Η ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΟΥΣ

Η ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΟΥΣ

Παράλληλα μέ τά τρισάγια, τά μνημόσυνα, τά ὀνόματα πού δίνομε στήν Προσκομιδή γιά μνημόνευσι, μαζί μέ τά Σαρανταλείτουργα καί τίς ἐλεημοσύνες ὑπέρ τῶν ψυχῶν τῶν κεκοιμημένων, παράλληλα μέ ὅλα αὐτά πού ἔχει θεσπίσει ἡ ἁγία μαςἘκκλησία, ἐπιβάλλεται νά λέμε, τό ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἀνάπαυσον τούς δούλους σου''.

Αὐτή ἡ προσευχή ἐνδείκνυται περισσότερο γιά τούς κεκοιμημένους σέ σχέσι μέ τούς ζῶντας ἀδελφούς μας, ἐφ᾽ ὅσον οἱ κεκοιμημένοι δέν μποροῦν πλέον νά βοηθήσουν τόν ἑαυτό τους. Διότι ἔχει πλέον λήξει ἡ προθεσμία μετανοίας τους.

Ὁ πανάγαθος ὅμως Θεός, ἔστω καί τήν τελευταία στιγμή, θέλει ὅλους νά τούς σώση.

Ἐδῶ εἶναι ἕνα λεπτό σημεῖο, πού φαίνεται ἡ ἀρχοντιά τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία ἀντί νά μᾶς συγκινῆ, πολλές φορές μᾶς σκανδαλίζει. Ἐάν ἐπενέβαινε ἀπό μόνος του ὁ Θεός γιά νά σώση τίς ψυχές τῶν κεκοιμημένων θά παραβίαζε τήν ἐλευθερία τους, τό αὐτεξούσιο.

Ὁπότε περιμένει ἀπό μᾶς ὁ καλός Θεός νά προσφέρωμε ἐλεύθερα τό δικό μας αὐτεξούσιο ὑπέρ τῶν ψυχῶν τῶν κεκοιμημένων γιά νά βρῆ "ἀφορμή" νά βοηθήση ὅλες αὐτές τίς ψυχές. Καί ἔτσι οἱ πάντες ὠφελοῦνται. Καί οἱ σεσωσμένοι, καί οἱ κολασμένοι, ἐφ᾽ ὅσον καί στίς δύο καταστάσεις ὑπάρχουν ἄπειρες διαβαθμίσεις.

Ὅταν ξεκινᾶμε τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ, μέ ἤ χωρίς κομβοσχοίνι, τήν πρώτη μόνο φορά ἐνδείκνυται νά ἀναφέρωμε κάποια ὀνόματα κεκοιμημένων, ὅπως ὀνόματα συγγενῶν γνωστῶν κλπ. Νά ἀναφέρωμε δηλαδή τήν πρώτη μόνο φορά τά ὀνόματα αὐτά καί μετά ἐν συνεχείᾳ χωρίς νά ζαλιζώμεθα καί ἔτσι νά συγχέεται ὁ νοῦς μας, ἐπαναλαμβάνοντας συνεχῶς τά ἴδια ὀνόματα, νά λέμε ἁπλᾶ μόνο τό ''Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἀνάπαυσον τούς δούλους Σου''. Ἐκεῖ μέσα, στό ''ἀνάπαυσον τούς δούλους Σου'', εὑρίσκονται ὅλοι οἱ ἀπ᾽ αἰῶνος κεκοιμημένοι ἀδελφοί μας, ἀλλά ἐπί πλέον κατά ἕναν ἐντελῶς ξεχωριστό, μοναδικό καί ἰδιαίτερο τρόπο, εὑρίσκονται καί τά ὀνόματα πού ἀναφέραμε τήν πρώτη μόνο φορά, στήν ἀρχή.

ΑΡΧΙΜ. ΑΡΣΕΝΙΟΣ ΚΑΤΕΡΕΛΟΣ

ΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟΝ ΤΟΥ “ΣΚΑΝΔΑΛΟΥ” Αποστολικό Ανάγνωσμα Κυριακή των Απόκρεω (Α' Κορ. η΄ 8 – θ΄ 2)

ΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟΝ ΤΟΥ “ΣΚΑΝΔΑΛΟΥ”

Αποστολικό Ανάγνωσμα

Κυριακή των Απόκρεω

(Α' Κορ. η΄ 8 – θ΄ 2)

Μόνο αυτός που φλέγεται από την αγάπη και για την δόξα τού Χριστού είναι έτοιμος για κάθε είδους θυσία. Θυσία από τα μικρότερα έως τα μεγαλύτερα, όπως βλέπουμε στον Απόστολο Παύλο. Στον Απόστολο των εθνών που διαμαρτύρεται με όλη τη δύναμη της ψυχής του εναντίον εκείνων, οι οποίοι είτε ενσυνειδήτως, είτε ασυνειδήτως, γίνονται αφορμή σκανδάλου για τους πιστούς. Και δεν μπορεί να συμβαίνει διαφορετικά, αφού το σκάνδαλο, επιφέρει καταστρεπτική επίδραση στην πνευματική ζωή και γενικώς στην πρόοδο των Χριστιανών.

Ο Απόστολος είχε λάβει πληροφορίες ότι στην Κόρινθο υπήρχαν μερικοί πιστοί “προοδευμένοι” στην γνώση οι οποίοι δεν πρόσεχαν όσο θα έπρεπε την εξωτερική τους συμπεριφορά και γίνονταν αφορμή πολλών σκανδάλων. Η βρώσις των ειδωλοθύτων κρεάτων, δηλ. αυτών τα οποία είχαν πριν προσφερθεί θυσία στα είδωλα, γινόταν αιτία, ώστε ορισμένοι απλοϊκοί πιστοί, που δεν είχαν ξεκαθαρίσει ακόμα μέσα τους κάποια θέματα, να σκανδαλίζονται. Έτσι ο ιδρυτής τής Εκκλησίας τής Κορίνθου, τους επιτιμά, εκείνους που γίνονται αιτία και αφορμή σκανδάλου και τους γράφει: “Εάν η τροφή γίνεται αιτία σκανδάλου στον αδερφό μου, δεν θα φάγω καθόλου κρέας σε όλη μου την ζωή, για να μη σκανδαλίσω τον αδερφό μου”.

Ο θεόπνευστος Απόστολος ξεκαθαρίζει το θέμα τού σκανδάλου κατά τρόπο άμεσο και δυναμικό. Όμως το σκάνδαλο δεν αφορούσε μόνο την Εκκλησία τής Κορίνθου, αλλά δυστυχώς το βρίσκουμε σε κάθε τόπο και σε κάθε εποχή να φυτρώνει ως μανιτάρι τού διαβόλου. Διότι, τι είναι σκάνδαλο; Σκάνδαλο είναι το εμπόδιο και το πρόσκομμα το οποίο παρεμβάλλεται στην πνευματική πορεία και εμποδίζει την πνευματική προκοπή. Κάποια συμπεριφορά ανάρμοστη για Χριστιανό, κάποιος λόγος επιπόλαιος, κάποιο παράδειγμα προς αποφυγήν, αλλά και τόσα άλλα που όπως όλοι βλέπουμε γίνονται αφορμές για να κλονιστεί η πίστις τού εν Χριστώ αδελφού. Και φυσικά σκάνδαλο δημιουργείται, όχι μόνο από όσους είναι εντελώς απρόσεκτοι και έχουν σχεδόν αρνηθεί την Χριστιανική ζωή, αλλά και από ακατάρτιστους πιστούς και εν πολλοίς από πράξεις που μπορούν να χαρακτηριστούν ως “ηθικώς αδιάφοροι”.

Το θέμα γίνεται παραπάνω από όσο μπορούμε να υπολογίσουμε σοβαρό, όταν βλέπουμε τον ίδιο τον Κύριο Ιησού Χριστό, να καταδικάζει το σκάνδαλο με τις πλέον δριμείς εκφράσεις. Να περιγράφει με τα μελανώτερα των χρωμάτων, την βαριά ευθύνη εκείνου που το προκαλεί: “Ουαί – λέγει - τω ανθρώπω εκείνω δι ου το σκάνδαλον έρχεται” (Ματθ. ιη' 7). Και ακριβώς τα λόγια αυτά του Χριστού θα πρέπει να δημουργούν την ευλογημένη προσοχή και περίσκεψη, αν όχι τον φόβο στις ψυχές όσων αισθάνονται ότι η έως τώρα συμπεριφορά τους δεν είχε την προσοχή αλλά και την συναίσθηση ότι οι ίδιοι γίνονται αιτία, κάποιες ψυχές να κλονίζονται σοβαρά, ίσως δε και ανεπανόρθωτα. Επομένως το σκάνδαλο αποτελεί αμαρτία μεγάλη και η ευθύνη όλων μας είναι καθόλου μικρή ενώπιον του Θεού. Τούτο σημαίνει ότι είναι απολύτως ανάγκη ο Ορθόδοξος Χριστιανός, να θυσιάζει και μερικά δικαιώματά του, προκειμένου να αποφύγει την δημιουργία σκανδάλου για τους άλλους, αφού επιτέλους και ο πλέον απλοϊκός αδελφός φέρει αθάνατη ψυχή “υπέρ ης Χριστός απέθανεν”.

