεῖ νὰ ἀντιληφθεῖ ὅτι ὅπως ὁ παράλυτός τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς, θὰ πρέπει νὰ ἐπιδιώξει νὰ συναντήσει Ἐκεῖνον ποὺ μπορεῖ νὰ τὸν ἀπαλλάξει ἀπὸ τὴν κυριαρχία τοῦ κακοῦ καὶ νὰ τοῦ προσφέρει τὴν πιὸ αὐθεντικὴ γιατρειά. Κοντὰ σ’ Ἐκεῖνον, ὁ πόνος ἀποβάλλει τὴν τραγικότητά του καὶ μεταβάλλεται σὲ δρόμο λυτρωτικῆς πορείας. Ὅπως ὁ Ἰὼβ ἔτσι κι ἐμεῖς ἂς δείχνουμε ἐμπιστοσύνη στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ ἀληθινὸς πατέρας μας. Ἂς ἀναφωνοῦμε κι ἐμεῖς «εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον» καὶ ὅταν διαθέτουμε τὴν ὑγεία μας, ἀλλὰ καὶ ὅταν πονοῦμε «ἐπὶ κλίνης ὀδύνης».
Ἀγαπητοὶ μου ἀδελφοί, ἡ περίπτωση τοῦ παράλυτου ποὺ θεράπευσε ὁ Κύριος, βρίθει μηνυμάτων καὶ διδαγμάτων ποὺ κι ἐμεῖς μποροῦμε νὰ ἐγκολπωθοῦμε στὴ ζωή μας. Ἀρκεῖ νὰ βάλουμε στὸ κέντρο της Ἐκεῖνον ποὺ μπορεῖ νὰ δώσει πραγματικὴ θεραπεία στὶς κάθε λογῆς ἀσθένειες ποὺ μᾶς προσβάλλουν καθημερινά. Ἡ προσταγὴ «ἄρον σου τὴν κλίνην, καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκον σου», μᾶς δίνει τὴ βεβαιότητα καὶ τὴ σιγουριὰ σ’ αὐτή μας τὴν πορεία. Ἂς μὴν λησμονοῦμε τὶς βασικὲς αὐτὲς ἀλήθειες.Ἀμήν.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Χίου
