ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΧΑΛΚΙΔΟΣ ΙΣΤΙΑΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΩΝ ΣΠΟΡΑΔΩΝ κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

Ἀριθμ. Πρωτ. 1931

Χριστούγεννα 2011

Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ 61η

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

ΙΣΤΙΑΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΩ Ν ΣΠΟΡΑΔ ΩΝ

Χ Ρ Υ Σ Ο Σ Τ Ο Μ Ο Σ

Πρὸς

Τὸν Ἱερὸ Κλῆρο καὶ τὸν εὐσεβῆ Λαὸ

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Χαλκίδος,

Ἱστιαίας καὶ Βορείων Σποράδων.

«…εἶπεν αὐτοῖς ὁ ἄγγελος· μὴ φοβεῖσθε· ἰδοὺ γὰρ εὐαγγελίζομαι ὑμῖν

χαρὰν μεγάλην, ἥτις ἔσται παντί τῷ λαῷ, ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον

σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστός Κύριος…» (Λουκ. α΄, 10-11).

Τέκνα μου ἀγαπητὰ,

Χαρούμενο τὸ μήνυμα τοῦ ἀγγέλου πρὸς τοὺς ποιμένες τῆς

Βηθλεέμ. Τρομοκρατήθηκαν στὴν ἀρχὴ, ἀπὸ τὴ λαμπροφόρο παρουσία

Του, Ἐκεῖνος ὅμως τοὺς καθησύχασε· μὴ φοβεῖσθε, τοὺς εἶπε· Δὲν ἦλθα

νὰ σᾶς τρομάξω, ἀλλά νὰ σᾶς μεταφέρω χαρμόσυνο ἄγγελμα, τὸ ὁποῖο

ἀφορᾶ ὄχι μόνο σᾶς, ἀλλά τὸν κόσμο ὁλόκληρο. Γεννήθηκε γιὰ σᾶς, γιὰ

ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, Σωτήρας, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ Χριστός, ὁ Μεσσίας, ὁ

Κύριος καὶ Θεός τῶν πάντων.

- 2 -

Οἱ ποιμένες, πλήρεις τῆς ὑπερκοσμίου παρουσίας, πίστεψαν καὶ

ἀμέσως ἔτρεξαν, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ Ἱερός Εὐαγγελιστής Λουκᾶς,

στὴ Βηθλεέμ νὰ δοῦν τὸ γεγονός, τὸ ὁποῖο ὁ Κύριος τοὺς ἐγνώρισε, διὰ

τοῦ ἀγγέλου Του καὶ εὑρῆκαν πράγματι ὅ,τι τοὺς ἀναγγέλθηκε· τὴν

Μαριάμ καὶ τὸν Ἰωσήφ καὶ τὸ βρέφος στὴ φάτνη.

Τὸ ἴδιο χαροποιὸ μήνυμα κομίζει καὶ σήμερα σ’ ὅλους μας ἡ Ἁγία

μας Ἐκκλησία, Χριστιανοί μου εὐλογημένοι.

Ἄγγελοι, δοξάζοντες καὶ αἰνοῦντες τὸν Θεὸν, περιΐπτανται

συλλειτουργοῦντες καὶ συγχαίροντες μὲ μᾶς σ’ αὐτὴ τὴν σύναξη. Σὲ

κάθε Θεία Λειτουργία ζοῦμε αὐτὸ τὸ ἴδιο γεγονὸς, τῆς σαρκώσεως τοῦ

Θεοῦ, καὶ μαζί μὲ τοὺς ἀγγέλους δοξολογοῦμε τὴν εὐσπλαγχνία Του καὶ

Τὸν εὐχαριστοῦμε, γιὰ ὅλα ὅσα ἔπαθε καὶ προσέφερε, προκειμένου νὰ

μᾶς ἀναγάγη καὶ πάλι στὸν Παράδεισο.

Πόσο πολύ ἔχουμε ἀνάγκη αὐτὸ τὸ χαρούμενο μήνυμα ὅλοι μας,

ἀδελφοί μου καὶ τέκνα μου!

Βομβαρδιζόμαστε στὴν κυριολεξία καθημερινὰ ἀπὸ ἀμέτρητα καὶ

φοβερὰ μηνύματα, τὰ ὁποῖα μᾶς δημιουργοῦν τρόμο, ἀνασφάλεια καὶ

κατάθλιψη. Δυσκολεύεται ἀπροσδόκητα ἡ ἐπιβίωσή μας, μὲ τὴν ἐπιβολὴ

σκληρῶν καὶ ἀπάνθρωπων οἰκονομικῶν μέτρων, ποὺ, ὡς συνήθως,

ἀφοροῦν καὶ στοχεύουν τοὺς μικροὺς καὶ ἀδύναμους, ἀλλά καὶ αὐτή ἡ

ζωή μας ἀκόμη νοιώθουμε νὰ ἀπειλεῖται, μὲ τὴν ἁλματώδη αὔξηση τῆς

βίας καὶ τῆς ἐγκληματικότητος. Ἔτσι ἡ ζοφερή αὐτή πραγματικότητα,

ποὺ ξεπερνᾶ τὰ ὅρια τῆς πατρώας γῆς, δὲν ἀφήνει τόπο γιὰ χαρὰ. Δὲν

εἶναι δὲ, δυστυχῶς, λίγοι οἱ συνάνθρωποί μας, ποὺ βυθίζονται στὴν

ἔσχατη ἀπογοήτευση, λυγίζουν καὶ προτιμοῦν ἕως καὶ τὴν αὐτοκτονία,

λησμονῶντας, μέσα στὸν πανικὸ καὶ τὴν παραζάλη τους, ὅτι ὁλόκληρος

ὁ κόσμος δὲν ἀξίζει ὅσο ἀξίζει ἡ ψυχή τους, τὴν ὁποία, τί κρῖμα!,

αὐτοκαταδικάζουν αἰωνίως στὴν κόλαση.

Αὐτὴ, λοιπόν, τὴν ἐποχὴ, κατὰ τὴν ὁποία «κρίσις ἐστι τοῦ κόσμου

τούτου» (Ἰωάν. 12, 31), ὁ Σωτήρας Χριστός γεννᾶται καὶ πάλιν πρὸς

σωτηρίαν.

Ἡ ἀνθρώπινη ἱστορία διαρκῶς ἀποδεικνύει, ἔστω κι ἄν πολλοί

ἐθελοτυφλοῦμε, ὅτι δὲν ὑπάρχει σὲ κανέναν ἄλλον ἡ σωτηρία, παρὰ

μόνον στὸν ἐνανθρωπήσαντα Κύριο.

Διαπιστώνουμε συνέχεια ὅτι ὁσάκις στηρίζουμε, μὲ ἀπόλυτο

τρόπο, τὴν ἐλπίδα μας σὲ ἀνθρώπους, ἔστω κι ἂν εἶναι ἰσχυροί καὶ,

καλοπροαίρετα ἤ πονηρὰ, πρόθυμοι σὲ ὑποσχέσεις, ἀπογοητευόμαστε.

Καὶ τοῦτο εἶναι ἀπόλυτα δικαιολογημένο, μιᾶς καὶ ἡ γοητεία εἶναι

στοιχεῖο τοῦ μικρόβιου μύθου. Καὶ εἶναι πράγματι μῦθος, ψέμμα μεγάλο,

ὕβρις ἀληθινή, ἡ σκέψη ὅτι ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ ὑποκαταστήσει τὸ

Θεὸ.

- 3 -

Μήπως, ὅμως, εἶναι λιγότερες οἱ φορές, ποὺ μᾶς προδίδει καὶ αὐτός

ὁ ἴδιος ὁ ἑαυτός μας καὶ μᾶς ἀπογυμνώνει ἀλύπητα ἡ ἀνεδαφική

ἐγωϊστική μας αὐτοπεποίθηση;

Ἀκόμη, κι’ ὅσες φορὲς προσπαθοῦμε νὰ βροῦμε τὴ χαρὰ μας στοῦ

πλούτου τὴν κατάκτηση καὶ τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν τὴν ἐπάρκεια καὶ τὴν

περίσσεια διαψευδόμαστε, γιατί ἡ ποθούμενη χαρμονή δὲν βρίσκεται στὸ

ἔχειν, ἀλλά στὸ εἶναι τοῦ ἀνθρώπου. Γι’ αὐτὸ ἄλλωστε μᾶς

προειδοποίησε ὁ Κύριος· «Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν

κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος

ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (Μάρκ. 8, 36-37).

Τέκνα μου ἀγαπητὰ,

Τότε, ποὺ ὁ Χριστός ἐντελῶς ἀθόρυβα γεννήθηκε στὴν ἄσημη

Βηθλεέμ, οἱ αὐτοκράτορες τῆς Ρώμης ἦσαν οἱ πανίσχυροι κύριοι τῆς

Οἰκουμένης καὶ εἶχαν ὑπὸ τὸ σκῆπτρο τῆς ἐξουσίας τους ὅλον τὸν κόσμο

καὶ τὴν Ἰουδαία. Ὁ Καίσαρας Αὔγουστος εὑρίσκετο στὴν ἀκμὴ του καὶ

διέταξε τὴν ἀπογραφὴ πάσης τῆς οἰκουμένης, μὲ σκοπὸ τὴ φορολογία

τῶν ὑπηκόων του. Σ’ ἐκείνους τοὺς δύσκολους χρόνους τῆς παγκόσμιας

μοναρχίας, ποὺ τελικῶς εἶχε ἡμερομηνία λήξεως, ἀνέστησε ὁ Θεός τοῦ

οὐρανοῦ, μὲ τὴ σάρκωση τοῦ Υἱοῦ Του, Βασιλεία ἀσάλευτη καὶ

ἀδιάφθορη καὶ αἰώνια. Αὐτὸ τὸ θαῦμα εὐαγγελίσθηκε στοὺς ποιμένες ὁ

ἄγγελος Κυρίου. Καὶ αὐτὸ τὸ ἐσπαργανωμένο ἀδύναμο θεῖο βρέφος, ποὺ

εἶναι τὸ σημεῖο, ἀπὸ τότε φέρνει στὸν κόσμο τὴ χαρὰ, ἀφαιρῶντας κάθε

δάκρυ ἀπ’ τὸ ἀνθρώπινο πρόσωπο.

Σήμερα ποὺ ὁ ἄνθρωπος ζεῖ καὶ κινεῖται μὲ ἀβεβαιότητα σὲ μιὰν

ἄλλη παγκόσμια πραγματικότητα, ἡ ὁποία, καθώς φαίνεται, ἐπιθυμεῖ

περισσότερο νὰ κατέχῃ καὶ λιγότερο νὰ συντρέχῃ τοὺς λαοὺς, ποὺ

προτάσσει τὴν ἐπιτυχία τῶν οἰκονομικῶν στόχων καὶ τὴν εὐημερία τῶν

ἀριθμῶν σὲ βάρος τῶν ἀνθρώπων, ὁ Χριστός γεννᾶται. Εἶναι παρών στὴν

Ἱστορία, παρὰ τὶς ἀτέλειωτες προσπάθειες πολλῶν νὰ Τὸν ἐξαφανίσουν.

Εἶναι παρών στὸ ἅγιο σῶμα Του, τὴν Ἐκκλησία, διὰ τῆς ὁποίας

παρατείνεται στοὺς αἰῶνες. Εἶναι παρών, ὡς σημεῖον ἀντιλεγόμενον! Ἡ

Ἐκκλησία εὐγνωμονοῦσα διαλαλεῖ τὴν ἔλευσή Του καὶ τὴν ἐν κόσμῳ

παρουσία Του, μὲ τόνο χαρούμενο, χωρίς νὰ τὴν φοβίζῃ καμμία

ἀπάνθρωπη καὶ σκληρὴ δυναστεία οὔτε νὰ τὴν σκιάζῃ καὶ ἡ καταχνιά

τῆς ἐγκόσμιας ἀπελπισίας.

Ὡστόσο, τὸ ζήτημα τῆς οἰκειώσεως τῆς οὐράνιας αὐτῆς χαρᾶς,

ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸν καθένα μας προσωπικὰ. Ἂν θὰ μιμηθοῦμε τοὺς

ποιμένες, ἂν θὰ τρέξουμε, μὲ τὴν ἴδια προθυμία καὶ ἐμπιστοσύνη, πρὸς

τὸν Κύριο, νὰ Τὸν προσκυνήσουμε, νὰ Τοῦ προσφερθοῦμε μὲ ἀγάπη. Ἂν

ἀποδεχθοῦμε τὸ Χριστὸ μας καὶ Τὸν ἀγαπήσουμε, Τὸν ἐμπιστευθοῦμε

καὶ Τὸν ἀκολουθήσουμε παντοτεινὰ καὶ ὄχι περιστασιακὰ - ἑορταστικὰ,

- 4 -

τηρῶντας πιστὰ τὸ ἅγιο θέλημά Του. Τότε θὰ βροῦμε τὴ χαρὰ καὶ θὰ

ζήσουμε τὴν ἀγαλλίαση, πέρα ἀπὸ ὁποιεσδήποτε καιρικὲς συνθῆκες καὶ

ἐποχικὲς συγκυρίες. Γιατί Ἐκεῖνος εἶναι τὸ πλήρωμα καὶ ἡ χαρὰ τῶν

πάντων!

Καὶ ἀσφαλῶς μποροῦμε κι’ ἐμεῖς καὶ πρέπει νὰ Τοῦ δώσουμε χαρὰ,

προσφέροντάς Του, διὰ τῆς σωτηρίου μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως, τὶς

ἁμαρτίες μας, διότι, πράγματι, ἐγκαταλείψαμε τὴν σωτήρια ὁδὸ Του καὶ

πορευθήκαμε φίλαυτα στὰ δικὰ μας θελήματα. Γι’ αὐτὸ καὶ ἀπ’ ὅ,τι

φαίνεται δὲν ὑπάρχει ἁμαρτία ποὺ δὲν σκεφθήκαμε καὶ δὲν ἐπράξαμε.

Πανηγύρι θὰ κάνει ὁ οὐρανός, ἂν μετανοήσουμε. Καὶ ἡ γεμάτη

μαυρίλα γῆ, ὅπως τότε, θὰ ἀποκτήσει καὶ πάλι τὸ ἀρχαῖο κάλλος καὶ τὴν

ὀμορφιὰ ποὺ τῆς πρέπει.