Θα πρέπει όμως να καταστεί απ' όλους μας κατανοητό και κάτι ακόμα. Ότι, ναι μεν φέρει ευθύνη εκείνος που με την απρόσεκτη ζωή του σκανδαλίζει, αλλά μεγάλη την ευθύνη έχει και εκείνος που σκανδαλίζεται. Ας σταθούμε για λίγο και στο σημείο αυτό, διότι υπάρχουν και ορισμένοι που ως αιτιολογία τού κλονισμού τής πίστεώς τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται ως πραστράτημα σε αμαρτωλές πράξεις, φέρουν το ότι δήθεν εσκανδαλίσθησαν από τον άλλον (τον απρόσεκτο). Όπως όμως γίνεται κατανοητό απ' όλους, η αδικαιολόγητος αυτή δικαιολογία ότι δηλ. “δεν πταίω εγώ· ο άλλος με παρέσυρε”, όχι μόνο δεν απαλύνει το βάρος τής ευθύνης, αλλά προσαυξάνει την κατηγορία επί του “σκανδαλισθέντος” και εις το κακόν ηττηθέντος, σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό. “Όποιος προσπαθεί να δικαιολογήσει τα δικά του σφάλματα προβάλλοντας τα ατοπήματα και σκάνδαλα των άλλων, ομοιάζει με εκείνον που θέλει να πλυθεί και να καθαριστεί με τη λάσπη” είχε διδάξει ο Σωκράτης.

Ο Θεός δεν μας είπε να κανονίζουμε τη συμπεριφορά μας σύμφωνα με το κακό παράδειγμα που δίδουν δυστυχώς οι απρόσεκτοι Χριστιανοί, ου μην αλλά και οι επιπόλαιοι ποιμένες, αλλά σύμφωνα με τον Νόμο Του και το αιώνιο παράδειγμα που Αυτός ο ίδιος μας έδωσε επί γης.

Εάν μάλιστα θελήσουμε να εμβαθύνουμε έτι περισσότερο στο θέμα τού σκανδάλου, θα καταλήξουμε στο ότι το σκάνδαλο μπορεί ακόμα και να μας βοηθήσει, και όχι να μας εμποδίσει στην ορθόδοξη πνευματικότητα. “Τα σκάνδαλα- κηρύσσει ο Ιερός Χρυσόστομος- διεγείρουν (πρέπει να διεγείρουν) την προσοχή μας, μας κάνουν προθυμότερους στο καλό και ακονίζουν τον νου μας”. Μήπως δεν το βλέπουμε αυτό και στις χαλεπές, από κάθε άποψη, ημέρες που διανύουμε, κυρίως όμως από εκκλησιολογικής πλευράς; Τα σκάνδαλα των συμπροσευχών υψηλά ισταμένων προσώπων με κακοδόξους και αιρετικούς, τα θεατρικά σχεδόν συλλείτουργα, προς προσβολήν των αγίων πατέρων και διδασκάλων, κάνουν “τοις νούν Χριστού έχουσιν” να μελετούν Γραφή, Πατρολογία, Κανονικόν Δίκαιον, Εκκλησιαστική Ιστορία κ.τ.λ. και γενικώς ειπείν τα σκάνδαλα και αυτού του τομέως γίνονται αιτία για όσους έχουν φόβον και αγάπη προς τον Θεόν και τους αδελφούς, να ατενίζουν καθαρότερα την αλήθεια, να απορρίπτουν το σκάνδαλο και την πλάνη και φυσικά να υψώνουν χείρας ικέτιδας, αναφωνόντας ακαταπαύστως το “δόξα τη μακροθυμία σου Κύριε δόξα σοι”. Και όπως κάποιος άγιος όταν ερωτήθηκε από πού έμαθε την τέχνη τής προσευχής, απάντησε, “από τα δαιμόνια”, από τον πόλεμο δηλ. που του έκαναν, ανεκάλυψε την μέθοδο της καρδιακής προσευχής, ούτω πως και εν προκειμένω, τα εκκλησιαστικά ιδίως σκάνδαλα καταρτίζουν τους αυθεντικούς πιστούς αγιωτέρους, τους δε ρηχούς και αγεύστους τής πνευματικής ζωής, χειροτέρους.

Όμως, ας κλείσουμε με τούτο. Πρώτον, να αποφεύγουμε πάση θυσία να προξενούμε σκάνδαλο οιασδήποτε μορφής, και δεύτερον, να μην παρασυρόμεθα από τα “θέατρα του παραλόγου” που ευκαίρως - ακαίρως ανεβάζουν επί της διεθνούς σκηνής όσοι έχασαν τον φόβο τού Θεού, τον σεβασμό προς τους αγίους και φυσικά την εντροπή έναντι του ποιμνίου τους.

Αμήν.

Άρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος

Γλωσσάριο Τριωδίου

ΤΡΙΩΔΙΟ: Ἐκκλησιαστικὴ περίοδος ποὺ ἐκτείνεται ἀπὸ τὴν Κυριακὴ Τελώνου καὶ Φαρισαίου ἕως τὴν Κυριακή τοῦ Πάσχα. Ἰδιαίτερο χαρακτηριστικό της, ἀπὸ τὸ ὁποῖο παίρνει καὶ τὸ ὄνομά της, εἶναι ὅτι κατὰ τὴν περίοδο αὐτὴ οἱ Κανόνες ποὺ ἀπαρτίζουν τὶς καθημερινὲς ἀκολουθίες ἀποτελοῦνται ἀπὸ τρεῖς ὠδὲς καὶ ὄχι ἐννιά, ὅπως συμβαίνει μὲ ὅλους τούς ὑπόλοιπους Κανόνες. Εἶναι πλήρης ἀκολουθιῶν, προσφαίροντας στοὺς πιστοὺς πολλὲς εὐκαιρίες λειτουργικῆς ἐμπειρίας. Εἶναι περίοδος κατάνυξης καὶ προετοιμασίας γιὰ τὸ Ἃγιο Πάσχα καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. Δὲν ἐκτείνεται πάντα στὴν ἴδια περίοδο τοῦ ἔτους μία καὶ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ Πάσχα.

ΚΥΡΙΑΚΕΣ: Ὅλες οἱ Κυριακές τοῦ Τριωδίου ἔχουν μία συγκεκριμένη ὀνομασία καὶ ἀποτελοῦν μία ἀλληλουχία μεστὴ νοημάτων καὶ μηνυμάτων. Μὲ τὴ σειρά, οἱ Κυριακές τοῦ Τριωδίου εἶναι:

Διαβάστε πληροφορίες γιά τήν περίοδο τοῦ Τριωδίου…

Κυριακὴ Τελώνου καὶ Φαρισαίου

Κυριακή τοῦ Ἀσώτου

Κυριακή τῆς Ἀπόκρεω

Κυριακή τῆς Τυροφάγου

Α” Νηστειῶν: Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας

Β” Νηστειῶν: Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ

Γ” Νηστειῶν: Κυριακὴ Σταυροπροσκυνήσεως

Δ” Νηστειῶν: Ἰωάννου τῆς Κλίμακος

Ε” Νηστειῶν: Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας

Κυριακὴ τῶν Βαΐων

ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ: Ἡ «Σαρακοστή», ὅπως ἁπλὰ λέγεται, εἶναι ἡ 40νθήμερη περίοδος ἀπὸ τὴν Α” Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν μέχρι καὶ τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων. Εἶναι περίοδος αὐστηροτάτης νηστείας καὶ πνευματικοῦ ἀγώνα.

ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ: Κάθε Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν ἀπόγευμα τελεῖται ἑσπερινός. Λέγεται «κατανυκτικὸς» γιατί περιέχει τροπάρια καὶ ὕμνους μετανοίας, ἐνῶ τὸ ψαλτικὸ ὕφος εἶναι λιτὸ χωρὶς ἐξάρσεις. Ὁ πρῶτος, μάλιστα (ὁ ὁποῖος τελεῖται τὴν Κυριακή τῆς Τυροφάγου τὸ Ἀπόγευμα), λέγεται «ἑσπερινός τῆς συγχώρησης» γιατί τότε οἱ πιστοὶ ζητοῦν συγχώρεση ὁ ἕνας ἀπὸ τὸν ἄλλο γιὰ πιθανὰ παραπτώματά τους, ὥστε νὰ εἰσέλθουν ἐλεύθεροι στὴν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς.

ΜΕΓΑ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ: Ἡ ἀκολουθία τοῦ Μικροῦ Ἀποδείπνου τελεῖται καθημερινὰ ἀπὸ τὸν καθένα μας, στὸ χῶρο ποὺ ἐπιθυμοῦμε, σὰν προσωπική μας προσευχή. Γιὰ τὴν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς, ὅμως, ἡ Ἐκκλησία ἔχει θεσπίσει νὰ τελεῖται στοὺς Ὀρθόδοξους Ναοὺς κάθε ἀπόγευμα τὸ «Μέγα Ἀπόδειπνο», τὸ ὁποῖο εἶναι ἐπαύξηση τοῦ μικροῦ μὲ ὄμορφους καὶ κατανυκτικοὺς Κανόνες (ὕμνους). Ἐκεῖ ψάλλεται ὁ ὑπέροχος ὕμνος: «Κύριε τῶν δυνάμεων μεθ’ἠμῶν γενοῦ. Ἄλλὸν γὰρ ἐκτός Σου βοηθὸν ἐν θλίψεσιν οὐκ ἔχομεν. Κύριε τῶν δυνάμεων ἐλέησον ἠμᾶς».

Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΩΝ ΔΩΡΩΝ: Κάθε Θ.Λειτουργία εἶναι γεγονὸς χαρμόσυνο, ἀναστάσιμο. Τὴν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς ἡ Ἐκκλησία τελεῖ τὴν Θ.Λειτουργία τοῦ Μ.Βασιλείου μόνο τὶς Κυριακές, γιὰ νὰ ἐπιτείνει τὴν ἀτμόσφαιρα κατάνυξης καὶ μετανοίας ποὺ ὑπάρχει αὐτὴ τὴν περίοδο. Ἐπειδή, ὅμως, τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ τροφὴ τοῦ χριστιανοῦ, ἡ μητέρα Ἐκκλησία φρόντισε νὰ τοῦ τὴν παρέχει μὲ μία «εἰδικὴ» Θ.Λειτουργία, τὴ Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Δώρων, στὴν ὁποία δὲν γίνεται καθαγιασμὸς ἄρτου καὶ οἴνου σὲ Σῶμα καὶ Αἷμα Κυρίου, ἀλλὰ χρησιμοποιεῖται γιὰ τὴ Θ.Κοινωνία Σῶμα καὶ Αἷμα καθαγιασμένο κατὰ τὴν Θ.Λειτουργία τῆς προηγούμενης Κυριακῆς.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ: Εἶναι μία ἀκολουθία ποὺ τελεῖται κάθε Παρασκευὴ ἀπόγευμα καὶ εἶναι ἀφιερωμένη στὴ Θεοτόκο. Συνήθως τελεῖται μαζὶ μὲ μικρὸ ἀπόδειπνο ἢ ἑσπερινό. Στοὺς χαιρετισμοὺς ψάλλεται ὁ ἐξαίσιος Κανόνας τοῦ Ἰωσὴφ «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου…», ἐνῶ ἀπαγγέλλονται οἱ 24 (6 κάθε φορᾶ ἐπὶ 4 ἑβδομάδες) κατ” ἀλφάβητο οἶκοι τῆς Θεοτόκου («Ἄγγελος προτοστάτης…, Βλέπουσα ἡ ἁγία…, Γνῶσιν ἄγνωστον… κτλ), ἔργο τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ μελωδοῦ.

ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ: Τὴν Τετάρτη μετὰ τὴν Δ” Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν τελεῖται ἡ ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Κανόνα. Ο Μ.Κανόνας εἶναι ἕνα ἀριστούργημα θεολογίας καὶ ποίησης ποὺ ἀποτελεῖται ἀπὸ 300 περίπου τροπάρια.

ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ: Τὴν πέμπτη Παρασκευὴ τῶν Νηστειῶν τελεῖται ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου (στὶς τέσσερις προηγούμενες ἔχει τελεστεῖ ἡ ἀκολουθία τῶν «Χαιρετισμῶν»). Στὴν ἀκολουθία αὐτὴ ἀπαγγέλονται καὶ οἱ 24 οἶκοι τῆς Θεοτόκου (βλ. «Χαιρετισμοί»), ἐνῶ ἡ συχνὴ ἐπανάληψη τοῦ «Τὴ ὑπερμάχω» μᾶς ὑπενθυμίζει τὴ διὰ τῆς Θεοτόκου θαυματουργικὴ διάσωση τῆς Κωνσταντινούπολης ἀπὸ τοὺς Ἀβάρους τὸ 626 μ.Χ. Τότε οἱ κάτοικοι τῆς Κωνσταντινούπολης εἶχαν συνθέσει καὶ ψάλει ὄρθιοι τὸν ὑπέροχο αὐτὸ ὕμνο, γιὰ νὰ εὐχαριστήσουν τὴν προστάτιδα τοῦ Ἔθνους μας, τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο.

Πηγή: Ι. Ν. Παναγίας Αγίας Νάπας

:πηγή

Όταν σου έλθει θυμός κλείσε το στόμα δυνατά...

 

(Οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστού)

Γράφεις για το θυμό στην καρδιά του ανόητου. Ο θυμός από μόνος του, είναι φυσικός. Όπως τα νεύρα στο σώμα. Είναι και αυτός νεύρο ψυχής. Και οφείλει να τον μεταχειρίζεται ο καθένας εναντίον των δαιμόνων, ανθρώπων αιρετικών, και σε όσους τον εμποδίζουν από το δρόμο του Θεού. Εάν δε θυμώνεις κατά των ομοψύχων αδελφών ή γίνεσαι έκτος εαυτού, χαλάς τα έργα των χεριών σου, γνώριζε ότι πάσχεις από κενοδοξία και κάνεις παράχρηση του νεύρου της ψυχής. Απαλλάσσεσαι δε με την αγάπη προς όλους και την αληθινή ταπεινώση.

Γι’ αυτό, όταν σου έλθει θυμός κλείσε το στόμα δυνατά και μη μιλήσεις σ’ αυτόν που σε βρίζει ή σε ατιμάζει ή σε ελέγχει ή με πολλούς τρόπους και χωρίς λόγο σε πειράζει.

Και αυτός σαν το φίδι θα στρίψει μέσα στην καρδιά, θα ανέβει μέχρι το λαιμό, και αφού δεν θα του δώσεις διέξοδο θα πνιγεί και θα σκάσει. Και, όταν αυτό επαναληφθεί λίγες φορές, θα λιγοστέψει και θα πάψει τελείως.

Επειδή ο άνθρωπος είναι πλασμένος λογικός και ήμερος, διορθώνεται ασυγκρίτως καλύτερα με την αγάπη και τον ήμερο τρόπο, παρά με το θυμό και τη αγριότητα.

Αυτό το βρήκα και εγώ μετά από πολλή και μεγάλη δοκιμασία. Με το καλό και με την αγάπη μπορείς να κάνεις πολλούς να ημερέψουν, Και αν κανείς είναι καλοπροαίρετος, τον κάνεις γρήγορα να συμμορφωθεί, να γίνει Άγγελος του Θεού.

Λοιπόν αυτό λέω σε σένα και σε όλους. Ποτέ με θυμό μη ζητάτε να διορθώνεσθε, διότι πειρασμός τον πειρασμό δεν βγάζει· αλλά με ταπείνωση και αγάπη ειλικρινή. Όταν βλέπεις ότι υπάρχει θυμός, άφησε προς στιγμήν την διόρθωση. Και όταν δεις ότι πέρασε ο θυμός και ήλθε ειρήνη και λειτουργεί χωρίς πάθος η διάκριση, τότε λες τα ωφέλιμα.

Ποτέ δεν είδα εγώ να γίνει διόρθωση με θυμό, αλλά πάντοτε με αγάπη. Τότε και ο νουθετούμενος θυσιάζεται. Λοιπόν έτσι να κάνετε. Πάρε παράδειγμα από τον ίδιο τον εαυτό σου. Πότε ημερεύεις; Με τις ύβρεις, ή με την αγάπη;

Και δεν θαυμάζεις τον λόγο που λέγει εκείνος ο Άγιος στο Γεροντικό “ότι ο θυμώδης και οργίλος άνθρωπος, και νεκρόν ακόμη εάν αναστήσει, δεν είναι δεκτός στη Βασιλεία του Θεού”!

Λες ότι σέβεσαι τους λόγους μου. Δοκίμασε λοιπόν εάν αληθεύει αυτό, να κάνεις αυτά που σου γράφω. Πνίξε το πάθος, όταν έλθει να σε πνίξει αυτό. Κράτα το φίδι μέσα κλειστό μια και δύο και πολλές φορές, και αμέσως θα βρεις το δρόμο της χαράς και της νίκης. Και τότε θα ενεργήσουν αμέσως οι προσευχές που κάμνω για σένα. Και αφού νικηθεί η μητέρα, καταπίπτει όλο το σμήνος των θυγατέρων, που γεννά ο θυμός.

Διότι τα κύρια πάθη, που γεννούν όλα τα άλλα, είναι θυμός και επιθυμία,

Λοιπόν, πνίξε με όλη σου τη δύναμη το θυμό, κάθε στιγμή που θα κινηθεί, και θα τον βρεις την επομένη φορά πιο ασθενέστερο. Και πάλιν εξακολούθησε να τον κτυπάς και να του κόβεις το κεφάλι -όταν τον δεις να σηκώνει κεφάλι· και σε λίγο θα δημιουργηθεί η αταραξία που είναι ο καρπός της μακροθυμίας. Μετά ακολουθεί ειρήνη και χάρις, και όλα τα άλλα αγαθά.

Αντιστάσου λοιπόν με αντίρρηση. Μην αφήνεις τους λογισμούς να εισέρχονται, αλλά πολέμησε με την προσευχή. Πολέμησε με ανδρεία και όχι με χαυνότητα. Και αμέσως παραλύουν. Και κάνοντας έτσι θα ανθήσει το άνθος της καθαρότητας και αγνείας, και θα χαίρεται η ψυχή σου χαρά ανεκλάλητη και θα έχεις πληροφορία ότι από τώρα σου ετοιμάσθηκε τόπος της αναπαύσεως.

(«Έκφρασις Μοναχικής εμπειρίας», εκδ, Ι.Μ.Φιλοθέου, Άγ. Όρος -αποσπάσματα σε νεοελληνική απόδοση)

πηγή

«ΣΤΩΜΕΝ ΚΑΛΩΣ...»

«ΣΤΩΜΕΝ ΚΑΛΩΣ...»

Ρίγη συγκινήσεως καί δέος καταλαμβάνει τούς πιστούς εἰς τήν ἀναφώνησιν τοῦ λειτουργοῦ: «Στῶμεν καλῶς· στῶμεν μετά φόβου...». Ὁ οὐρανός ἔχει ἤδη «κατέβη» εἰς τόν ναόν καί ἐντός ὀλίγου, ἐνώπιον τοῦ λατρευτικοῦ σώματος, ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, θύτης καί θῦμα , θά προσφερθῇ πρός κοινωνίαν τῶν πιστῶν.

Ὅλοι οἱ πιστοί καλούμεθα νά ἐπιδεικνύωμε προσοχήν καί νά καλλιεργοῦμε τήν συνείδησιν τῆς θεϊκῆς παρουσίας ἐνώπιον τοῦ Ἁγίου Θυσιαστηρίου. Ἡ Θεία Λειτουργία καί ἡ κοινωνία τοῦ Θεοῦ διά τόν πιστόν συνεχίζονται καί ἀφοῦ τελειώσῃ ἡ εὐλογημένη μας λατρεία.

Συνεχίζεται, πρέπει νά συνεχίζεται μυστικῶς εἰς τήν καθημερινότητα καί εἰς θυσιαστήριον πνευματικόν πρέπει νά λειτουργῇ αὕτη ἡ ὕπαρξίς μας. Τελεσιουργοῦμε, ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, καί εἰς τόν βωμόν τῆς καρδίας μας, μέ ὅλην τήν θέλησίν μας, ἀλλά καί μέ ἱερόν ἐνθουσιασμόν καλούμεθα νά σφαγιάσωμε ὁ,τιδήποτε εἶναι δυνατόν νά προσβάλλῃ τήν ἀγάπην Τοῦ «ὡς ἐσφαγμένου ἀρνίου», καί νά ἀποξενώσῃ ἐμᾶς τούς ἰδίους τῆς ἀκτίστου Χάριτος καί τοῦ θείου Φωτός πού ἐλάβαμε διά τῆς Θείας Κοινωνίας.

Ἡ λειτουργική προτροπή «στῶμεν καλῶς...» θά πρέπῃ νά ἀντηχῇ κάθε φορά μέσα εἰς τήν συνείδησίν μας. Κάθε φορά, ὅταν ὁ ἐχθρός σκύβῃ μέσα εἰς τά ὦτα τῆς καρδίας καί ἐπαναλαμβάνῃ ἐκεῖνα τά ἀπαίσια λόγια διά τῶν ὁποίων ἐξεγέλασε τούς προπάτορές μας. Ἡ ἱερά αὐτή ἐντολή, δίκην ἀσπίδος καί θώρακος νοητοῦ, θά πρέπῃ νά μᾶς προφυλάσσῃ, ὅταν βλέπωμε ὅτι τό περιβάλλον μας παίζει ρόλον πειραστοῦ, ἤ ὅταν ὁ ἴδιος ὁ ἑαυτός μας προσπαθῇ νά βρῇ κάποιαν ἀφορμήν ὥστε νά μᾶς προδώσῃ. Ἀλλά ἡ εὐλογημένη αὐτή προτροπή θά πρέπῃ νά ἀκούεται καί ἀπό τόν κάθε ὑπεύθυνον, εἰς οἱανδήποτε θέσιν καί ἄν εὑρίσκεται μέσα εἰς τήν κοινωνίαν, καί ἰδίως εἰς τόν χῶρον τῆς Ἐκκλησίας. Ὅταν, δηλαδή τό πνεῦμα τῆς πλάνης θά προσπαθῇ, ὑπούλῳ τῷ τρόπῳ καί μέ ἐκ δεξιῶν κτυπήματα, νά μᾶς κάνῃ νά πιστεύσωμε πώς ἡ Ἐκκλησία, πού κατευθύνεται ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, σφάλλει καί ἐκτρέπεται.

Εἰς ὅλας αὐτάς τάς περιπτώσεις, μέ ἅγιον θυμόν, ἄς ἀπαντοῦμε τό «ὕπαγε ὀπίσω μου», προσθέτοντας καί τήν λειτουργικήν φράσιν «στῶμεν καλῶς...». Τότε, πράγματι, ἡ Θεία Λειτουργία μας θά συντελῆται ἀκαταπαύστως, εἰς τόν νοῦν, εἰς τήν καρδίαν, εἰς ὅλην τήν ὕπαρξίν μας καί ἐμεῖς, διά τῆς σταθερότητος τῆς πίστεως, θά ἀπολαμβάνωμε τήν εἰρήνην τοῦ Θεοῦ «τήν πάντα νοῦν ὑπερέχουσαν».

ΧΡΙΣΤΟΫΦΑΝΤΟΣ

:Πηγή

ΚΥΡΙΑΚΗ 15 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟY 2015 ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ (Ματθ. κε΄31-46) (Α΄ Κορ. η΄8-θ΄2) «Τότε καθίσει επί θρόνου δόξης αυτού, και συναχθήσεται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη»

ΚΥΡΙΑΚΗ 15 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟY 2015
ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ

(Ματθ. κε΄31-46)                                                        (Α΄ Κορ. η΄8-θ΄2)

«Τότε καθίσει επί θρόνου δόξης αυτού, και συναχθήσεται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη»

Τρίτη Κυριακή του Τριωδίου, της Απόκρεω, όπως ονομάζεται και η Εκκλησία ξεδιπλώνει το γεγονός της μέλλουσας κρίσης. Η ευαγγελική περικοπή της ημέρας προσφέρει τα απαραίτητα ερεθίσματα για να συνειδητοποιήσει ο άνθρωπος ότι κανένας εφησυχασμός δεν χωρεί στη ζωή του, αλλά αντίθετα επιβάλλεται εγρήγορση και αγώνας. Αποκαλύπτει, εξάλλου, ότι  στην προσφορά της αγάπης του Χριστού καθορίζεται η ποιότητα της ζωής και η κατάσταση που μπορεί να βιώνει ο άνθρωπος, είτε ως παράδεισο είτε ως κόλαση, ανάλογα με τη στάση που διαμορφώνει και ακολουθεί.