Τέκνα μου περιπόθητα,

Αὐτὴ ἡ ἅγια μέρα μᾶς θυμίζει ὅτι ἡ μόνη ἐλπίδα μας εἶναι ὁ

Χριστός μας καὶ ἡ μόνη ὁδός γιὰ τὴ χαρὰ μας εἶναι ὁ δικός Του τρόπος

ζωῆς, ὁ ἐκκλησιαστικός.

Νὰ ζοῦμε, δηλαδή, μὲ τὸ Θεὸ καὶ γιὰ τὸ Θεὸ.

Νὰ ζοῦμε μὲ τοὺς συνανθρώπους μας καὶ γιὰ τοὺς συνανθρώπους

μας.

Νὰ ζοῦμε στὴν ἁγιαστικὴ χάρη τῆς Ἐκκλησίας.

Σᾶς εὔχομαι πάντοτε νὰ ἀγωνίζεσθε, νὰ εἶσθε ἀδούλωτοι στὴν

ἁμαρτία· ἀδούλωτοι στὸν ἐγωϊσμὸ. Ἐλεύθεροι ἀπὸ τὴν ἀπληστία.

Ἐλεύθεροι ἀπὸ τὸν κάθε γήϊνο φόβο. Ὁ μόνος φόβος, ποὺ ἐπιτρέπεται σ’

ἐμᾶς τοὺς Χριστιανοὺς, εἶναι ἡ ἀγωνία μας, μὴπως καὶ προτιμήσουμε τὸν

διάβολο, ἐγκαταλείποντας τὸ Θεὸ καὶ μὴ τυχόν δὲν ἀγαπήσουμε τοὺς

συνανθρώπους μας, πρὸςτοὺς ὁποίους ὀφείλουμε καὶ νὰ ἀγαθοποιοῦμε.

Νὰ εἶσθε χαρούμενοι, ναί χαρούμενοι, πάντοτε χαρούμενοι μὲ τὸ

Χριστὸ καὶ τὴν ἁγία Του Ἐκκλησία.

Σᾶς ἀσπάζομαι πατρικὰ

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ

(πρὸς τοὺς Ἐφημερίους):

Ἡ παροῦσα Ἐγκύκλιος νὰ

ἀναγνωσθῆ

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ.κ. ΚΟΣΜΑ

Π Ο Ι Μ Α Ν Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ

( ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 39 )

Ο ΧΑΡΙΤΙ ΘΕΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ

ΚΟΣΜΑΣ

Πρός τό Χριστεπώνυμον Πλήρωμα

τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

«Ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον Σωτήρ…» (Λουκ. β΄,11)

Τέκνα τοῦ Γεννηθέντος Σωτῆρος Χριστοῦ, ἀγαπητά καί περιπόθητα!
Χαρμόσυνο καί ἀφυπνιστικό ἀκούσθηκε τή νύχτα τῆς Γεννήσεως τό λυτρωτικό μήνυμα ἀπό τά χείλη τῶν ἀγγέλων. «Ἰδού γάρ εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ λαῷ, ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον Σωτήρ…»(Λουκ. β΄, 10-11).
Οἱ ἅγιοι ἄγγελοι ἀνήγγειλαν στούς ποιμένες καί σέ ὅλο τόν κόσμο βέβαια, ὅτι ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου γιά νά ἐκπληρωθοῦν οἱ λόγοι τῶν προφητῶν τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλά καί οἱ χρησμοί ὅλων τῶν λαῶν τῆς γῆς, οἱ ὁποῖοι περίμεναν μέ ἀγωνία τόν Λυτρωτή καί Σωτῆρα ὅλου τοῦ κόσμου. Kυριαρχοῦσε ὁ πόθος γιά μιά ἀλλαγή καί λύτρωσι.
Ἀπό παντοῦ ἐκφραζόταν ἡ ἐλπίδα ὅτι θά ἔλθῃ ὁ δυνατός, ὁ σοφός, ὁ ἅγιος ὁ ὁποῖος θά συντρίψῃ τό κακό, θά φωτίσῃ τόν κόσμο καί θά ἀπαλλάξῃ τήν ἀνθρωπότητα ἀπό τά δεινά πού τήν μάστιζαν, θά τήν ἐλευθερώσῃ ἀπό τήν ἄβυσσο στήν ὁποία τήν κατεκρήμνισε ἡ ἀποστασία.
Πολλοί θέλησαν εἴτε μέ τήν φιλοσοφία τους, εἴτε μέ τήν ἐπιστήμη τους, εἴτε μέ τήν ψευτοθεότητά τους καί τόσα ἄλλα, νά σώσουν τήν ἀνθρωπότητα ἀπό τήν κατάπτωσι καί τή φθορά ἀλλά δέν τό κατόρθωσαν.
«Ἧλθε ὅμως τό πλήρωμα τοῦ χρόνου… καί ὁ Θεός Πατήρ ἐξαπέστειλε τόν Υἱόν Αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός..» (Γαλ. δ΄, 4).
Ὁ ἄπειρος Θεός, ὁ Δημιουργός τῶν πάντων, ὁ Ἕνας τῆς Ἁγίας Τριάδος, μέσα ἀπό τά πανάγια σπλάχνα τῆς Παναγίας κόρης τῆς Ναζαρέτ, Μαριάμ, γεννήθηκε ὡς βρέφος ἀδύναμο στή μικρή πόλι τῆς Ἰουδαίας, τή Βηθλεέμ.
Ἐκείνη τή νύχτα τῆς Γεννήσεως ἔληξε τό δράμα τῆς ἀνθρωπότητος, οἱ χιλιετίες τῆς ἀναμονῆς ἔφθασαν στό τέλος τους.
Αὐτή ἡ φανέρωσι τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο μας καί στή ζωή μας, ἡ άληθινή καί πραγματική εἰσαγωγή του ὡς ἀνθρώπου στήν οἰκουμένη (Ἑβρ. ι΄, 6), ἔφερε τή σωτηρία καί τή λύτρωσι τοῦ κόσμου.
Καί τί δέν μᾶς προσέφερε ὁ Κύριος μέ τήν ἐνανθρώπησί Του! Μᾶς ἀπεκάλυψε τήν ἀληθινή πίστι. Μᾶς ἀπεκάλυψε τόν Τριαδικό Θεό μας. «Οἱ ἐν σκότει καί σκιᾷ… εὕρομεν τήν ἀλήθειαν» (δηλ. τήν ἀληθινή πίστι).
Ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα ἦταν βυθισμένη στήν εἰδωλολατρία. Τά πάντα λατρεύονταν ὡς θεοί, ἐκτός ἀπό τόν ἀληθινό Θεό. Μᾶς χάρισε τό ἀληθινό φῶς καί μᾶς ἔκανε Χριστιανούς. Μᾶς ἐλύτρωσε ἀπό τά δεσμά τοῦ διαβόλου, ἀπό τήν ἁμαρτία καί τόν αἰώνιο θάνατο. Μόνον ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἶπε στόν ἄνθρωπο: «Τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου» (Μάρκ. ζ΄, 47).
Ἦλθε ἀνάμεσά μας καί μᾶς ἔφερε τήν ἀληθινή, τήν μόνιμη εἰρήνη. Ὄχι τήν ἐπιφανειακή, τοῦ κόσμου τήν εἰρήνη. Μᾶς ἔφερε τή δική Του, τήν θεία, τήν ἐσωτερική εἰρήνη, ἀφοῦ μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τήν ρίζα τῆς ταραχῆς καί τήν πικρία τῆς ἁμαρτίας, συμφιλίωσε τό Θεό μέ τόν ἄνθρωπο, ἕνωσε τόν οὐρανό μέ τή γῆ.
Μᾶς δίδαξε τήν γνησία, τήν καθαρή, τήν ἀνόθευτη ἀγάπη. Ἔδωσε στόν ἄνθρωπο τήν πραγματική του ἀξία, ἐξύψωσε τή γυναῖκα, ἐτίμησε τό παιδί ὡς ἀγγελική ὕπαρξι, ἐλευθέρωσε τό δοῦλο καί τόν τίμησε ὡς εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἔδωσε στήν ἕνωσι ἀνδρός καί γυναικός μέσα στήν οἰκογένεια, ἱερό καί μυστηριακό χαρακτῆρα.
Κυρίως ὅμως, ὁ Θεός κατέβηκε μέχρι τόν ἄνθρωπο ὥστε ὁ ἄνθρωπος νά ὑψωθῇ μέχρι τόν Θεό, ὁ Θεός μετέσχε τῆς δικῆς μας ἀνθρωπίνης φύσεως γιά νά μετάσχῃ ὁ ἄνθρωπος τῆς θείας.
«Ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον Σωτήρ…»!
Ἔχοντας ὑπ’ ὄψιν ὅλα αὐτά, μπορεῖ κάποιος νά ἀκούσῃ τόν ἀκατάστατο λογισμό του καί νά ρωτήσῃ: Ἀφοῦ ὁ Χριστός ἔσωσε τόν κόσμο καί τοῦ χάρισε ὅλα αὐτά τά δῶρα, γιατί σήμερα ἡ κοινωνία μας δέν ζῆ τή χαρά, τήν εἰρήνη, τήν εὐτυχία; Γιατί, ἰδιαιτέρως στήν ἐποχή μας τόσο ἔντονα δοκιμάζεται ὁ κόσμος, ἡ πατρίδα μας;
Ἀγαπητοί, ὁ Χριστός μας ἔγινε ἄνθρωπος, μᾶς προσέφερε καί μᾶς προσφέρει τή σωτηρία. Ἐμεῖς ὅμως δέν Τόν πιστέψαμε, δέν Τόν ἀγαπήσαμε, δέν Τόν δεχθήκαμε.
Ἀναζητήσαμε φιλοσοφικά συστήματα, θεωρίες, ἰδεολογίες, ἐπιστημονικές ἀνακαλύψεις γιά νά ἐπιτύχουμε καί νά ἑδραιώσουμε τήν εἰρήνη, τή χαρά, τήν εὐημερία, τήν εὐτυχία. Μόνον μ’ αὐτά ὅμως - καί ἄς τό δεχθοῦμε - ἀποτύχαμε χωρίς Χριστό.
Ἐπιλήσμονες καί ἀγνώμονες, περιφρονοῦμε καί σήμερα τόν Νηπιάσαντα Κύριο, πορευόμαστε μέ ὁδηγό μόνο τό θέλημά μας, ἄν καί λεγόμαστε Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Νοθεύσαμε τό δόγμα, ἐκκοσμικεύσαμε τό χριστοκεντρικό μας ἦθος, προδίδουμε τήν ἁγία ἐκκλησιαστική μας παράδοσι, ἀλλοιώνουμε τήν διδαχή τῶν Πατέρων μας, δέν ἐπιτρέπουμε στόν Σωτῆρα Χριστό νά ὁδηγήσῃ τή ζωή μας.
Ὁ νεοπλουτισμός, ὁ ἐγωκεντρισμός, ἡ ἔξαρσι τοῦ συμφέροντος, ἡ ὑποδούλωσι στίς ἡδονές τῆς σαρκός μέχρι τῆς κτηνώδους διαστροφῆς, μᾶς ἀποξένωσαν ἀπό τή χάρι καί τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ μας.
Τί κρῖμα ἀλήθεια! Αὐτός ὁ κόσμος μας, ὁ πολιτισμένος καί τάχα ἔξυπνος, ἀρνεῖται καί ὑποφέρει, σφαδάζει, συντρίβεται, χάνεται. Καί ζητάει λυτρωτή, σωτῆρα, ὅπως ἡ πρό Χριστοῦ ἀνθρωπότητα.
Ὑπάρχει ἀλήθεια ἐλπίδα σωτηρίας; Δόξα τῷ Θεῷ, ὑπάρχει!
Σήμερα Χριστούγεννα, ἅς θελήσουμε νά δεχθοῦμε τήν ἀλήθεια. «Ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον, Σωτήρ».
Ἐφ’ ὅσον θά ἐπιμένουμε νά ἀπομακρύνουμε τόν Γεννηθέντα Σωτῆρα ἀπό τήν καρδιά μας, ἀπό τήν οἰκογένειά μας, ἀπό τήν παιδεία μας, ἀπό τήν πατρίδα μας, ρακένδυτοι, ἐξαθλιωμένοι, δοῦλοι τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων, θά εἴμαστε καί ὑποτελεῖς στά φοβερά πάθη μας, θά φιλοξενοῦμε πάντοτε μέσα μας τήν ἀγωνία, τή δυστυχία καί τό σπουδαιότερο, θά πορευόμαστε μέ τήν ἁμαρτωλότητά μας στήν αἰώνια ἀπώλεια.
Γι’ αὐτό ὅσο κι ἄν ἡ ζόφωσι τῶν ἡμερῶν μας καί τῶν σκοτισμένων ὑπευθύνων καί ἀνευθύνων θέλει νά ἀποκρύψῃ τό θεῖο Βρέφος ἀπό τούς ἀνθρώπους, θέλει νά σκοτώσῃ τήν πίστι μας, τήν ἀγάπη μας γιά τόν Σωτῆρα μας Χριστό, ἐμεῖς ἄς ἀνοίξωμε τήν καρδιά μας σήμερα, γιά νά γεννηθῇ καί νά μείνῃ μόνιμα μέσα μας.
Ἕνα εἶναι τό σωτήριο φάρμακο: Ἡ προσωπική μας μετάνοια, ἡ συνειδητή μετάνοια ὅλων τῶν Ἑλλήνων, ἡ ἐπιστροφή μας στή Βηθλεέμ.
Ὅπως ἔφερε μέ τήν ἐνανθρώπησί Του ὁ Κύριος τή σωτηρία, ἔτσι καί σήμερα θά φέρῃ καί στήν πατρίδα μας, στήν οἰκογένειά μας, στόν καθένα μας τή λύτρωσι.
Εὔχομαι πατρικά, αὐτά τά Χριστούγεννα νά εἶναι ἀληθινά καί σωτήρια γιά ὅλους μας.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΚΟΣΜΑΣ

---

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ κ.κ. ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ

  

Πρός Τούς εὐσεβεῖς Χριστιανούς Τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Παροναξίας " Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός· ἀκολουθήσωμεν λοιπὸν ἔνθα ὁδεύει ὁ ἀστήρ " Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί, Μιά ἀναδρομή στήν προχριστιανική ἐποχή θά μᾶς ἔκανε νά ἀντιληφθοῦμε τήν κοινωνικοπολιτική κατάσταση τοῦ προχριστιανικοῦ κόσμου, μέ σκοπό νά ἀποκτήσουμε συνείδηση τῆς δικῆς μας ἐποχῆς γιά μιά δυναμική δημιουργική πορεία πρός τά ἐμπρός, μέ προοπτική τό τέλος τῆς δικῆς μας προσωπικῆς ἑκάστου πορείας. Ἡ ἱστορία μαρτυρεῖ πολιτισμούς ἀρχαίους ποῦ διέγραψαν οἱ ἄνθρωποι καί πού σήμερα μόνο τά λείψανα ἐπιβεβαιώνουν τοῦ λόγου τό ἀληθές. Μαρτυρεῖ ἀκόμη τήν ποιότητα τῶν ἀνθρώπων, τήν τάση τους γιά τήν ἀναζήτηση τοῦ ὑπέρτατου ὄντος, τή δημιουργία τῶν θρησκειῶν, ἀκόμη τήν ἀνταγωνιστικότητα τῶν λαῶν καί τή σχέση τοῦ ἑνός πρός τόν ἄλλον. Στήν πορεία τῆς ἱστορίας δέν μποροῦμε νά ἀγνοήσουμε ἤ νά λησμονήσουμε τίς δύο μαῦρες κηλίδες τῆς ἀνθρωπότητος. Τή δουλεία καί τόν πόλεμο. Αὐτά μαζί μέ τήν εἰδωλολατρία καλύπτουν τόν οὐρανό τοῦ προχριστιανικοῦ κόσμου καί οἱ ἄνθρωποι προσδοκοῦσαν καί ἤλπιζαν σέ κάτι τό καλύτερο πού πρόκειται νά ἐπικρατήσει καί ν' ἀλλάξει τή ζωή τους. Τό μαρτυροῦν οἱ φιλόσοφοι, οἱ μύθοι τῶν λαῶν, ἡ Παλαιά Διαθήκη. Τό σκηνικό τοῦ παλαιοῦ κόσμου ἐπικεντρώνεται σέ μιά σκοτεινή σπηλιά, στάβλο ζώων βρωμερό πού μιά νύχτα σκοτεινή ἀνατράπηκε. Λαθών ἐτέχθη ὑπό τό σπήλαιον. Ποιός; ὁ ἀναμενόμενος μεταμορφωτής τῆς Ἱστορίας. Σ' αὐτό τό Σπήλαιο ὅλα ἀλλάζουν. Ἡ ἀγάπη τοῦ Σαρκωθέντος Λόγου ζεσταίνει τίς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων. Ἡ βροτεία φύσις ἀναπλάθεται ἀπό τό ἐντός τοῦ Σπηλαίου Θεῖο Βρέφος. Αὐτό τό βρέφος πού προῆλθε ἀπό τό δασύ καί κατάσκιο Ὄρος τήν Θεοτόκο Μαρία, κατά τόν προφήτη Ἀβακούμ. Ὁ Θεός Λόγος σαρκούται στήν Kεχαριτωμένη καί πεπληρωμένη ἀρετῶν ἁγνή Παρθένο τῆς Ναζαρέτ. Τήν ἀνάπλαση τῆς ἀνθρωπότητος ἦλθε ὁ Λόγος νά ἐνεργήσει. Καί διερωτώμεθα: Ποῦ εἶναι αὐτή ἡ ἀνάπλασις μετά ἀπό περίσσεια δύο χιλιάδων ἐτῶν; Εὔλογο τό ἐρώτημα. Ὁ Χριστός λαθών ἐτέχθη ὑπό τό σπήλαιον. Κρυφά δηλαδή καί ταπεινά, χωρίς νά τό γνωρίζει κανείς ἐκτός ἀπό τόν Ἰωσήφ, πού ἔκθαμβος παρακολουθεῖ τό «ξένον καί παράδοξον μυστήριον» γεννήθηκε στή σπηλιά. Ὅμως τό μαρτύρησε ὁ οὐρανός χρησιμοποιώντας στόμα τόν ἀστέρα κι ἔτσι ὁδήγησε καί τούς Μάγους στήν προσκύνηση τοῦ θείου βρέφους κατά τήν ἀριστουργηματική ὑμνογραφία τῶν Χριστουγέννων: «Μάγους ὁδηγήσας εἰς προσκύνησίν σου· μεθ' ὧν σε μεγαλύνομεν, Ζωοδότα δόξα σοι.» Τό μαρτύρησε ὁ ὕμνος τῶν Ἀγγέλων «Δόξα ἐν Ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» πού σήμανε τό γκρέμισμα τοῦ μεσότειχου τῆς ἔχθρας καί τήν ἐπικράτηση τῆς εἰρήνης μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων. Τό μαρτύρησε ἡ προσκύνηση τῶν Μάγων καί τῶν ποιμένων μπροστά στό Θεῖο Βρέφος πού σηματοδοτεῖ τήν ἀρχή τοῦ τέλους γιά τήν εἰδωλολατρία (τήν κάθε εἴδους εἰδωλολατρία) καί τήν ἐκπλήρωση τῆς προσδοκίας τῶν λαῶν γιά τήν ἔλευση τοῦ Μεσσία. Ἡ διανόηση καί ἡ ἐπιστήμη ἀλλά συγχρόνως ἡ ἁπλοϊκότητα καί ἡ ἀγαθωσύνη γονατίζουν στά πόδια τοῦ «ἐν Σπηλαίῳ Τεχθέντος». Τό σπήλαιο φωτίσθηκε. Ἔλαμψε τό Φῶς! Ἀπομένει νά δεχθοῦμε τίς θεῖες ἀκτίνες γιά νά εἰσχωρήσουν στίς ψυχές μας καί νά τίς μεταμορφώσουμε ἀπό σκοτεινά σπήλαια σέ φωτοφόρους θρόνους τοῦ Ἐπισκέπτη τοῦ οὐρανοῦ πού ἐκκένωσε τήν Θεότητα Του στή βροτεία μας φύση. Ναί ὁ Μεγάλος Ἐπισκέπτης κοινωνεῖ μέ τή δημιουργία Του. Ὁ πρό αἰώνων Λόγος ἀνασύρει τό πεσμένο ἀπό τήν ἁμαρτία πλάσμα Του. Τό ἐνδύει μέ τή θεότητα. Φῶς παντοῦ βασιλεύει καί μόνο ἀκόμη οἱ σκοτεινές δυνάμεις ὀργιάζουν ὅπως τό φίδι πού ἐνῶ ἔχει κτυπηθεί κατακέφαλα καί προσμένει τό θάνατό του, συνεχίζει νά ταράζει τόν κόσμο μέ τήν οὐρά του. Τό φῶς τῆς Βηθλεέμ, ἡ Ἀνατολή ἀνατολῶν, ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης χύνει ἄπλετα τό φῶς Του στίς καρδιές. Μεταμορφώνει, ἁγιάζει, θεώνει. Μή μᾶς φοβίζουν οἱ δρῶσες στόν κόσμο σκοτεινές δυνάμεις. Ἔχουν ἰσχύ περιορισμένη· «ὁ Χριστός λαθών ἐτέχθη ὑπό τό Σπήλαιον». Ἅς ἐπιστρατεύσουμε τίς ἐνέργειες καί δυνάμεις τῆς ψυχῆς μας γιά μιά πορεία συνάντησης μέ τό Θεῖο Βρέφος. Μόνο τότε ἡ ἀνθρωπότης θά αναπλασθεί. Τότε τά Χριστούγεννα θά εἶναι σωτήρια. «Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός» καί κατ' ἐπέκταση ἄς τό μετατρέψουμε: «Δεῦτε ἴδωμεν λαοί ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός». Στήν πραγμάτωση τῆς πορείας ἡ ἀγάπη τοῦ Σαρκωθέντος Λόγου θά διαλύσει τήν κρίση πού σήμερα σείει ἀπειλητικά ὄχι μόνο τήν Πατρίδα μας ἀλλά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα. Μόνο ὅταν οἱ ἰσχυροί σκύψουν ευλαβικά στό σπήλαιο καί ἀγκαλιάσουν τό θεῖο Βρέφος στά πρόσωπα τῶν ἀδυνάτων θά μπορέσουν νά δώσουν τήν λύση στά πάμπολλα προβλήματα τῆς ἀνθρωπότητας. Ἡ ἐπί γῆς εἰρήνη θά δώσει πραγματική εὐτυχία καί λύτρωση στούς λαούς. Γι' αὐτό «Δεῦτε ἴδωμεν λαοί ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός» καί μέ ἀπόλυτη σιγουριά καί ἐμπιστοσύνη ἄς «ἀκολουθήσωμεν λοιπόν ἔνθα ὁδεύει ὁ ἀστήρ». Ὡς Ἐπίσκοπος τῆς εὐλογημένης καί νησιωτικῆς Μητροπόλεως Παροναξίας εὔχομαι ὁλόψυχα σέ ὅλους σας καί ἰδιαίτερα στούς ἀδελφούς μας τούς ἀσθενεῖς ἤ τούς δοκιμαζομένους ἀπό πένθος ἤ ἀνέχεια, τούς ἀποδήμους ἤ τούς ταξιδεύοντες στίς θάλασσες, τούς ἐγγύς καί τούς μακράν, τούς ἁπανταχοῦ τῆς γῆς Ναξίους, Παρίους καί Ἀντιπαρίους αὐτό τό ‘Υπέρλαμπρο Ἄστρο τῆς Βηθλεέμ νά κατευθύνει πάντοτε τήν ζωή καί τά ἔργα σας «εἰς νομάς σωτηρίους». Χρόνια πολλά, εὐλογημένα καί ἁγιασμένα! Διάπυρος εὐχέτης πρός Κύριον, Ὁ Ἐπίσκοπός σας † Ο ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΤΙΡΑΝΩΝ ΔΥΡΡΑΧΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ κ.κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

+ Ἀναστάσιος Ἀρχιεπίσκοπος Tιράνων, Δυρραχίου καί πάσης Ἀλβανίας ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2011 Υπέρβαση του ανθρωπίνως αδυνάτου

“Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί” (Α΄ Τιμ. 3:16) H υπέρβαση του ανθρωπίνως αδυνάτου είναι βασικό μήνυμα της σημερινής μεγάλης εορτής του χριστιανικού κόσμου. Ακόμη και ο πιο τολμηρός νους δεν είχε ποτέ υποπτευθεί ότι ο Ίδιος ο απρόσιτος και ακατάληπτος Θεός θα προσελάμβανε την ανθρώπινη φύση και θα ἐφανερώνετο “ἐν σαρκί”,. Για την κλασική λογική, κάτι τέτοιο ανήκει στη σφαίρα του αδυνάτου. Αυτήν ακριβῶς την υπέρβαση του ανθρωπίνως αδυνάτου πανηγυρίζουμε σήμερα. Και καλούμεθα να τη χαρούμε, παρά τη σκληρή πραματικότητα την οποία βιώνουμε. Ο Υιός και Λόγος του Θεού έγινε ἄνθρωπος, εισήλθε στην ανθρώπινη Ιστορία. Το “ἐφανερώθη” υπαινίσσεται την προηγούμενη αΐδιο ζωή του Λόγου. “Θεός ὤν καί Θεοῦ υἱός, καί ἀόρατον ἔχων τήν φύσιν, δῆλος ἅπασιν ἐνανθρωπήσας ἐγένετο” (Θεοδώρητος, ἐπίσκοπος Κύρου). Η ελευθερία του Θεού δεν γνωρίζει όριο. Όπως καί η αγάπη Του, που είναι τό ουσιαστικό ιδίωμά Του “Καί ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν” (Ἰω. 1:14). Προσλαμβάνοντας το ανθρώπινο σώμα, ο Υιός και Λόγος του Θεού φανέρωσε ταυτόχρονα την απέραντη αξία και τη μοναδική σημασία που έχει το υπέροχο αυτό δημιούργημά Του. Και αποκάλυψε ότι τελικός σκοπός του ανθρώπου είναι να γἰνει κατοικητήριο του Θεού. Με την ενανθρώπησή Του, ο Χριστός έδειξε την ασύλληπτη στον ανθρώπινο νου δυναμική της ελευθερίας και της αγάπης του προσωπικού Θεού. Τοποθέτησε σε νέα βάση τις ανθρώπινες σχέσεις μαζί Του. Όσοι με πίστη και αγάπη προσβλέπουμε στόν ενανθρωπήσαντα Υιό και Λόγο του Θεού, γνωρίζουμε ότι Αὐτός παραμένει, τελικά, η οδός (Ἰω. 14:6) που οδηγεί, με τρόπο θαυμαστό, σε διεξόδους ζωής. Και πολλοί έχουμε προσωπική εμπειρία, ότι εκεί που όλα εφαίνοντο κλειστά και ζοφερά, άνοιξε δρομους λυτρωτικούς. Η υπέρβαση του ανθρωπίνως αδυνάτου, την οποία αποκαλύπτουν τα Χριστούγεννα, δεν γίνεται με μεγαλοπρεπείς δημόσιες εξαγγελίες και υποσχέσεις. Οι παρεμβάσεις του Θεού παραμένουν διαχρονικά αθόρυβες και μυστικές. Τις χαρακτηρίζει η απλότητα και η ταπείνωση, ενῶ συγχρόνως διατηρούν μια εξαιρετική πρωτοτυπία. Και οι επεμβάσεις αυτές συνεχίζονται διά μέσου τών αἰώνων. Οι νόμοι της φύσεως που διέπουν τον κόσμο δεν αποκλείουν την παρέμβαση του Δημιουργού, Νομοθέτου και Προνοητού Θεού. Με την ελευθερία και την αγάπη Του, δεν έπαυσε να ενεργεί, όταν Εκείνος κρίνει, για την υπέρβαση του ανθρωπίνως αδυνάτου, με τρόπους θαυμαστούς. Όταν, βεβαίως, δεν υπάρχει η πίστη προς τον αγαπώντα και ελεύθερο πάσης αναγκαιότητος Θεό, ο άνθρωπος αρνείται τη δυνατότητα του θαύματος. Ο πιστός χριστιανός, εν τούτοις, δέχεται ταπεινά την αδυναμία της ανθρωπίνης φύσεως και ζητεί από Εκείνον, ο Οποίος είναι άπειρος και παντοδύναμος, να του χαρίσει την υπερλογική δυνατότητα και τον φωτισμό να αποδεχθεί και να βιώσει το θαύμα. Τον τελευταίο καιρό, οι σκληρές συνθήκες που έχει προκαλέσει η γενικότερη ηθική και οικονομική κρίση έχουν δημιουργήσει πληθώρα αδιεξόδων. Σ᾽ αυτή την ομιχλώδη και πνιγηρή ατμόσφαιρα, η εορτή των Χριστουγέννων έρχεται να προσφέρει παρήγορο φως. Να βεβαιώσει ότι ο Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος για να μείνει εσαεί “μεθ᾽ ἡμῶν”. Ο Θεός δεν μας εγκαταλείπει, έστω και αν συχνά Τον λησμονούμε και συμπεριφερόμαστε σαν να μην υπάρχει. Ο Χριστός καταργεί, με τρόπους θαυμαστούς, τα ανθρωπίνως αδύνατα. “Ὅτι οὐκ ἀδυνατίσει παρά τῷ Θεῷ πᾶν ῥῆμα” (Λουκ. 1:37). Δεν είναι όμως “ο από μηχανής θεός” της αρχαίας τραγωδίας. Σέβεται την ελευθερία μας και αναμένει και από εμάς να χρησιμοποιήσουμε τις δυνατότητες που έχει χαρίσει στην ανθρώπινη φύση μας. Υπάρχουν πολλά που συνήθως ονομάζουμε “αδύνατα”, τα οποία καλούμεθα με τη χάρη Του να υπερβούμε. Αρχίζοντας από τα άμεσα και προσωπικά. Εκ πρώτης ὄψεως, μοιάζει σχεδόν αδύνατο να απαλλαγούμε από τα πάθη μας, τη φιλαυτία, την πλεονεξία, τη φιληδονία· την ταση να λέμε ψέμματα, να αδιαφορούμε για τη δικαιοσύνη, τη νομιμότητα, την αλληλεγγύη. Ακόμη, παράλληλα, δηλώνουμε ότι μας είναι “αδύνατο” να αναλάβουμε, για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, πρωτοβουλίες που απαιτούν θυσίες. Αντίθετα, η πίστη και η προσωπική σχέση με τον Χριστό, αποδεσμεύουν και ενεργοποιούν κρυμμένες μέσα μας δυνάμεις για την υπέρβαση των ανθρωπίνως αδυνάτων Μεταγγίζουν συγχρόνως εκπληκτική ζωτικότητα στην ανθρώπινη ψυχή, για να αντέχει και στις πιο αντίξοες συνθήκες στερήσεως, κατατρεγμού, πιέσεων· και να συνεχίζει να δρα με αισιοδοξία δημιουργική. Την εμπειρία αυτή συμπυκνώνει η μαρτυρία του Αποστόλου Παύλου: “Πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ” (Φιλιπ. 4:13). Οι εορτές της Εκκλησίας μας καλούν να αναθεωρήσουμε τη ζωή μας. Να συνέλθουμε από την ταραχή και την κατάθλιψη. Να ανανεώσουμε την πίστη και τη βεβαιότητά μας ότι ο Χριστός, του Οποίου την έλευση στόν κόσμο εορτάζουμε, παραμένει “μεθ᾽ ἡμῶν”· ότι ῍τά ἀδύνατα παρά ἀνθρώποις δυνατά παρά τῷ Θεῷ ἐστιν” (Λουκ. 18:27). Να αλλάξουμε τρόπο σκέψεως και συμπεριφοράς. Να συντονίσουμε τη ζωή μας με το θέλημα το δικό Του. Και η προσωπική αυτή αλλαγή αντανακλά πάντοτε ευεργετικά στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο· τονώνει την αντοχή, την αλληλεγγύη, την ειρήνη, τη δημιουργικότητα, με τρόπους που συχνά παραμένουν αθέατοι αλλά που είναι ουσιαστικοί. “Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί”. Ἡ υπέρβαση του ανθρωπίνως αδυνάτου παραμένει κεντρικό μήνυμα των Χριστουγέννων και προσωπική εμπειρία εκείνων που ζουν εν Χριστῷ. Εύχομαι εκ καρδίας, η πεποίθηση αυτή να δυναμώσει μέσα μας κατά την εορταστική αυτή περίοδο, να μας παρηγορεί και να μας στηρίζει στο έτος που έρχεται. Ευλογημένα Χριστούγεννα. Με γαλήνια καρτερία ο νέος χρόνος.

ο δρόμος των αγγέλων….

Τα Χριστούγεννα είναι η γιορτή των παιδιών. Των παιδιών, που τις μέρες αυτές περιμένουν τα δώρα τους.
Και πρώτα-πρώτα είναι η γιορτή του θεϊκού παιδιού. Που, ωστόσο, δεν ήρθε, για να πάρει, αλλά, για να προσφέρει δώρα. Και επειδή δεν μπορούσε να μιλήσει, δεδομένου ότι ήταν νήπιο, μίλησαν για λογαριασμό του τα ουράνια παιδιά, οι άγγελοι. Που έκαμαν και τις προγραμματικές του δηλώσεις.
Όχι βέβαια στους γραμματείς και τους φαρισαίους: Τη νομική και θρησκευτική αριστοκρατία. Που είχαν αναγάγει την υποκρισία, το ψέμα και την αδικία, σε επιστήμη.
Όπως άλλωστε συμβαίνει και στις μέρες μας. Οπότε το έγκλημα έχει γίνει νόμος και καθεστώς, ενώ η δικαιοσύνη βρίσκεται υπό διωγμό….
Έκαμαν τις προγραμματικές δηλώσεις στ’ απλοϊκά παιδιά, τους τσοπάνηδες, που βοσκούσαν τα ζωντανά τους στις εξοχές της Παλαιστίνης…
Και τους είπαν πως, επιτέλους, ανέτειλε ο Ήλιος της Δικαιοσύνης! Που θα κάμει τη ζωή τους ειρηνική και τους ανθρώπους καλοσυνάτους και ευτυχισμένους. Για να δοξάζεται, έτσι, ο Θεός.
Και βέβαια ο Ήλιος της Δικαιοσύνης δεν θα μπορούσε να φιλοξενηθεί στ’ αρχοντικά, τα χτισμένα με αδικία και αίμα. Ή τα ανάκτορα, του Ηρώδη, που, απ’ τις αλλεπάλληλες δολοφονίες, απέπνεαν τη μπόχα της πτωμαΐνης...
Φιλοξενείται, είπαν οι άγγελοι, σ’ ένα στάβλο, όπου έχει λίκνο του τη φάτνη απ’ όπου τα ζώα τρώνε την τροφή τους.
Και οι τσοπάνηδες, όπως το συνήθιζαν, έσπευσαν να προσφέρουν στο νεογέννητο τα φτωχικά, μα τόσο πολύτιμα, για την περίσταση, δώρα τους.

Αλλά δώρα έσπευσαν να προσφέρουν και τα σοφά παιδιά της Ανατολής, οι μάγοι. Που κατευθύνθηκαν στα Ιεροσόλυμα. Όπου πίστεψαν ότι θα συναντούσαν εορταστική, για χάρη του νεογέννητου βασιλιά, ατμόσφαιρα. Όμως…
Η αναγγελία του σκοπού του ερχομού τους προκάλεσε-αντίθετα απ’ ο, τι περίμεναν- μεγάλη ταραχή. Και ιδιαίτερα στον Ηρώδη…
Που ζήτησε απ’ τους μάγους, αφού προσκυνήσουν το νεογέννητο βασιλιά, να του πουν πού ακριβώς βρίσκεται. Για να πάει κι αυτός να τον προσκυνήσει και να του προσφέρει τα δώρα μου….
Αλλά οι άγγελοι είπαν στους μάγους: Μην ξαναγυρίσετε σ’ αυτόν τον κακούργο. Να επιστρέψετε στην πατρίδα σας από άλλο δρόμο.
Και τα σοφά παιδιά έπραξαν, όπως τους είπαν οι άγγελοι....
Πράγμα, που, δυστυχώς, δεν κάνουμε εμείς οι άσοφοι. Που δεν ακούμε τους αγγέλους-τα παιδιά μας- καθώς φωνάζουν, πάντα, ολοένα και περισσότερο, για ψωμί, παιδεία και ελευθερία.
Αφού ακούμε τους Ηρώδες: Τη Μέρκελ και το Σαρκοζί. Τους τοκογλύφους τραπεζίτες και τους εφιάλτες πολιτικούς και κυβερνήτες. Που ζητούν να αλλοτριώσουν την παιδεία μας και να μας απαλλοτριώσουν απ’ το ψωμί και την πατρίδα μας.
Καβγάδιζαν, λέει, οι μαθητές του Χριστού για το ποιος ή ποιοι θα έχουν τις πρώτες θέσεις στο βασίλειο του Θεού. Κι ο Χριστός τους έδειξε ένα παιδί και τους είπε: Αν δεν γίνετε σαν τα παιδιά δεν έχετε καμιά θέση στο βασίλειο του Θεού.
Που σημαίνει ότι, χωρίς επανάσταση και παιδεία κανείς, ποτέ δεν κέρδισε καμιά βασιλεία.
Πράγμα που φαίνεται να μη γνωρίζουμε εμείς οι σημερινοί Έλληνες. Σε αντίθεση με τους επαναστάτες του ’21 και τον πατρο-Κοσμά, που το ήξεραν πολύ καλά. Όπως και οι αρχαίοι Έλληνες.
Και δεν το ήξεραν απλά, αλλά το ζούσαν κιόλας:
Η βασιλεία, έλεγε ο Ηράκλειτος, ανήκει στα παιδιά.
Και το αιγυπτιακό ιερατείο στο Σόλωνα: Εσείς οι Έλληνες είστε αιώνια παιδιά.
Τα αιώνια παιδιά, που δημιούργησαν τον αιώνιο πολιτισμό.
Απ’ τον οποίο ζητούν να απαλλοτριώσουν εμάς και τα παιδιά μας οι τοκογλύφοι τραπεζίτες και οι εντολοδόχοι τους παπα-δήμιοι εφιάλτες.
Κι εμείς καλούμαστε να επιλέξουμε ποια δώρα και ποιο δρόμο θα κάνουμε στα παιδιά μας:
Το δρόμο και τα δώρα των Ηρωδών τοκογλύφων, που οδηγούν στη ζούγκλα και στην κόλαση και την αιώνια σκλαβιά;
Ή το δρόμο και τα δώρα των αγγέλων, που οδηγούν στην επίγεια και την αιώνια ελευθερία!...
Παπα Ηλίας

Το Super Deal τών Χριστουγέννων

 

ΟΟΔΕ, και εκεί από εδώ

Χριστουγεννιάτικο Λονδίνο (από αυτό το τουριστικό post)

Ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια τα Χριστούγεννα μας θυμίζουν ένα μεγάλο παζάρι, συμφωνία, ανταλλαγή. Ανταλλάσσουμε το Χριστό με εικόνες, αγαθά, δώρα, ρεβεγιόν, διακοπές, ξεκούραση, ταξίδια, βόλτες, ταινίες, τραγούδια και ό,τι άλλο το καταναλωτικό μυαλό μας σκέφτεται. Η Εκκλησία μπορεί να φωνάζει ότι Χριστούγεννα χωρίς Χριστό δεν έχουν νόημα, ωστόσο περισσότερο βλέπουμε το Χριστό της φάτνης ή τραγουδάμε το Χριστό της Άγιας Νύχτας και ελάχιστα ζούμε το Χριστό της πίστης, το Χριστό ως Σωτήρα μας.

Αναρωτιέμαι τι σημαίνει Χριστός – Σωτήρας. Δεν ξέρω αν είμαστε πολλοί αυτοί που το ψάχνουμε. Για να υπάρξει Σωτήρας, χρειάζεται να θέλουμε να σωθούμε από κάτι και να διαλέξουμε Κάποιον που να μας σώσει. Η Εκκλησία λέει ότι έχουμε ανάγκη να σωθούμε από το θάνατο, το κακό, την αμαρτία. Τίποτε από αυτά δεν βλέπω να αγγίζει τη ζωή μας.

Ο θάνατος για μας τους νέους είναι πολύ μακριά ή έτσι θέλουμε να πιστεύουμε. Άλλωστε, έχουμε όνειρα, θέλουμε να χαρούμε τη ζωή μας, μας φτάνουν τα βάσανα του σχολείου, του Πανεπιστημίου, των σχέσεων που έχουμε και μας ταλαιπωρούν διότι δε μας δίνουν και κανένα ουσιαστικό νόημα ή αυτών που θα θέλαμε να έχουμε, αλλά κανείς δε μας δίνει σημασία.

Το κακό είναι σχετικό. Ξέρουμε ότι το έχουν οι μεγάλοι, όταν καταστρέφουν το περιβάλλον, όταν κάνουν πολέμους, όταν λένε ψέματα, όταν δε ρωτάνε τη γνώμη μας, όταν είναι υποκριτές. Εμείς, άλλωστε, ικανοποιούμε τις επιθυμίες μας και όλοι όσοι μιλούν για μας, η τηλεόραση, η διαφήμιση, οι φίλοι μας, θεωρούν ότι είναι δικαίωμά μας και καλά κάνουμε. Όσο για τους γονείς μας, αυτοί μας δίνουν χρήματα για να μη μας λείψει τίποτα και μας αγοράζουν ό,τι η καταναλωτική μας κοινωνία προσφέρει, για να μη αισθανόμαστε μειονεκτικά.