Με την αποφυγή από την κρεοφαγία, η Κυριακή της Απόκρεω μάς παρακινεί ταυτόχρονα να εγκαταλείψουμε τα ψυχοκτόνα πάθη που εμφωλεύουν μέσα μας για να εισέλθουμε στο χώρο της αγάπης του Χριστού μέσα στο γόνιμο έδαφος του οποίου καρποφορεί η αληθινή ελευθερία που τόσο εναγωνίως ψάχνει στη ζωή του ο άνθρωπος.

Η αγάπη ως δικαιοσύνη

Στο Σύμβολο της Πίστεως εμφανίζεται ο Χριστός ως ο δίκαιος κριτής: «Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς…». Θα πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι ο Κύριος δεν περιορίζεται στην απόδοση της γνωστής εκείνης δικαιοσύνης, όπως την εννοούν οι άνθρωποι και η οποία σε αρκετές περιπτώσει εμφανίζει συμπτώματα χρεοκοπίας και ελλειμμάτων. Η δικαιοσύνη του Χριστού, αντίθετα, θεμελιώνεται στην φανέρωση της αγάπης Του που ενώνει τους ανθρώπους με τον Θεό και μεταξύ τους. Έτσι, η άρνηση του ανθρώπου να αποδεχθεί την προσφερόμενη σ’ αυτόν αγάπη του Θεού και κατ’ επέκταση να κινηθεί αγαπητικά και προς τον συνάνθρωπό του, συνιστά την αυτοκατάκριση και την αυτοτιμωρία του. «Αύτη δε εστιν η κρίσις, ότι το φως ελήλυθεν και ηγάπησαν οι άνθρωποι μάλλον το σκότος ή το φως».

Όταν λοιπόν ο άνθρωπος δεν πλησιάζει αυτό το φως ως το αγαθό που εκπέμπει η θεϊκή αγάπη, τότε βυθίζεται στα σκοτάδια της αμαρτίας, τα οποία στην καθημερινή ζωή ερμηνεύονται σε πάθη, εγωισμούς, αδικίες, κακίες κ.α. Επιλέγει ο ίδιος ουσιαστικά να εγκαταλείπει ασπλάχνως τον εαυτό του στην οδύνη της κόλασης.

Το κριτήριο της αγάπης

Η αγάπη του Χριστού που προσφέρεται απεριόριστα στον άνθρωπο, φανερώνει το μεγαλείο του και ειδικότερα το εστιάζει στην κατ’ εικόνα Θεού δημιουργία του. Αποκαλύπτει τη συγγένειά μας με το Πρόσωπό Του. Γι’ αυτό άλλωστε στην περικοπή της ημέρας ταυτίζει τον Εαυτό Του «ενί των αδελφών Του των ελαχίστων». Όταν ο Χριστός λοιπόν επιβραβεύει αυτούς που του έδωσαν να φάει, να πιει, να ενδυθεί, δεν περιορίζεται σε κάποια απλά ανθρωπιστικά στοιχεία που ασφυκτιούν σε μια στείρα ηθικολογία και συναισθηματολογία, αλλά φανερώνει την υπέρτατη αλήθεια της σωτηρίας μας που είναι ο παράδεισος. Δίνει τη διάσταση του μεγαλείου μιας αλληλοπεριχώρησης και κοινωνίας προσώπων που σφυρηλατεί το μυστήριο της ζωής του Θεού στους ανθρώπους.

Η άλλη όψη αποκαλύπτεται στο πρόσωπο εκείνων που αρνούνται την αγάπη του Θεού. «Επείνασα γαρ, και ουκ εδώκατέ μοι φαγείν…».  Κατ’ αναλογία, η άρνηση εδώ της αγάπης δεν συνιστά μια απλή απόρριψη, αλλά οντολογική απομάκρυνση από την ίδια τη ζωή που είναι ο Χριστός. Έτσι, η άρνηση της αγάπης του Θεού μεταβάλλει τη διακονία, την προσφορά και την θυσία σε φιλαυτία, εγωισμό, αυτάρκεια, ατομικισμό κ.α. Πρόκειται τελικά και στην μια και στην άλλη περίπτωση για επιλογή του ιδίου του ανθρώπου αν θα εισέλθει στην τροχιά της ζωής ή του θανάτου, του παραδείσου ή της κόλασης και όχι βέβαια για καταδίκη του από τον Θεό.

Αγαπητοί αδελφοί, η σημερινή περικοπή δεν ενσπείρει φόβο και πανικό στον άνθρωπο, αλλά συνιστά την πιο ισχυρή πρόσκληση γι’ αυτόν προκειμένου ν’ αφήσει ελεύθερη την καρδιά του για να εισέλθει η Χάρη του Θεού ως καρπός της αυθεντικής αγάπης, για να πλημμυρίσει όλη την ύπαρξή του. Τότε θα είναι σε θέση να βλέπει στο πρόσωπο του κάθε συνανθρώπου του τον ίδιο τον Χριστό και να έχει «καλήν απολογίαν επί του φοβερού βήματός Του».

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος.

ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΩΝ ΨΥΧΩΝ (ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟ)

Του θεολόγου κ. Ανδρέα Κυριακού

Το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω ονομάζεται Ψυχοσάββατο, διότι, κατά το Τριώδιο, τη μέρα αυτή μνημονεύομε όλους όσους έχουν κοιμηθεί ευσεβώς (δηλαδή όλους τους Ορθοδόξους Χριστιανούς) με την ελπίδα της αναστάσεως για την αιώνια ζωή.

Βρισκόμαστε ενώπιον του φοβερού μυστηρίου του θανάτου. Η Μητέρα μας Εκκλησία δεν λησμονεί, ούτε διαγράφει από τις προσευχές της κανένα από τα τέκνα της που έχουν αναχωρήσει από αυτή τη ζωή, ανεξάρτητα από το πότε έγινε αυτό. 

Κατά τα Ψυχοσάββατα βλέπει κανείς πλήθος χαρτάκια, παντός σχήματος και μεγέθους, με καταλόγους από ονόματα, ανορθόγραφα και κακογραμμένα πολλές φορές, που δείχνουν την έγνοια των χριστιανών για τους προσφιλείς τους που έχουν αποδημήσει εις Κύριον. 

Ενας μεγάλος Άγιος του 20ου αιώνος, ο Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς, κρατούσε για πολύ καιρό τα σημειώματα με τα ατέλειωτα ονόματα των χριστιανών, που τους μνημόνευε κατά την Προσκομιδή σαν λειτουργός. 
Κάτι ήξερε ο Άγιος και μνημόνευε ακατάπαυστα, μέχρι να καταστραφούν τα χαρτάκια. 

Η Εκκλησία είναι σαφής εν προκειμένω: Όταν ο άνθρωπος αναχωρήσει από τον κόσμο αυτό βρίσκεται πλέον στο έλεος του Θεού. Τότε η Μητέρα του, δηλαδή η Εκκλησία, αλλά  κι οι συγγενείς του, δηλαδή οι πιστοί, επικαλούνται συνεχώς τη χάρη του Θεού γι’ αυτόν. Εφόσον η Δευτέρα Παρουσία δεν έγινε ακόμα η Εκκλησία και οι προσφιλείς των νεκρών έχουν δικαίωμα να ζητούν από τον φιλάνθρωπο Θεό να τους συγχωρήσει. 

Στο Βίο του Αγίου Θεοδοσίου του Τσερνίκωφ,που έζησε στη Ρωσία, αναφέρεται ότι κάποτε παρουσιάστηκε στον ύπνο ενός ιερέως ο Άγιος και του ζήτησε να μνημονεύει τους γονείς του, λέγοντάς του συνάμα τα ονόματά τους Μιχαήλ και Μαρία. Ο ταπεινός ιερέας εξεπλάγη από το αίτημα και ρώτησε: Μα γιατί εσύ, Άγιε του Θεού, που έχεις τόση παρρησία στο Θεό, χρειάζεσαι εμένα τον αμαρτωλό και τις προσευχές μου; Τότε ο Άγιος του εξήγησε πόση δύναμη έχουν οι προσευχές των ιερέων. 

Σε μια ταφόπλακα στις κατακόμβες της Ρώμης βρέθηκε μια επιγραφή στα λατινικά που έγραφε: Paule et Petre petite pro Victore, δηλαδή Παύλε και Πέτρε (αναφέρεται στους κορυφαίους Αποστόλους) ικετεύσετε για το Βίκτωρα (ο τελευταίος ήταν ο ένοικος του τάφου). Οι αρχαίοι Χριστιανοί γνώριζαν τα μνημόσυνα και  ζητούσαν τις μεσιτείες των Αποστόλων. 

Μια φορά που βρέθηκα στο Σινά, στο καθολικό της Μονής, άκουσα το λειτουργό να μνημονεύει τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό και τη γυναίκα του. Στις μονές του Αγίου Όρους μνημονεύονται οι αυτοκράτορες Νικηφορός Φωκάς κι Ιωάννης Τσιμισκής. 

Το Ψυχοσάββατο θυμίζει και σε μας το γεγονός ότι είμαστε προσωρινοί και παρεπίδημοι στον κόσμο αυτό. Μας κτυπά καμπανάκι για να κανονίσουμε τους λογαριασμούς μας με το Θεό.

πηγή

Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ για τη νηστεία της Σαρακοστής: Ας μη πούμε «δεν νηστεύω» ή «θα νηστεύσω όπως καταλαβαίνω»

 

Αγαπητοί μου αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω,
Εισερχόμενοι στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή οι ύμνοι του Τριωδίου, ιδιαίτερα κατά την πρώτη εβδομάδα της εκκλησιαστικής αυτής περιόδου, προβάλλουν τη νηστεία ως τον πλέον κατάλληλο τρόπο για να ενστερνιστεί και να βιώσει ο πιστός την ποθητή μετάνοια.
Ζώντας όμως σε μία εποχή όπου η άνεση και η ευκολία έχουν καταστεί μέτρα απόλυτά του βίου μας, το αίτημα της νηστείας συχνά προκαλεί αμηχανία ακόμα και στους ίδιους τους χριστιανούς. Ακούει κανείς ακόμα και από ανθρώπους που καταφάσκουν στη πίστη, πως «εγώ δεν τα καταφέρνω με την νηστεία», πως «αποφάσισα να νηστεύσω μόνο από αυτό το είδος η μόνο από το άλλο», πως «δεν νηστεύω ακριβώς, αλλά κάνω μία αυστηρή δίαιτα και είναι το ίδιο» η τελικά πως «αποφάσισα σε τούτη την Σαρακοστή να μη νηστεύσω». Όλη τούτη η σύγχυση φανερώνει πως καθόλου δεν έχουμε κατανοήσει το τι είναι η νηστεία και σε τι αποσκοπεί.
Η νηστεία για την Εκκλησία μας δεν είναι απλά ένα ηθικό πρόσταγμα, αλλά αποτελεί μία οντολογική λειτουργία. Τούτο σημαίνει πως το να νηστεύσω δεν είναι κάτι που αφορά μόνο εμένα, δεν είναι μία ατομική επιλογή, αλλά είναι ένας τρόπος να υπάρχω ως μέλος της Εκκλησίας. Ας το εξηγήσουμε λίγο αυτό:
Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή δεν πρέπει να ξεχνούμε πως είναι η προετοιμασία μας για να φθάσουμε στο Πάθος του Κυρίου, το οποίο θα διαδεχθεί η λαμπροφόρος Ανάστασή του. Η δική μας αποχή από τροφές αποτελεί την μετοχή μας στο Πάθος αυτό, αλλά και στην Ανάσταση του Χριστού. Ως μέλη αληθινά του Σώματος του Χριστού, οι χριστιανοί διά της νηστείας βιώνουμε τους κολαφισμούς, τους εμπτυσμούς, το σταυρό· μετέχουμε στον πόνο, στην πείνα και στην δίψα του Θεανθρώπου κατά το Πάθος. Μα συνάμα βιώνουμε και την λύτρωση από τα δεσμά του Άδου, και την εν ετέρα μορφή σωματική παρουσία, και την απαλλαγή από την ανάγκη της τροφής και από κάθε άλλο εξαναγκασμό, και την χαρά της νίκης επί του Θανάτου, όπως βιώθηκε από τον Θεάνθρωπο κατά την Ανάσταση. Νηστεύουμε λοιπόν γιατί ο Χριστός, έπαθε και αναστήθηκε. Καί εμείς θέλουμε και λαχταρούμε να γίνουμε μέλη του δικού Του Σώματος διά της νηστείας.
Όπως λοιπόν σε ένα ανθρώπινο σώμα τα μέλη δεν αυτονομούνται, αλλά όλα με τον τρόπο τους μετέχουν σε κάθε λειτουργία του, έτσι και στην Εκκλησία κανείς μας δεν αυτονομείται, αλλά όλοι μετέχουμε σε κάθε λειτουργία τούτου του Θεανθρώπινου σώματος. Γι’ αυτό λοιπόν όλα τα μέλη του Σώματος του Χριστού νηστεύουμε όποτε και όπως η Εκκλησία έχει ορίσει. Ποιά όμως είναι η ακριβής νηστεία που έχουν καθορίσει οι Πατέρες για την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής;
 Η Εκκλησία λοιπόν, μας προσκαλεί κατά τις έξι εβδομάδες της Σαρακοστής, καθώς και την Μεγάλη Εβδομάδα που ακολουθεί, σε αποχή από το κρέας, από τα αυγά, από το γάλα και τα προιόντα που παράγονται από αυτό καθώς και από τα ψάρια. Από την Δευτέρα έως και την Παρασκευή της κάθε εβδομάδος η τράπεζά μας πρέπει να στερείται ακόμα και του οίνου και του ελαίου, ενώ το Σάββατο και την Κυριακή, τα δύο αυτά είδη επιστρέφουν προς ενίσχυση και παρηγορία. Την ημέρα του Ευαγγελισμού η τράπεζα απαιτεί ψάρι, για να ευφρανθούμε όχι μόνο πνευματικά μα και σωματικά με το προοίμιο της σωτηρίας μας, ενώ υπάρχουν και κάποιες άλλες μεγάλες ημέρες κατά τις οποίες έχουμε κατάλυση οίνου και ελαίου, όπως η εορτή των αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων.
Αξίζει να σημειωθεί πως τις Τετάρτες και Παρασκευές θα βρούμε στην μοναστική παράδοση και μία ακόμα αυστηρότερη μορφή νηστείας (ας μην ξεχνούμε ότι οι δύο αυτές μέρες συνδέονται με τη νηστεία και την άσκηση καθ’ όλο το έτος). Η νηστεία αυτή καλείται ενάτη. Τούτη δεν απαιτείται από τους πολλούς. Σύμφωνα με αυτό το τυπικό οι χριστιανοί παραμένουν από τη δωδεκάτη της νυκτός μέχρι και την τρίτη μεσημβρινή ώρα (ενάτη κατά τον βυζαντινό τρόπο μετρήσεως του νυχθημέρου) σε πλήρη αποχή από τροφή και νερό. Η Εσπερινή Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων συνδέεται με τούτη την μορφή νηστείας.
Τούτη με δυό λόγια είναι η καθορισμένη νηστεία της Εκκλησίας μας για την Σαρακοστή. Ας μη βιαστούμε να την απορρίψουμε ως ακατόρθωτη. Ας μην απογοητευτούμε επειδή γνωρίζουμε τις αδυναμίες μας. Ας μη πούμε το «δεν νηστεύω» ή το «θα νηστεύσω όπως καταλαβαίνω». Αν πράξουμε κατά αυτόν τον τρόπο έχουμε απολέσει το πρώτο δώρο της νηστείας, το οποίο μας το χορηγεί χωρίς να κοπιάσουμε καθόλου. Τούτο είναι το δώρημα της ταπείνωσης. Γιατί όταν συνειδητοποιεί κάποιος με ειλικρίνεια και χωρίς προφάσεις, πως οι δυνάμεις του δεν είναι πολλές και πως δεν δύναται να στερηθεί για λίγο κάποια πράγματα απλά, τότε ταπεινώνεται.
Τούτο το πρώτο σκίρτημα ταπείνωσης μπορεί να μας οδηγήσει στο μυστήριο της εξομολογήσεως για να καταθέσουμε τις αμαρτίες μας και να λάβουμε συγχώρεση, για να ομολογήσουμε τις αδυναμίες μας και να λάβουμε παρηγοριά και ελπίδα. Εκεί ο πνευματικός θα μας βοηθήσει να μάθουμε πως να νηστεύσουμε, πως να προσευχηθούμε, πως να ασκήσουμε την φιλανθρωπία, πως να παραστούμε στις ακολουθίες. Θα μας καλέσει να αγωνιστούμε σ’ αυτά που πρέπει, μα και σ’ αυτά που μπορούμε. Δεν πρόκειται να μας εξουθενώσει, δεν πρόκειται να μας απορρίψει. Αν η αδυναμία μας απαιτεί λάδι, τούτο δεν θα λείψει από τη διατροφή μας· αν η υγεία μας απαιτεί γαλακτοκομικά κι αυτά θα υπάρξουν στο τραπέζι μας όταν χρειαστούν· αν το κρέας είναι απαραίτητο κι αυτό δεν θα το στερηθούμε όταν πρέπει. Γιατί είναι άλλο να βάλει κανείς στο πιάτο του μία αρτήσιμη τροφή ως φάρμακο, με την ευλογία του πνευματικού του, και άλλο να καταλύει τη νηστεία.
Η πρακτική της Εκκλησίας να εξατομικεύει το λόγο του Θεού, να τον καταθέτει προσωπικά σε κάθε πιστό αποσκοπώντας στη σωτηρία του, ονομάζεται Οικονομία. Υπάρχουν φυσικά οι Ιεροί Κανόνες της Εκκλησίας και αυτοί είναι πλήρεις και αληθείς. Αφορούν κάθε άνθρωπο σε κάθε εποχή και σε κάθε συγκυρία. Είναι λόγοι θεραπευτικοί και παραμυθητικοί για όλους μας. Αποτελούν τη βίωση της αλήθειας στη καθημερινή μας ζωή. Γι’ αυτό η Εκκλησία διαφυλάττει με προσοχή μεγάλη τους Ιερούς Κανόνες, και τούτο καλείται στην θεολογική γλώσσα Ακρίβεια. Η Οικονομία θεραπαινίδα τούτης ακριβώς της Ακρίβειας είναι και γι’ αυτό δεν συγκρούεται με τους Ιερούς Κανόνες, αλλά στο πνεύμα αυτών κινείται και την αλήθεια τους υπηρετεί.
Υπάρχει λοιπόν ο κανόνας της νηστείας ως ρούχο κοινό για όλα τα μέλη της Εκκλησίας. Όμως το ρούχο αυτό, έρχεται ο πνευματικός με τη βελόνα και τη κλωστή της γνώσεως των Κανόνων και της αρετής της διακρίσεως, να το φέρει στα μέτρα του καθενός για να τον ζεστάνει και να τον καλλωπίσει. Γι’ αυτό δεν βιαζόμαστε να απορρίψουμε το ρούχο της νηστείας, μόλις το αντικρύσουμε γιατί τάχα δεν είναι στο νούμερό μας· μα ούτε το φορούμε άτσαλα και άκομψα από συνήθεια η από αδιαφορία, μίας και τούτο είναι πολύτιμο και σπουδαίο. Το δεχόμαστε όπως η μάνα μας η Εκκλησία, μας το έχει ετοιμάσει και μας το έχει δωρίσει και τότε αυτό ευπρεπίζει και θερμαίνει τον ταλαίπωρο εαυτό μας.
Όμως ίσως κάποιοι αναρωτηθούν: είναι αρκετή η αποχή από τις τροφές για να πεί κανείς πως νηστεύει; Η παρατήρηση αυτή είναι σημαντική. Στην υμνολογία του Τριωδίου θα συναντήσουμε το παρακάτω ιδιόμελο το οποίο απαντά στο ερώτημα:
Νηστεύσωμεν νηστείαν δεκτήν, ευάρεστον τω Κυρίω, αληθής νηστεία, η των κακών αλλοτρίωσις, εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, επιθυμιών χωρισμός, καταλαλιάς, ψεύδους, και επιορκίας· η τούτων ένδεια, νηστεία εστίν, αληθής και ευπρόσδεκτος.
Η αληθινή νηστεία, μας διδάσκει ο ύμνος, πως δεν περιορίζεται στην αποχή από τις τροφές. Νηστεία είναι και «η των κακών αλλοτρίωσις», η αποξένωσή μας από τα πάθη που μας καταδυναστεύουν, από τα νοερά δεσμά που μας καταστούν ανελεύθερους και πνευματικά ακινήτους.
Νηστεία είναι και η «εγκράτεια γλώσσης», η προσπάθεια ο λόγος μας να μην είναι κενός νοήματος, οι λέξεις να μην είναι περιττές, οι κουβέντες μας να μην πληγώνουν αλλά να διακονούν την αλήθεια.
Νηστεία είναι και η «θυμού αποχή», η απομάκρυνση από τον ταραχώδη βίο, η αποδοχή της άνωθεν ειρήνης, η ησυχία και η ευπρέπεια της ύπαρξης.
Νηστεία είναι και ο «επιθυμιών χωρισμός», η απελευθέρωσή μας από την ανάγκη, η υπέρβαση του γνωμικού θελήματος, η ανόρθωση της αγαθής προαιρέσεως.
Νηστεία είναι και ο «καταλαλιάς χωρισμός», η αποφυγή των πικρών λόγων, η άρνηση των εύκολων κρίσεων, η νέκρωση της σκληρής κατακρίσεως.
Νηστεία είναι και ο «ψεύδους και επιορκίας χωρισμός», η έχθρα προς την αναλήθεια, η αποστροφή της διαβολής, ο πόλεμος προς το κίβδηλο, η άρνηση να θεμελιωθούν οι σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους και με το Θεό στο ψέμα.
Ο συνόλος αυτός αγώνας του ανθρώπινου πνεύματος και του ανθρώπινου σώματος, η καθολική αυτή δοκιμασία της ύπαρξης με κριτήριο την αλήθεια ονομάζεται από την Εκκλησία μας νηστεία. Σε αυτή μας καλεί και σε τούτη την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, για να αθληθούμε και να στεφανωθούμε, για να απαλλαγούμε από τα πάθη που μας καταδυναστεύουν και να φθάσουμε στην αρετή και την αγιότητα, για να βρούμε τον εαυτό μας και να συναντήσουμε τον δι’ ημάς πάσχοντα Χριστό, τον Σωτήρα και Λυτρωτή του κόσμου.
Ευχόμαστε ο Πανάγιος Τριαδικός Θεός διά των ενεργειών του να στηρίζει, να περικραττεί και να ενισχύει όλους όσους εισέρχονται σήμερα στον στάδιο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ώστε ομοθυμαδόν να ομολογούμε: «Έλαμψεν η χάρις σου Κύριε, έλαμψεν ο φωτισμός των ψυχών ημών· ιδού καιρός ευπρόσδεκτος· ιδού καιρός μετανοίας…».
Καλή δύναμη, καλό αγώνα, καλή Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή!