Η αμαρτία είναι παλιομοδίτικη αντίληψη περί ηθικής. Άλλωστε, το βλέπουμε στην τηλεόραση και το ακούμε από κάποιους καθηγητές μας ότι αυτοί που μιλούν για ηθική, δηλαδή οι παπάδες, είναι χειρότεροι υποκριτές από όλους. Ας αφήσουν τα πλούσια άμφιά τους και ας δώσουν χρήματα στους φτωχούς πρώτα και μετά ας έρθουν να μας μιλήσουν για αμαρτία. Άλλωστε, «ουδείς αναμάρτητος» και έχουμε χρόνο γι’ αυτά, αν έχουν κάποια αξία.

Από τι να σωθούμε λοιπόν, που δεν μας λείπει τίποτα;

Σωτήρες υπάρχουν σήμερα πολλοί. Είναι οι ωραίες ιδέες, είναι οι ήρωες των περιπετειών στον κινηματογράφο, είναι ο φίλος που θα με βοηθήσει να αντιγράψω στο μάθημα που δεν ξέρω, είναι εκείνος που θα μ’ ακούσει στο καρδιοχτύπι μου ή όταν γευτώ το πούλημα από τον «δικό» μου ή τον «κολλητό» μου, αυτός που θα δώσει κέφι στη ζωή μου με το τραγούδι του, την ομορφιά του, που θα με κάνει μέλος στο fan club του, είναι ο πρόεδρος που θα κάνει τη μεγάλη μεταγραφή και η ομαδάρα θα πατήσει τους εχθρούς.

Άρα, γιατί να επιλέξω να με σώσει ο Χριστός;

Μ’ αρέσουν τα χριστουγεννιάτικα έθιμα, όπως και οι γιορτές γενικά. Με κάνουν να αισθάνομαι πιο πολλή αγάπη, να θέλω να βοηθήσω ένα φτωχό, με φέρνουν πιο κοντά στους γονείς, τ’ αδέρφια, τους φίλους μου, μοιράζομαι δώρα, καταναλώνω. Ξεχνώ το μέσα μου κενό. Ξεχνώ όλα εκείνα τα μικρά ή μεγάλα που με κάνουν να μελαγχολώ ή να φοβάμαι. Έστω και για λίγο. Μπορώ να επιδείξω τα ρούχα μου, τα αρώματά μου, την διάθεσή μου, τη μάσκα που κρύβει το αληθινό μου πρόσωπο. Γι’ αυτό και λυπάμαι όταν ξαναγυρίζω στο πρόγραμμα, στη ρουτίνα, όταν το δέντρο ξεστολίζεται κι όταν οι μάσκες ξαναμπαίνουν στο κουτί μαζί με τα φώτα και τα στολίδια.

Τελικά, μάλλον κάτι μου λείπει.

Άμα το ψάξεις, θα δεις ότι από το Super Deal των Χριστουγέννων λείπει η πραγματική αγάπη. Λείπει το νόημα που θα με κάνει να νιώθω ότι αξίζει η ζωή μου κάτι παραπάνω από μια επιθυμία, ένα αγαθό, ένα δώρο. Λείπει η δύναμη που χρειάζεται για να δω τον εαυτό μου όπως στ’ αλήθεια είναι και όχι σε σύγκριση με τους άλλους. Λείπει η χαρά που θα κρατήσει παραπάνω από μια γιορτή. Λείπει εκείνη η σχέση που δεν θα είναι για μια νύχτα ή ένα μήνα, αλλά θα με ανεχτεί για μια ζωή, θα μ’ αγαπήσει και θα μου απλώσει το χέρι ώστε να μην πέσουν τίτλοι τέλους. Λείπει εκείνη η παρέα που δεν θα την ενώνει το πρόσκαιρο του σχολείου, του Πανεπιστημίου, του έρωτα, της διασκέδασης, αλλά θα μένει ζωντανή όσα χρόνια κι αν περάσουν.

Η Εκκλησία μου λέει ότι ο Χριστός είναι Εκείνος που μου τα δίνει όλα αυτά. Ο Χριστός που κοινωνώ στη λειτουργία των Χριστουγέννων αλλά και κάθε Κυριακή. Ο Χριστός που με συγχωρεί για όλες τις αμαρτίες μου, για όλα τα ελαττώματά μου, για όλες μου τις αποτυχίες. Ο Χριστός που μου μαθαίνει να συγχωρώ φίλους κι εχθρούς. Ο Χριστός που με συναντά στη λύπη και τη χαρά. Ο Χριστός που με σώζει από το να υπάρχω μόνο για να καταναλώνω και με κάνει να υπάρχω για να αγαπώ.

Ο Χριστός φανερώνει το αληθινό μου πρόσωπο. Είναι το Φως που φωτίζει το μέσα μου. Είναι το νόημα που ομορφαίνει τη ζωή μου. Είναι η πίστη που με βοηθά να συνεχίσω. Είναι το Παιδί που με κρατά παιδί. Είναι Αυτός που γεννήθηκε για μένα.

Το Χριστό της Εκκλησίας θα ΄θελα να συναντήσω. Όχι όμως μόνος μου. Γιατί ξέρω ότι λίγο πολύ, όλοι θα θέλαμε να Τον βρούμε. Ας Τον ψάξουμε λοιπόν στη ζωή της Εκκλησίας. Ας τολμήσουμε να Τον γνωρίσουμε. Κι ας είναι η Γέννα Του μια καινούρια αρχή στη ζωή μας. Μαζί και μαζί Του!

Από το περιοδικό ΒΗΜΑΤΑ της Ιεράς Μητροπόλεως Κέρκυρας (τεύχος 4).

Η τρίτη πράξη μιάς ευχάριστης ταινίας, Λευκορωσικής παραγωγής. Μετάφραση Ευγενία Τελιζένκο. Υποτιτλισμός: Ενορία Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου 40 Εκκλησιών, Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης (να το κανάλι της στο ΥΤ).

Η σημασία της γιορτής των Χριστουγέννων.(Στεργ.Ν.Σάκκου)

Η γέννηση του Χριστού ως μυστήριο της θείας οικονομίας είναι ξένο για το λογικό μας, παράδοξο για τη ζωή μας -ανήκει σε μία άλλη διάσταση, σε μία άλλη συχνότητα. Για να συντονιστούμε μαζί του και να πιάσουμε το κανάλι του, μας χρειάζεται Πνεύμα άγιο. Και σ’ αυτό ακριβώς έρχεται να μας βοηθήσει η Εκκλησία του Χριστού. Με το τρόπο της μας παίρνει από το χέρι και μας οδηγεί στη Βηθλεέμ· μας βάζει μέσα στο σπήλαιο και μας γονατίζει μπροστά στη φάτνη. Εκεί, όταν εμείς με ταπείνωση δεχθούμε να γίνουμε μαθηταί της, μας διδάσκει το μεγάλο γεγονός, πώς ο Θεός έγινε άνθρωπος.
Βέβαια, ίσως κάποιος αντιτείνει ότι όλος ο κόσμος σχεδόν τα ξέρει τα Χριστούγεννα, και μάλιστα οι περισσότεροι τα γιορτάζουν κιόλας, ως χριστιανοί. Εν τούτοις, δεν πρόκειται γι’ αυτό. Η γέννηση του Χριστού δεν έχει καμιά σχέση με την κοσμική γιορτή, που φέρνει το όνομά της και περιορίζεται σε ορισμένα τυπικά θρησκευτικά καθήκοντα. Αυτή είναι ίσως μία θαυμάσια γιορτή για το πεπτικό μας σύστημα ή για τις εθιμοτυπίες μας, αλλά δεν προσφέρει τίποτε σ’ αυτούς που πεινούν και διψούν τη δικαιοσύνη, σ’ αυτούς που μ’ όλες τις ανέσεις και τα αγαθά τους μένουν ανικανοποίητοι, διότι τους λείπει ο Θεός.
Για το μικρό ποίμνιο, για τους χριστιανούς όχι της ταυτότητας, αλλά της συνειδήσεως, τα Χριστούγεννα είναι ένα μυστήριο απρόσιτο και στο πιο μεγάλο σοφό χωρίς το θειο φωτισμό. Είναι ακόμη μία γιορτή που θα τους βοηθήσει να ζήσουν την ενανθρώπηση του Χριστού όχι σαν ένα γεγονός του καιρού εκείνου, αλλά σαν μία πραγματικότητα του σήμερα. Διότι αυτό θα πει γιορτάζω -φεύγω από το χρόνο μου και από τον τόπο μου, και μπαίνω στην αιώνια ώρα του Θεού, για να ζήσω την ιστορία του σαν ιστορία μου. «Σήμερον ο Χριστός γεννάται», ψάλλει η Εκκλησία μας σπάζοντας τα χρονικά και τοπικά όρια και μεταφέροντας τους πιστούς σε ένα διαρκές παρόν.
Αυτός ακριβώς είναι και ο κυριότερος τρόπος που διαθέτει, για να μας μυήσει στο σχέδιο της θείας οικονομίας. Η λατρεία, ο λόγος του Θεού, τα μυστήρια, όλα αποβλέπουν στο να μας ελευθερώσουν από τα δεσμά του τόπου και του χρόνου και ή να φέρουν το γεγονός στην εποχή μας ή να μεταφέρουν εμάς στην εποχή του. Κι αυτή τη δυνατότητα τη δίνει μόνο η Εκκλησία, διότι μόνο αυτή έχει θεανθρώπινο χαρακτήρα, χαρακτήρα που αγκαλιάζει και τον άνθρωπο και το Θεό, ούτως ώστε να βρίσκεται και μέσα και έξω από το χρόνο. Αφ’ ενός στέκεται κοντά και στον πιο μεγάλο αμαρτωλό, και αφ’ έτερου ζει στην αιωνιότητα του Θεού.
Όταν αυτό είναι το βαθύτερο νόημα κάθε γιορτής, μπορούμε πολύ καλά να καταλάβουμε, πόσο ανταποκρίνεται ο εορτασμός των περισσότερων ανθρώπων στη σημασία των Χριστουγέννων. Το ένα αποτελεί αποκάλυψη Θεού, να γίνουμε θεοί όπως ο Θεός έγινε άνθρωπος, να φύγουμε από τη γη στον ουρανό όπως ο Θεός έφυγε από τον ουρανό και ήλθε στη γη- το άλλο αποτελεί μία ακόμη ευκαιρία εθιμοτυπίας, μία γιορτή ρουτίνας και ένα κατεστημένο αμαρτίας, που σιγά-σιγά μας αηδιάζει και μας σπρώχνει στις πιο αντιχριστιανικές εκδηλώσεις, με τη μάταιη ελπίδα να σπάσουμε τη μονοτονία μας.

(Στεργ.Ν.Σάκκου, «Ο Θεός στη γη μας», εκδ. Ο.Χ.Α. Απολύτρωσις, Θεσσαλονίκη 2005)

Δικαιώματα και δυνατότητες του ανθρώπου.(Αναστασίου, Αρχιεπ. Τιράνων και πάσης Αλβανίας)