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
+ ο Πειραιώς ΣΕΡΑΦΕΙΜ

Η Εκκλησία ως σκάνδαλο και ως σωτηρία

Αναντίρρητα η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού είναι αγία. Είναι η ενσάρκωση της άκτιστης φανέρωσης που μυσταγωγικά κάνει ορατή την «αόρατη» παρουσία της. Και η φανέρωση του Τριαδικού Θεού, δεν αποτελεί μία κτιστή κατανόηση του μεταδιδόμενου, αλλά μυστηριακή εμπειρία που προκύπτει μέσα από τη φανέρωση του Ιδίου μέσω των άκτιστων θείων ενεργειών Του που κατεβαίνουν σ’  εμάς σύμφωνα με τον Μ. Βασίλειο.

Η εκκλησία ως σκάνδαλο και ως σωτηρία. Δεν μπορεί παρά να αποτελεί ένα προκλητικό μέρος του τίτλου η φράση «σκάνδαλο». Και φυσικά δεν έχει να κάνει με τα σκάνδαλα στην εκκλησία. Μία τέτοια προσέγγιση είναι όχι μόνο ανόητη και άκαιρη, αλλά υποκριτική. Και είναι υποκριτική διότι ο καθένας από εμάς είναι ο ίδιος σκάνδαλο. Είναι επομένως φαρισαϊκό να επιχειρεί οποιοσδήποτε να θίξει τον χώρο της εκκλησίας, εμφανίζοντας τα σκάνδαλα της, τις ατέλειες της, τα λάθη της. Κι αυτά δεν είναι σε καμία περίπτωση λάθη ή παρατυπίες του αγίου σώματος της εκκλησίας. Αποτελούν πάθη και αδυναμίες του καθενός από εμάς ως ειδωλική τρεπτότητα στο θείο χάρισμα της κτιστότητος που υπακούει στον όρο ελευθερία.