Η μεγάλη γιορτή των Χριστουγέννων έρχεται με τρόπο ήρεμο και βαθύ να μας φανερώσει τί είναι ο άνθρωπος, ποιά είναι, τα υπέρτατα δικαιώματά του, ποιές οι δυνατότητές του. Μέσα στη φοβερή οδύνη των αιματηρών συγκρούσεων που κάθε τόσο πληγώνουν τον πλανήτη μας, και τελευταία άμεσα τη γειτονιά μας, και που δείχνουν ότι η σκληρότητα και θηριωδία των ανθρώπων δεν έχουν όρια, είναι ζωτική ανάγκη να προσέξουμε την άλλη μεγάλη αλήθεια, που ο ερχομός του Χριστού στη γη μας αποκαλύπτει: Ότι, παραταύτα, ο άνθρωπος είναι τελικά κάτι αφάνταστα πιο μεγάλο απ’ ό,τι ο ίδιος έχει υποπτευθεί.
Καρδιά του μηνύματος της γιορτής των Χριστουγέννων είναι ότι ο θειος Λόγος έρχεται ανάμεσά μας για να προσλάβει τη φύση μας, να μεταμορφώσει τον άνθρωπο, να τον ανυψώσει, να τον σώσει από την αμαρτία, που διαλύει κάθε τι ανθρώπινο, όπως ο καρκίνος και το έιτζ το σώμα. «Ομολογουμένως μέγα εστίν το της ευσεβείας μυστήριον. Θεός εφανερώθη εν σαρκί…» (Α’ Τιμ. 3:16). Το υπέροχο ανθρωπολογικό περιεχόμενο αυτού του γεγονότος συμπυκνώνει ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης: «ο φανερω­θείς Λόγος διά τούτο κατέμειξεν εαυτόν τη επικήρω των ανθρώπων φύσει, ίνα τη της θεότητος κοινωνία συναποθεωθή το ανθρώπινον». (Ο φανερωθείς Λόγος, γι’ αυτό έσμιξε τον εαυτό του με τη θνητή φύση των ανθρώπων, για να συναποθεωθεί το ανθρώπινο μέσω της κοινωνίας με τη θεότητα). Έκτοτε, κάθε άνθρωπος καλείται να φθάσει σε κάτι αφάνταστα μεγάλο: Να ενωθεί με τον Χριστό, και εν Αυτώ, με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, να προσλάβει την αιώνια ζωή, να προχωρήσει στη θέωση. Η «θέω­ση» αυτή δεν σημαίνει ένωση του ανθρώπου με την απρόσιτη θεία ουσία, όπως τη φαντάζεται ο πανθεϊσμός, αλλά κοινωνία, μέθεξη στις άχτιστες ενέργειες του Θεού, ανάκραση στη δόξα Του. Συντελείται εν Χριστώ και είναι δωρεά της χάριτός Του.
Αλλά η χριστιανική αποκάλυψη, τονίζοντας ότι ο άπειρος και απρόσιτος Θεός προσέλαβε την ανθρώπινη φύση, υπογραμμίζει επίσης την απέραντη αξία αυτού του σώματος, και όλης της κτίσεως. Η χριστιανική πίστη δεν υποστήριξε μιαν απελευθέρωση του πνεύματος και της ψυχής από τα δεσμά του σώματος, όπως άλλες φιλοσοφίες και θρησκείες. Η ύλη, ο κόσμος, είναι επίσης δημιουργήματα του μόνου Θεού και όχι κάποιας άλλης δυνάμεως. Η ύλη δεν αποτελεί κάποια ουσία που ζει ανεξαρτήτως του Δημιουργού. Τίποτε δεν είναι ανάξιο του Θεού, έκτος της αμαρτίας. «Τόκον ακατάληπτον», γιορτάζουμε σήμερα, «θεσμούς φύσεως καινίσαντα».
Κάτω από τη φωτεινή δέσμη αυτών των αληθειών που εκπέμπουν τα Χριστούγεννα, μπορούμε να ξαναδούμε μ’ έναν άλλο τρόπο τον εαυτό μας, τους γύρω μας, τον κόσμο. Με περισσότερο ρεαλισμό, κριτική διάθεση, αλλά και αισιοδοξία. Και να θέσουμε μερικά ερωτήματα που βοηθούν σ’ έναν προσωπικό πνευματικό έλεγχο. Τί κάνουμε με τον εαυτό μας; Με την ψυχή, αλλά και με το σώμα μας; Έχουμε προσέξει το κρισιμότερο δικαίωμά του; Να είναι ουσιαστικά άνθρωπος; Ανταποκρινόμαστε στη βαθύτερη φύση μας; Ή αφηνόμαστε σαν ρινίσματα στη δίνη της τεχνοκρατούμενης «ηλεκτρονικής» κοινωνίας μας; Έχουμε οπωσδήποτε αναπτύξει τελευταία μία ιδιαίτερη ευαισθησία για την εξέλιξη, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη. Τί γίνεται όμως με την εσωτερική μας εξέλιξη, την εσωτερική ελευθερία και ωρίμανση;
Όσο για τους γύρω μας, τους βλέπουμε με τον πρέποντα σεβασμό, σαν εικόνες Θεού στην κίνησή τους προς το «καθ’ ομοίωσιν»; Με υπομονή, επιείκεια, ελπίδα για τη δική τους εξέλιξη, γενικά χωρίς να κάνουμε διακρίσεις; Αυτό που δίνει στον άλλον άνθρωπο τεράστια αξία δεν είναι η καταγωγή του, οι γνώσεις του, οι ικανότητές του, η εξωτερική του εμφάνιση, ο πλούτος, αλλά το γεγονός ότι είναι άνθρωπος. Με τη Γέννησή Του, προσλαμβάνοντας ο Χριστός την ανθρώπινη φύση, χάρισε ασύλληπτη αξία στον άνθρωπο, στο κάθε ανθρώπινο πρόσωπο. Ο Ιησούς ταπεινώθηκε, για να υπενθυμίζει πάντοτε την αξιοπρέπεια των ταπεινών.
Διώχθηκε, για να τονίζει σταθερά την αξιοπρέπεια των άδικα διωκομένων. Έζησε φτωχά, για να μην ξεχνιέται η αξιοπρέπεια των φτωχών. Ξενιτεύθηκε, για να υπενθυμίζει την αξιοπρέπεια των ξενιτεμένων. Υπέφερε, μεταδίδοντας αξιοπρέπεια σ’ αυτούς που υποφέρουν. Ταλαιπωρήθηκε ως παιδί, για να μη μπορούν οι δικοί Του να λησμονούν την αξιοπρέπεια των παιδιών όλου του κόσμου.
Με το γεγονός της Σαρκώσεως ο όλος άνθρωπος ως ενότητα ψυχοσωματική, αποκτά απερίγραπτη αξία και όλη η ανθρώπινη δημιουργικότητα ξεχωριστή σημασία. Γι’ αυτό και το Μυστικό Σώμα του Χριστού, η Εκκλησία του, δείχνει άμεσο ενδιαφέρον για τον σύμπαντα κόσμο, για ό,τι έχει σχέση με τη φύση και την ανθρώπινη ζωή, για την υγεία, την εκπαίδευση, την τέχνη, την πολιτική, την κοινωνική δράση, για όλες τις εκφάνσεις του ανθρώπινου πολιτισμού. Γι’ αυτό ανήκει στο χρέος του χριστιανού η μέριμνα για τον υλικό κόσμο, που κι αυτός αγάλλεται και αγιάζεται με την έλευση και την παρουσία του Χριστού.

(Αναστασίου, Αρχιεπ. Τιράνων και πάσης Αλβανίας, «Θεός εφανερώθη εν σαρκί», εκδ. Μαΐστρος, σ. 28-33. –αποσπάσματα.)

Άνθρωπος, δημιουργία και Δημιουργός. (+ Πρωτ. Δημητρίου Στανιλοάε)

Ο Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος, επειδή ο άνθρωπος αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ ολόκληρης της δημιουργίας και του Θεού. Στον άνθρωπο θα συγκεντρωθούν τα πάντα. Ο άνθρωπος έχει από την αρχή μία οντολογική σχέση με την υπόλοιπη κτίση και μία δίψα να τελειοποιήσει αυτήν τη σχέση. Σε αυτόν υπάρχει η ικανότητα να ενωθεί με όλα και έτσι να τα οδηγήσει όλα στον Θεό ενωμένα με τον εαυτό του. Εδώ έγκειται το μεγαλείο του ανθρώπου ως «ιερέως» από ολόκληρη και για ολόκληρη την κτίση ενώπιον του Θεού.
Με την προοπτική αυτής της ενώσεως των κτισμάτων με τον Εαυτό Του -δια του ανθρώπου- έφερε ο Θεός σε ύπαρξη την δημιουργία. Τα μέρη της δημιουργίας είναι μέρη του ανθρώπου και βρίσκουν κοντά του την πλήρη ενότητα. Δεν αποτελούν τέλειο κόσμο παρά μέσω του ανθρώπου και έχοντας άρρηκτη σχέση με αυτόν, αφού δεν είναι ο άνθρωπος μέρος του κόσμου, αλλά τα υπόλοιπα μέρη του κόσμου αποτελούν μέρη του ανθρώπου.
Ο άνθρωπος δεν είναι ένας μικρόκοσμος δίπλα στον μεγαλόκοσμο ή μέσα στο πλαίσιο του, αλλά ο κυρίως κόσμος, εφόσον δίνει μία πλήρη ενότητα και ένα τέλειο νόημα σε όλα τα στοιχεία της δημιουργίας. Δεν πλαισιώνει ο άνθρωπος την υπόλοιπη δημιουργία ή κάποιο από τα μέρη της ούτε είναι προσαρτημένος σε αυτήν, αλλά αντιθέτως όλα τα μέρη της δημιουργίας πλαισιώνουν τον άνθρωπο και είναι προσαρτημένα σε αυτόν. Και αυτό πραγματώνεται εφόσον όλη η κτίση «ενοποιηθεί» με αυτόν και «ανθρωποποιηθεί». Διότι τα χέρια του ανθρώπου εκτείνονται πέρα από όλες τις διαστάσεις της δημιουργίας, είναι περιεκτικότερος απ’ ότι όλη η άψυχη κτίση αφού φθάνει ως τον Θεό και γίνεται μεσίτης μεταξύ του Δημιουργού και της κτίσεως.
Ο άνθρωπος ανακαλύπτει το νόημα της δημιουργίας ως νόημα που τον καταξιώνει. Το νόημα της δημιουργίας είναι το μέτρο του ανθρώπου, και αυτός ανακαλύπτει το ανθρώπινο νόημα της και τον προορισμό της, κατ’ αρχάς ανθρώπινο και κατόπιν θείο ή καλύτερα θεανθρώπινο. Το πλήρες νόημα της δημιουργίας το ανακαλύπτει ο άνθρωπος, αλλά το ανακαλύπτει μόνο εν Θεώ.
Ο άνθρωπος έχει αυτόν τον ενοποιητικό ρόλο επειδή διαθέτει κοινά στοιχεία με όλη τη δημιουργία. Εξάλλου και η ίδια η κτίση συμβάλλει στη βιολογική υποστήριξη και στον πνευματικό εμπλουτισμό του, αφού μπορεί μέσω αυτής να υψώσει το πνεύμα του στο θεϊκό άπειρο και να επιζητήσει να συγκεντρώσει όλα στον εαυτό του ακόμα και σε αυτό το άπειρο, ή να διαχύσει διά του εαυτού του το θεϊκό άπειρο σε αυτήν. Το ανθρώπινο πνεύμα έχει αυτήν την ενοποιητική δύναμη, επειδή έχει συγγένεια με τήν κτίση· αλλά και επειδή ενώνεται με το θειο Πνεύμα που περιέχει τα πάντα και που δίνει στον άνθρωπο την κατανόηση των πάντων.

Διά του ανθρώπου ο κόσμος ανάγεται στον Θεό
Στη «δυναμική» αυτή ενέργεια της ενώσεως των πάντων, ο άνθρωπος γίνεται το εργαστήρι στο οποίο όλα προσαρμόζονται και αρθρώνονται στο πνεύμα του και μέσω αυτού στον Θεό. Έτσι, γίνεται φανερό ότι ο Θεός δεν κάνει κάτι με τη δημιουργία χωρίς τον άνθρωπο. Θέλει να βλέπει τον κόσμο συγκεντρωμένο στον άνθρωπο, καλλιεργημένο από τον άνθρωπο, ανθρωποποιημένο και αναφερόμενο σε Αυτόν διά του ανθρώπου. Αυτή η ενότητα ανάμεσα στον άνθρωπο και τον κόσμο, καθώς και η ενότητα όλων των πραγμάτων του κόσμου, δεν πραγματοποιείται με μία απλή εξωτερική σύνδεση, αλλά με μία κατανόηση, προεργασία και μεταμόρφωση των πάντων στο μέτρο του ανθρώπου σε σχέση με τον Θεό. Σχετικό παράδειγμα είναι ο τρόπος με τον οποίο προετοιμάζονται τα ξύλα ή οι πέτρες με τα οποία πρόκειται να κατασκευαστεί το σπίτι, στο οποίο θα είναι τοποθετημένα τα παράθυρα που θα ανοίγονται στον εξωτερικό χώρο για να εισέλθει ο αέρας και το φως. Μόνο ο άνθρωπος είναι ανοικτός και ανάγει με το πνεύμα του τον κόσμο στο θεϊκό άπειρο. Μόνο ο άνθρωπος επιζητεί διά της σχετικότητός του να πληρωθεί από το θείο Απόλυτο χωρίς να αναζητεί κάτι άλλο εκτός από αυτό. Και μόνο αυτός επιζητεί την εκπλήρωση αυτής της δωρεάς και για τον κόσμο. Επειδή μόνο το θείο Απόλυτο είναι ταυτόχρονα η υπέρτατη συνείδηση και το φως και εξηγεί τον κόσμο και τον άνθρωπο υπό την ιδιότητα αιτίας και τελικού σκοπού.
Μόνο εν τω Θεώ ο άνθρωπος συμμετέχει στο απόλυτο και βλέπει να ερμηνεύεται και ο κόσμος κατά απόλυτο τρόπο. Βέβαια, δεν κερδίζει μόνο ο άνθρωπος από τον κόσμο, άλλα και ο κόσμος από τον άνθρωπο, διότι όπως «γεμίζει» αυτός από κόσμο, έτσι φωτίζεται και ο κόσμος μέσω αυτού. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη από τον κόσμο, διότι ο τελευταίος γίνεται οδός προς τον Θεό και προετοιμασία για την κατανόηση του Θεού.
Ο άνθρωπος όμως δεν σταματάει ως αυτό το σημείο. Ο κόσμος δεν έχει την ικανότητα να τον οδηγήσει σε άμεση κοινωνία με τον Θεό. Ο άνθρωπος κατευθύνει τον κόσμο προς τον Θεό. Ο ίδιος είναι που διεγείρει βαθύτερα ερωτήματα και μεγαλύτερες ορέξεις από όσα του δημιουργούν η ύπαρξη και οι απολαύσεως του υλικού κόσμου.
Πρέπει λοιπόν ο άνθρωπος να ξεπεράσει τον κόσμο και αυτός τον βοηθά σε αυτό δια της σχετικότητός του. Όμως μόνο ο άνθρωπος βιώνει τα υπαρξιακά ερωτήματα και αισθάνεται την ανάγκη της υπερβάσεως τους. Ο κόσμος δημιουργεί ερωτήματα, αλλά όχι στον εαυτό του. Αυτός είναι δημιουργημένο αντικείμενο, όχι υποκείμενο διψασμένο για το Άπειρο όπως ο άνθρωπος.

( Περιοδικό «ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ», τ. 26)

Η νύχτα.(Κώστα Ε. Τσιρόπουλου)

Ερχόμαστε πάλι σ’ επικοινωνία με το μέγα μυστήριο της φρικτής οικονομίας του Θεού. Μετέχουμε αναρριγώντας στην ουσία της εορτής της Γέννησης του Χριστού, ο καθένας κατά τον πλούτο της καρδίας του, κατά το δώρημα της αφελότητας, κατά το γνήσιο της εσωτερικής του αγνότητας.
Πίσω από τους φωσφορισμούς και τις πανηγυρικές φωνές κρύβεται, από αιώνων, μια βαριά και πηχτή νύχτα. Πρόκειται για τη Νύχτα της φθοράς που βεβαιώνει και μέσα του και γύρω του ο άνθρωπος του κόσμου τούτου, για τη σταθερότητα του θανάτου, για τη μονιμότητα της απελπισίας. Μέσα σ’ ένα τόσο ζοφερό ηθικό σκότος, η ανθρώπινη ύπαρξη αισθάνεται το σφυγμό της να επιταχύνεται και τον βρόχο της ασφυξίας να σφίγγεται όλο και περισσότερο στο πνεύμα της.
Ήλθε ο Κύριος σε μια τέτοια εποχή σημαδιακής απελπισίας, εσωτερικής ασφυξίας του ανθρώπου. Οι διάφοροι φιλοσοφικοί μύθοι ανίκανοι να παραμυθήσουν και να διατρήσουν το σκότος του πνεύματος, είχαν πέσει σε παρακμή. Η φωνή του πνεύματος είχε περίπου εκμηδενιστεί και μια δεινή έκλυση είχε απλωθεί πέρα ως πέρα στον κόσμο.
Και τότε επισυμβαίνει το κρίσιμο για το ανθρώπινο γένος και για την αιώνια θέση του γεγονός. Μέσα σε μια νύχτα βυθισμένη σε σιωπή και σε απόγνωση, ο Θεός αποφασίζει να ξαναπλάσει ουσιαστικά τον άνθρωπο, όχι πλέον όπως την πρώτη φορά, την έκτη μέρα της Δημιουργίας, με χώμα και με τη δική του ανάσα, αλλά με πνεύμα, με το κύρος της ίδιας της θεότητας που κατεβαίνει και παραδίνεται στα δεσμά της εγκοσμιότητας για να κατορθώσει να ξαναφέρει στο ηθικό ύψος του ουρανού το ξεπεσμένο πλάσμα.
Μέσα στη νύχτα της οικουμενικής απελπισίας, ο Χριστός «λύχνον ήψε την εαυτού σάρκα» κατά τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό, κι’ έγινε η των πάντων Αυγή. Δεν μπορούσε ο κόσμος να αιτιολογήσει τη ζωή· κι ας ήταν αναγκασμένος να έρχεται στον κόσμο η μια γενιά ύστερ’ από την άλλη. Δεν μπορούσε να ερμηνεύσει το θάνατο κι ας σπούδαζε αδιάκοπα με τον φιλοσοφικό στοχασμό. Υπήρξαν φιλόσοφοι που δίδαξαν κι έπαθαν. Αλλά η παρουσία τους ήταν ένα δεδομένο εγκόσμιο. Η Γέννηση του Ιησού είναι ένα δεδομένο του σύμπαντος που καταγράφεται ως η πρώτη και αληθινή αυγή της ανθρωπότητας μετά την πτώση των πρωτοπλάστων,
Ο Κύριος δεν ήλθε από την οδό του κόσμου, αλλ’ από την οδό του μυστηρίου. Γεννήθηκε μια νύχτα άγρια, χειμωνιάτικη, γεμάτη ποίηση που είναι η δίδυμη αδελφή του μυστηρίου. «Επέφανε εν σαρκί τοις εν σκότει και σκιά καθημένοις». Ο Άναρχος ήλθε κι’ έλαβε αρχή· ο υπεράνω της Ιστορίας ήλθε και μπήκε μέσα στην Ιστορία· ο Πλάστης των όλων έλαβε τη μορφή του πλάσματος· ο Ελεύθερος υποτάχτηκε στη δουλεία της σάρκας για να μπορέσει να μας ελευθερώσει από το βάρος του χώματος και να μας ξανανοίξει τις πύλες τ’ ουρανού. Και κατέλαμψε τη νύχτα της απελπισίας του κόσμου με το μεγάλο φως της Αγάπης.
Τη νύχτα εκείνη των θαυμάτων στη Βηθλεέμ, δεν έπεσε μονάχα ο μεσότοιχος της αμαρτίας που χώριζε τον Πλάστη από το Πλάσμα· δεν πραγματοποιήθηκε η καταλλαγή του Θεού με τον πεσμένο άνθρωπο μονάχα· έπεσαν κι όλοι οι μεσότοιχοι που χώριζαν τους ανθρώπους κι αποκαλύφθηκε λάμπουσα η αδελφοσύνη όλων. Οι άνθρωποι κοιτάζουν προς τα ουράνια πάντα κι ο Θεός κοιτάζει πάντα προς τη γη. Η ελευθερία του ουρανού έρχεται και διαχέεται στη γη και η σωτηρία των ανθρώπων γίνεται δια της τίμιας σαρκός και του αίματος του Χριστού η ζωοποιός πραγματικότητα.
Για πρώτη φορά η γη και η ανθρωπότητα δεν ταπεινώνονται από τη θυσία γιατί μέσα από τη φρικτή νύχτα της κατόρθωσε να ετοιμάσει την πάναγνη εκείνη Αχιβάδα της τιμιότητας όπου ο Θεός εσκήνωσε κι έλαβε σάρκα. Μέσα στην αγχώδη απελπισία του κόσμου τεχνουργήθηκε ένας άνθρωπος άξιος να βαστάξει το τρομερό βάρος της θεότητας: Η Παναγία Παρθένος, «η φωτεινή τε και έμψυχος νεφέλη, τον όμβρον βαστάσασα τον επουράνιον» κατά τον ψαλμωδό. Μέσα σε τόση κατάπτωση βρέθηκε το ύψιστο: η αγιότητα. Μέσα σε τόση απελπισία αναδείχθηκε το άξιο: η σεμνότητα. Μέσα από τέτοια γενική ηθική αναρχία, φωτίστηκε το μοναδικό: η υπακοή στο θέλημα του Θεού.
Η Γέννηση του Κυρίου που γιορτάζουμε τώρα με καρδιές σκοτεινές, με μάτια αγριεμένα και καχύποπτα, με χέρια διψαλέα κι αρπαχτικά, είναι το ύψιστο μάθημα εναντίον της απελπισίας. Είναι μια γεμάτη δάκρυα χαράς πιστοποίηση πως ζούμε μέσα στο αιώνιο έαρ της Χάριτος και πως ο θάνατος που απειλεί αδιάκοπα και κάνει επείγουσα τη ζωή, είναι μια απλή μετάβαση από την κοιλάδα των δακρύων, στο λειμώνα της εσωτερικής γαλήνης και της αναφαίρετης πνευματικής χαράς.
Ο Θεός βρέθηκε μέσα σε τόπο και χρόνο. Δέχτηκε και υπέκυψε σ’ αυτές τις σκληρές συντεταγμένες της φθοράς, αυτός που δεν έχει «τόπον» και που δεν υπόκειται στο χρόνο. Χώρεσε μέσα σε μια φάτνη αλόγων ο αχώρητος και χώρεσε μέσα σε τριαντατρία χρόνια ο αιώνιος για να ετοιμάσει και να πληρώσει την βεβαιότητα της σωτηρίας μας. «Τρόμω ορώσαι το μυστήριον… αι νοεραί Στρατιαί κατεπλήττοντο».
Καταπλησσόμαστε κι εμείς σήμερα και νιώθουμε το μυστήριο να σπάζει όλα τα νεύρα του πνεύματός μας, να λύει τους αρμούς του και να μας επιβάλει ένα νέο κανόνα ως πίστη ζωής και αδιάπτωτη προσδοκία : τον κανόνα του θαύματος.
Κάτω από αυτό τον κανόνα, το όραμα του κόσμου αλλοιώνεται ριζικά. Μέσα στη νύχτα της Γέννησης του Λυτρωτή, τα πάντα αναπλάθονται και από το σπήλαιο της Βηθλεέμ ένας νέος κόσμος αναπηδά, κόσμος σωτηρίας και θέωσης. Κόσμος που βηματίζει τη ζωή κι ερμηνεύει το θάνατο, κόσμος που τερματίζει την εξορία του και γίνεται τέκνο Θεού γιατί ο ίδιος ο Θεός τov επισκέφθηκε στην εξορία του κι έκανε τη νυχτωμένη του έρημο ν’ ανθίσει σαν κρίνο.
Έαρ της χάριτος ανατέλλει μαζί με τον Ήλιο της Δικαιοσύνης από το σπήλαιο. Έαρ σεμνότητας, έαρ αδιάπτωτου ηθικού ηρωισμού, έαρ θαυμάτων, δακρύων και αίματος. Και οι πιστοί πανηγυρίζουν και φωτίζονται, υψώνουν την κεφαλή τους πάνω από το σκότος και ξαναζούν τον αιώνα της σωτηρίας, τον αιώνα της ελευθερίας, τέκνα Θεού αληθινά και κληρονόμοι της μεγάλης πυρκαγιάς της Αγάπης. «Χριστός γεννάται την πριν πεσούσαν αναστήσων εικόνα».

(Κώστα Ε. Τσιρόπουλου, «Αυτοψία της εποχής»-Δοκίμια. Εκδόσεις των φίλων, Αθήνα.)

Πώς πάμε στο Χριστό;

Άγια, είναι η νύχτα, που ήρθε στον κόσμο ο Χριστός. Άγια και ολόφωτη.
Τότε ήρθε στον κόσμο το Φως· το Φως το εκ Φωτός.
Μα, αυτό το γενικό, μόνο του δεν αρκεί! Πρέπει και εμείς, ο καθένας μας, να Τον δεχθεί· να έρθει σε σχέση προσωπική μαζί Του. Πρέπει να γίνει πιστός χριστιανός. Πιστός στο Χριστό!
Τότε κάποιοι Τον βρήκαν. Μπορούμε να Τον βρούμε και εμείς. Αρκεί να Τον αναζητήσουμε σωστά· ακολουθώντας, όχι κάποιο δρόμο, αλλά ένα εγγυημένο δρόμο.
Και δρόμοι εγγυημένοι είναι δύο: Ο ένας είναι ο δρόμος της Παναγίας. Ο άλλος είναι ο δρόμος των Ποιμένων και των Μάγων.

***

1.Η Παναγία, η Μαρία από την Ναζαρέτ, ήταν μια απλή κοπέλλα. Δεν ήταν, ούτε ιστοριοδίφης ούτε φυσιοδίφης ούτε στοχαστής. Πίστευε στην πραγματικότητα. Και είχε οδηγό της, την πραγματικότητα.
Της μίλησε ο άγγελος Γαβριήλ. Της είπε, ότι θα γεννήσει τον Σωτήρα του κόσμου. Μα αυτή δε χάρηκε. Αντέδρασε. Και απάντησε: Πώς μπορεί γυναίκα να γεννήσει παιδί, χωρίς συνεύρεση με άνδρα;
Της απάντησε ο άγγελος: Μπορεί! Όταν θέλει ο Θεός, δεν λειτουργούν, πάνε στην άκρη, οι νόμοι της φύσης! Δεν στέκουν εμπόδιο στην θέληση του Θεού!
Και η Μαρία, το κατάλαβε. Το κατάλαβε σωστά. Και είπε:
Εγώ είμαι δούλη του Κυρίου. Γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου!
Και συνέλαβε τον Υιό του Θεού: «εκ Πνεύματος Αγίου».
Και γι’ αυτό η Παναγία ξέροντας, όλα αυτά και τον τρόπο που γέννησε, μόλις έτεκε τον Χριστό, Τον προσκύνησε! Σαν Θεό της. Σαν σωτήρα της. Σαν σωτήρα όλου του κόσμου.

2.Αλλος δρόμος, απλούστερος, πιο βατός σε μας τους αδύναμους, είναι ο δρόμος των ποιμένων.
Αγρυπνούσαν κοντά στα πρόβατά τους. Και εκεί είδαν ξαφνικά άγγελο. Και ο άγγελος τους μίλησε και τους είπε:
-Σας φέρνω χαρμόσυνο μήνυμα. Γεννήθηκε στη Βηθλεέμ ο Σωτήρας του κόσμου! Πηγαίνετε να Τον ιδείτε και να Τον προσκυνήσετε!
Και αυτοί με απλότητα, μα αποφασιστικά είπαν:
-Πάμε! Επιτρέπεται, μετά από τέτοιο μήνυμα, να διστάζει άνθρωπος και να βαριέται; Να μετράει βήματα;
Και ξεκίνησαν να δουν. Τί να δουν; Ένα νεογέννητο! Και πήγαν. Και το βρήκαν στο σπήλαιο. Και το είδαν. Και το προσκύνησαν! Τόσο εύκολα; Ναι. Γιατί κατάλαβαν, ότι τα λόγια του Αγγέλου, ήταν λόγια σοβαρά. Και τα δέχθηκαν. Γιατί κατάλαβαν, ότι το βρέφος εκείνο, δεν ήταν ένα κάποιο βρέφος, αλλά ο υιός του Θεού, ο συνάναρχος, και ομόθρονος με τον Πατέρα.
Και «εθαύμασαν». Δηλαδή κατάλαβαν, πόσο μεγάλη είναι η σοφία του Θεού· και πόσο απέραντη η αγάπη Του για μας.
Κάτι ανάλογο έκαναν και οι μάγοι. Είδαν αστέρι στον Ουρανό. Και κατάλαβαν. Και ξεκίνησαν, ψάχνοντας για ένα μεγάλο βασιλιά, κυρίαρχο στον κόσμο όλο! Και επήγαν. Και Τον βρήκαν μικρό παιδί, μωρουδάκι. Και κατάλαβαν πολύ περισσότερα από όσα άφηναν να φανούν τα φαινόμενα. Κατάλαβαν, ότι ο Θεός είναι αγάπη και ταπείνωση. Αγάπη που ήρθε να μας σώσει με την ταπείνωσή Του.
Και Τον προσκύνησαν με διπλό πόθο και με απέραντη πίστη!…

***

Για την Παναγία, για τους μάγους και για τους ποιμένες, αυτά ήταν… αυτονόητη πορεία!
Γιατί για μας απλώς μένουν απορία; Μήπως, γιατί δεν έχομε καλή και καθαρή καρδιά;
Ας φροντίσουμε, να κάνουμε την καρδιά μας λίγο πιο καθαρή. Για να μπορεί να έρθει ο Χριστός κοντά μας, και να την γεμίσει με τη χάρη Του, με την ειρήνη Του, με την ευλογία Του.
+ο Ν.Μ.