Ο παραπάνω τίτλος είναι τίτλος ενός βιβλίου του π. Φιλόθεου Φάρου. Ενός ιερέα με αξιόλογη θυσιαστική προσφορά στον τομέα της διακονίας ψυχών, που ως διάκονος του Θεού αναμοχλεύει αυτή την θαμμένη ομορφιά της εκκλησιαστικής ζωής και την παρουσιάζει ως λόγο θείο. Ως λόγο ευαγγελικό. Ως λόγο πατερικό. Πάντως σε καμία περίπτωση ως λόγο δικό του.

Η εκκλησία μπορεί να αποτελείται από τους πιστούς που έχουν βαπτιστεί στο όνομα Του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, εντούτοις είναι μία ανέκφραστη παρουσία και εκδηλωμένη πνευματικότητα δια των ιερών μυστηρίων. Σίγουρα σημαίνει την ευχαριστιακή σύναξη, όμως κεφαλή της είναι ο Θεάνθρωπος και μέλη της οι πιστοί. Γράφει αναφορικά ο π. Ιουστίνος Πόποβιτς τα εξής: «Ο Θεάνθρωπος είναι η Εκκλησία, αλλά και το σώμα της Εκκλησίας και η Κεφαλή της. Με όλα αυτά και διά μέσου όλων αυτών ο άνθρωπος «εκκλησιάζεται» και γίνεται εκκλησία, αποκτά την εν-χρίστωσιν και χριστοποίησιν, την εν-τριάδωσιν και τριαδοποίησιν, γίνεται Θεάνθρωπος και σύσσωμος του θεανθρωπίνου σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας (Εφ. 3, 6), αυτού του αγιωτάτου και προσφιλεστάτου μυστηρίου του Θεού, μυστηρίου των μυστηρίων ή μάλλον παμμυστηρίου των παμμυστηρίων».

Η έννοια του σκανδάλου δεν εντοπίζεται και δεν σχετίζεται με τον Τριαδικό Θεό. Τις ενέργειες Του και την παρουσία Tου στη ζωή της εκκλησίας. Το σκάνδαλο ως έννοια εμφορείται σίγουρα μιας αρνητικής σημασίας. Μιας αρνητικής εντύπωσης που σίγουρα σχετίζεται με την αρνητική ροπή της κτιστής φύσεως. Δεν είναι αυθύπαρκτο όπως το κακό, αλλά εμφανίζεται ως αλλοιωμένη εικόνα του νόμου (ο νόμος εδώ όχι με τη δικανική έννοια αλλά με την έννοια του θείου νόμου που απελευθερώνει και σώζει). Το άκτιστο δεν είναι δυνατόν να εμπίπτει σε φυσιολογικές ερμηνείες και νομικοκρατικές θεωρήσεις, ούτε να ερμηνεύεται με βάση θεωρητικά σχήματα και νοησιαρχικές αντιλήψεις. Δεν είναι προϊόν του φυσικού κόσμου που έχει την τάση της τρεπτότητας προς την άρνηση ή τη σάρκωση του πολιτισμού της αγάπης. Είναι έκφραση του απείρου, του αχωρήτου, του ακατανόητου, του ανέκφραστου που παρόλα αυτά χωράει. Και χωράει στη μήτρα της Θεοτόκου που σαν ανθρώπινη σάρκα χώρεσε μέσα της την ολότητα του Θεού ο οποίος χώρεσε μέσα Του όλον τον άνθρωπο χωρίς την αμαρτία, καθώς «δίχα μόνης αμαρτίας, ατρέπτως υποδύς την ημετέραν φύσιν θεαρχικός Λόγος, τέλειος γενόμενος άνθρωπος» κατά τον όσιο Μάξιμο Ομολογητή.

Σκάνδαλο είναι η απόκρυψη της αλήθειας. Και συγκεκριμένα της αλήθειας που σώζει. Είναι επίσης η δαιμονοποίηση των πιο όμορφων και εκστατικών αληθειών. Και όταν είναι συνειδητή γίνεται αμαρτία. Όταν είναι επιπόλαια καταντά ανοησία. Κι εδώ έρχεται ο Τάσος Λειβαδίτης να μας πει πως «κι όταν ο Θεός μοίρασε τον κόσμο, τα παιδιά πήρανε τις γωνιές των δρόμων κι ο διάβολος τις πιο ωραίες λέξεις». Σκάνδαλο είναι η άκρατη εξουσιαστική αρχή στον εκκλησιαστικό χώρο, η επίκληση της ανθρώπινης αυθεντίας ως αναγκαστική υπακοή, ο ατομικισμός, η ιδιοτέλεια, η ακοινωνησία, η επίδειξη.

[Συνεχίζεται

πηγή

Η μνημόνευση των νεκρών

Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου

…Ρωτάτε, γιατί μνημονεύουμε τους «κεκοιμημένους». Γιατί έτσι διδαχθήκαμε από την αγία Εκκλησία μας. Γιατί έτσι παραλάβαμε από τους θεοφώτιστους και πνευματοφόρους πατέρες μας. Γιατί έτσι γινόταν και γίνεται σε όλους τους χριστιανικούς αιώνες, από την αποστολική εποχή μέχρι σήμερα.…Όσο για κείνον τον φιλοτάραχο, που όλο τέτοια θέματα σκαλίζει, πέστε του θαρρετά: Άκου, ανόητε! Οι νεκροί ζουν! Και η επικοινωνίας μας μαζί τους δεν έχει διακοπεί! 

 

Δεν προσευχόμαστε αδιάκριτα για όλους τους ζωντανούς αδελφούς μας χριστιανούς, ανεξάρτητα από την αρετή ή την κακία τους; Ε, λοιπόν, έτσι προσευχόμαστε και για όλους τους «κεκοιμημένους», ανεξάρτητα από το αν συναριθμήθηκαν – ΚΑΤΙ ΑΓΝΩΣΤΟ ΣΕ ΕΜΑΣ -με τους δίκαιους ή τους άδικους. Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΜΑΣ ΓΙ’ ΑΥΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΓΑΠΗΣ. Πριν την τελική κρίση, όσο ακόμα δεν έχουν χωριστεί τα από τα (Ματθ, 25:33), όλοι οι πιστοί, ζωντανοί και αποτελούμε ΜΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. Και όλοι, ως μέλη του Σώματος του Χριστού, επικοινωνούμε αγαπητικά. Ο θάνατος δεν μας χωρίζει! Σε τι τους ωφελούν οι προσευχές μας, αφού έχει «ήδη αποφασιστεί» η κατάταξή τους είτε στον παράδεισο είτε στην κόλαση; αναρωτιέστε. Αλλά μέχρι τη γενική κρίση, ο κολασμός μιας ψυχής δεν είναι οριστικά αποφασισμένος. Ώσπου να αποφανθεί τότε ΤΕΛΕΣΙΔΙΚΑ ο μόνος Κριτής, κανέναν δεν μπορούμε να θεωρούμε τελειωτικά καταδικασμένο. Γι” αυτό, ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ ΣΤΗΝ ΑΠΕΙΡΗ ΕΥΣΠΛΑΧΝΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ, ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΝΑ ΕΛΕΗΣΕΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΕΚΕΙΝΟΥΣ ΠΟΥ ΠΕΘΑΝΑΝ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΣΕΒΕΙΑ.
Ρωτάτε: επιτρέπεται η μνημόνευση (στη Θεία Λειτουργία ή σε παρακλήσεις ή με τρισάγια και μνημόσυνα) των αλλοπίστων και των αιρετικών; Η απάντηση είναι:ΟΧΙ. 

 

Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν τους γνωρίζει, αφού δεν έγιναν ποτέ μέλη της (ή αρνήθηκαν την Ορθόδοξη πίστη και ξεβαπτίστηκαν, με το να ενταχθούν ή να συμμετάσχουν σε αιρετικές ή παραθρησκευτικές ομάδες), και γι’αυτό δεν τους μνημονεύει.

Βέβαια, προσεύχεται γενικά για την επιστροφή εκείνων που είναι ακόμα ζωντανοί.Μπορούμε, όμως, στην ατομική μας προσευχή, να παρακαλάμε το Θεό για τη σωτηρία επωνύμων, συγγενών και γνωστών, αλλοπίστων, ετεροδόξων, αθέων κλπ.

Χειραγωγία στην πνευματική ζωή, του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου,

Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής, 2006, έκδοση έβδομη (7η)

Η μνημόνευση των νεκρών, οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, σελ 78-79

 πηγή