(πηγή: «Λυχνία», αρ. φυλ. 341)

Γέροντα, πώς μπορεί να ζήσει κανείς πνευματικά τις γιορτές; (Γέροντος Παϊσίου)

Τις γιορτές για να τις ζήσουμε, πρέπει να έχουμε τον νου μας στις άγιες ημέρες και όχι στις δουλειές που έχουμε να κάνουμε για τις άγιες ημέρες. Να σκεφτόμαστε τα γεγονότα της κάθε άγιας ημέρας (Χριστούγεννα, Θεοφάνεια, Πάσχα κ.λπ.) και να λέμε την ευχή δοξολογώντας τον Θεό. Έτσι θα γιορτάζουμε με πολλή ευλάβεια κάθε γιορτή. Οι κοσμικοί ζητούν να καταλάβουν τα Χριστούγεννα με το χοιρινό, το Πάσχα με το αρνί, τις Αποκριές με το κομφετί. Οι αληθινοί μοναχοί όμως κάθε μέρα ζουν τα θεία γεγονότα και αγάλλονται συνέχεια. Κάθε εβδομάδα ζουν την Μεγάλη Εβδομάδα. Κάθε Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή ζουν την Μεγάλη Τετάρτη, την Μεγάλη Πέμπτη, την Μεγάλη Παρασκευή, δηλαδή τα Πάθη του Χριστού, και κάθε Κυριακή το Πάσχα, την Ανάσταση. Τί, θα πρέπει να έρθει η Μεγάλη Εβδομάδα, για να θυμηθεί κανείς τα Πάθη του Χριστού; Πρέπει να έρθει το Πάσχα με το αρνί, για να καταλάβω το «Χριστός ανέστη» σαν τους κοσμικούς; Ο Χριστός τί είπε; «Έτοιμοι γίνεσθε»είπε. Δεν είπε, «ετοιμασθείτε τώρα!» Από την στιγμή που λέει ο Χριστός, «έτοιμοι γίνεσθε», πρέπει ο άνθρωπος, και ιδίως ο μοναχός, να είναι έτοιμος συνέχεια. Να μελετά και να ζει τα θεία γεγονότα συνέχεια. Όταν κανείς μελετά τα γεγονότα της κάθε γιορτής, φυσιολογικά θα συγκινηθεί και με ιδιαίτερη ευλάβεια θα προσευχηθεί. Έπειτα στις Ακολουθίες ο νους να είναι στα γεγονότα που γιορτάζουμε και με ευλάβεια να παρακολουθούμε τα τροπάρια που ψάλλονται. Όταν ο νους είναι στα θεία νοήματα, ζει τα γεγονότα ο άνθρωπος, και έτσι αλλοιώνεται. Όταν σκαφτόμαστε λ.χ. έναν Άγιο που τον έχουμε σε ευλάβεια ή τον Άγιο που γιορτάζουμε, ο νους θα πάει και λίγο παραπάνω· θα πάει στον Ουρανό. Και όταν σκεπτόμαστε τους Αγίους, μας σκέφτονται και οι Άγιοι και μας βοηθούν. Έτσι πιάνει κανείς φιλία με τους Άγιους, που είναι και η πιο σίγουρη φιλία. Τότε μπορεί να είναι μόνος και να ζει με όλους· και με Αγίους και με Αγγέλους και με όλον τον κόσμο. Να είναι μόνος και να νιώθει όλη αυτήν την συντροφιά! Είναι ζωντανή η παρουσία των Αγίων. Όλοι οι Άγιοι είναι παιδιά του Θεού και βοηθούν εμάς τα ταλαίπωρα παιδιά του Θεού. Τους Αγίους μας, που έχυσαν είτε αίμα είτε ιδρώτες και δάκρυα για την αγάπη του Χριστού, πάντα πρέπει να τους γιορτάζουμε με ευλάβεια, για να βοηθιόμαστε. Και όταν ακούμε το Συναξάρι τους «Τη αυτή ημέρα μνήμη του Αγίου…», να στεκόμαστε εκείνη την στιγμή όρθιοι, όπως και οι στρατιώτες στέκονται προσοχή, όταν διαβάζονται τα ονόματα των ηρωικώς πεσόντων συναδέλφων τους. «Τήν τάδε του μηνός… ο στρατιώτης δείνα έπεσε μαχόμενος ηρωικώς στο τάδε μέτωπο».

(Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, «Λόγοι. Α΄», εκδ. Ι.Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος». Σουρωτή Θεσ/νἰκης)

25. † ΚΥΡΙΑΚΗ. † Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥ­ΡΙ­ΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙ­ΣΤΟΥ.- ΤΥΠΙΚΟΝ

25. † ΚΥΡΙΑΚΗ. † Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥ­ΡΙ­ΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙ­ΣΤΟΥ.

Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «᾿Απεγράφετο ποτέ»· κοντάκιον «῾Η παρθένος σήμερον τὸν προαιώνιον Λόγον».

᾿Ιστέον ὅτι σήμερον οὐδὲν τῶν ἀναστασίμων ψάλλεται, ἀλλὰ πάντα τὰ τῆς τοῦ Χριστοῦ γεννήσεως.

Εἰς τὸν μέγαν ἑσπερινόν. «Εὐλογητός», ὁ προοιμιακός (ἄνευ Ψαλτηρίου), ἡ μεγάλη συν­απτή.

ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ» στιχηρὰ ἰδιόμελα τῆς ἑορ­τῆς 4 «Δεῦτε ἀγαλλιασώμεθα τῷ Κυρίῳ» κ.τ.λ. εἰς 6, Δό­ξα, Καὶ νῦν, «Αὐγούστου μοναρ­χή­σαν­τος ἐπὶ τῆς γῆς».

ΕΙΣΟΔΟΣ μετὰ τοῦ Εὐαγγελίου, «Φῶς ἱλαρόν», καὶ εὐθὺς ἀναγινώσκονται τὰ

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Τὸ α΄ ἀνάγνωσμα «᾿Εν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός»· εἶτα ὁ α΄ χορὸς τὸ τροπά­ριον «Λαθὼν ἐτέχθης», τοῦ ὁποίου τὸ ἀκρο­τελεύτιον «Καὶ μάγους σοι προσήνεγκε» ψάλλεται (ἀρχομένου τοῦ β΄ χοροῦ) μετὰ τῶν στίχων τοῦ πϛ΄ (86ου) ψαλμοῦ, ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ, Δόξα, Καὶ νῦν, ὁ α΄ χορὸς τὸ αὐτὸ τροπάριον «Λαθὼν ἐτέχθης» ὁλό­κληρον. Εἶτα τὸ ζ΄ ἀνάγνωσμα «Παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν»· μετ᾿ αὐτὸ ὁ β΄ χορὸς τὸ τροπάριον «᾿Ανέτειλας, Χριστέ, ἐκ παρθένου», τὸ ἀκρο­τε­λεύτιον τοῦ ὁποίου «Μάγους ὁδηγήσας» ψάλλεται (ἀρχο­μέ­νου τοῦ α΄ χοροῦ) μετὰ τῶν στίχων τοῦ Ϟβ΄ (92ου) ψαλμοῦ, ὡς ἐν τῷ Μη­ναίῳ, Δόξα, Καὶ νῦν, ὁ β΄ χορὸς τὸ αὐτὸ τροπάριον «᾿Ανέτειλας, Χριστὲ» ὁλόκληρον. Εἶτα τὸ η΄ ἀνάγνωσμα «Προσέθετο Κύριος», μεθ᾿ ὃ εὐθὺς ὁ ᾿Από­στολος –μετὰ τοῦ ἐν τῷ Μηναίῳ προκειμένου– τοῦ ἑσπε­ρι­νοῦ, Σαβ. α΄ ἑβδ. νηστ., «Πολυμερῶς καὶ πο­λυτρόπως» (῾Εβρ. α΄ 1-12)· Εὐαγ­γέλιον: τῆς γ΄ ὥρας, «᾿Εξῆλθε δόγμα» (Λκ. β΄ 1-20).

Εἶτα ἡ ἐκτενὴς «Εἴπωμεν πάντες» κ.τ.λ., ὡς ἐν τοῖς ἑορτα­σί­μοις ἑσπερινοῖς.

ΕΙΣ ΤΑ ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ 3 ἰδιόμελα τῆς ἑορτῆς «Μέγα καὶ παράδοξον» κ.λπ., μετὰ τῶν πρὸ αὐτῶν στίχων τὰ δύο τε­λευταῖα, Δόξα, «Εὐφράνθητι, ᾿Ιερουσαλήμ», Καὶ νῦν, «Σπη­λαίῳ παρῴκησας».

«Νῦν ἀπολύεις», τρισάγιον κ.λπ..

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ «῾Η γέννησίς σου, Χριστὲ» τρίς.

ΑΠΟΛΥΣΙΣ (μεγάλη) μετὰ τοῦ χαρακτηριστικοῦ μόνον τῆς ἑορτῆς «῾Ο ἐν σπηλαίῳ γεννηθεὶς καὶ ἐν φάτνῃ ἀνακλιθεὶς διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεὸς ἡμῶν».

Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμόν, τὰ διὰ τὴν λι­τὴν στι­χηρὰ τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν Δόξα, Καὶ νῦν αὐτῶν, ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ· τρισάγιον κ.λπ., καὶ τὸ ἀπολυ­τί­κιον «῾Η γέν­νη­σίς σου, Χριστέ».

Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύ­ρι­ος» τὸ ἀπολυτίκιον «῾Η γέννησίς σου, Χριστὲ» τρίς. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ πολυέλεος «Αἰνεῖτε τὸ ὄνομα Κυρίου».]

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ τῆς ἑορτῆς κατὰ σειράν· τὸ α΄ ἀντί­φω­νον τοῦ δ΄ ἤχου, τὸ προκείμενον, Εὐαγγέλιον ὄρθρου, ὁ ν΄ ψαλ­μὸς χῦμα, καὶ τὰ λοιπὰ ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ.

ΚΑΝΟΝΕΣ, οἱ δύο τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν εἱρμῶν αὐτῶν («ἄ­νευ στίχων»), Δόξα, Καὶ νῦν εἰς τὰ δύο τελευταῖα τροπά­ρια ἑκάστης ᾠδῆς τοῦ β΄ κανόνος· ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς ἡ ὑπακοὴ «Τὴν ἀπαρχὴν τῶν ἐθνῶν» χῦμα· ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου τῆς ἑορτῆς καὶ τὸ συναξάριον.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ διπλαῖ οἱ εἱρμοὶ «Χριστὸς γεννᾶται» καὶ «῎Εσωσε λαόν»· (ἀντὶ τῆς ᾠδῆς τῆς Θεοτόκου Τὴν τιμιωτέ­ραν), ψάλλονται οἱ εἱρμοὶ καὶ τὰ τροπάρια τῆς θ΄ ᾠδῆς τῶν δύο κανό­νων μὲ τὰ ἐν τῷ Μηναίῳ με­γαλυνάρια τῆς ἑορτῆς· εἶτα οἱ δύο εἱρμοὶ μετὰ τῶν ἀντιστοίχων μεγα­λυναρίων «Με­γά­λυνον, ψυχή μου, τὴν τιμιωτέραν... Μυστήριον ξένον» καὶ «Μεγάλυνον, ψυχή μου, τὴν λυτρωσαμένην... Στέργειν μὲν ἡμᾶς».

Τὸ ἐξαποστειλάριον ἐκ τρίτου, οἱ αἶνοι τοῦ Μηναίου, δο­ξολογία μεγάλη, καὶ τὸ ἀπολυτίκιον «῾Η γέννησίς σου, Χριστὲ» ἅπαξ.

Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν ἐφυ­μνίων αὐτῶν.

ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «᾿Εκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐγέννησά σε· ὤ­μοσε Κύριος καὶ οὐ μεταμεληθήσεται· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰ­ῶ­να, κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἐκ παρθέ­νου τεχθείς, ψάλλοντάς σοι ἀλληλούια».

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ μόνον τὸ ἀπολυτίκιον «῾Η γέν­νη­σίς σου, Χριστὲ» καὶ τὸ κοντάκιον τῆς ἑορτῆς «῾Η παρθένος σή­μερον τὸν ὑπερούσιον τίκτει». ᾿Αντὶ τρισαγίου «Ὅσοι εἰς Χριστόν».

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. ᾿Απόστολος: τῆς ἑορτῆς –μετὰ τοῦ προ­κειμένου αὐτοῦ–, 25 Δεκ., «῞Οτε ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρό­­νου» (Γαλ. δ΄ 4-7)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, 25 Δεκ., «Τοῦ ᾿Ιησοῦ γεν­νη­θέντος ἐν Βηθλεέμ» (Μτθ. β΄ 1-12).

Καθεξῆς ἡ θεία λειτουργία τοῦ μεγάλου Βασιλείου· Εἰς τὸ ᾿Ε­ξαι­ρέτως «᾿Επὶ σοὶ χαίρει».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Λύτρωσιν ἀπέστειλε Κύριος τῷ λαῷ αὐτοῦ· ἀλλη­λούια»· ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν τὸ φῶς, «῾Η γέννησίς σου, Χριστὲ» ἅπαξ. Ἀπόλυσις ὡς εἰς τὸν ἑσπερινόν.

Σημείωσις. ᾿Απὸ τῆς σήμερον ἕως τῆς 4ης ᾿Ιανουαρίου (2012) ἐπι­τρέπεται κατάλυσις εἰς πάντα.

ΤΟ ΣΩΤΗΡΙΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

του Σεβ. Μητροπολίτου Φιλίππων Ν. Θ.

ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ

Οι Εορτές της Επιφανείας του Θεού στη γη μας ευρίσκουν φέτος περισσότερο

ανήσυχους και βαθειά προβληματισμένους. Η ιστορική Γέννηση του Θεανθρώπου -

μοναδικό και ανεπανάληπτο θαύμα - πραγματοποιείται τότε που «ήλθεν το πλήρωμα

του χρόνου», όταν η πανανθρώπινη προσδοκία του Λυτρωτού είχε κορυφωθεί. Τότε

ο Θεός της αγάπης στέλλει το μονογενή Υιό Του να γεννηθεί ταπεινά για να

φωτισθεί ο σκοτισμένος νους, να θερμανθούν οι παγωμένες καρδιές, να ελευθερωθεί

οι σκλάβοι της αμαρτίας, να λυτρωθούν οι ψυχές όλων των ανθρώπων. Και από τότε

η Εκκλησία, την οποία Εκείνος ίδρυσε για να συνεχίσει το έργο Του, εγγυάται την

εξασφάλιση του χαρίσματος της υιοθεσίας σε όλους, όσους το ποθούν διακαώς. Αυτά

τα παιδιά του Θεού ζουν μέσα στον καινούργιο κόσμο της Χάριτος και χαίρονται τις

δωρεές της αγάπης του Θεού.

  

Η θεώρηση της μεταχριστιανικής πορείας της ανθρωπότητος οδηγεί στην

πικρή διαπίστωση, πως τα σωτήρια Μηνύματα της αγίας Νύκτας δεν βρήκαν

απήχηση σ' όλες τις ψυχές των ανθρώπων. Τα από την Βηθλεέμ σαλπίσματα της

ειρήνης και της φιλαδελφίας δεν εδραιώθηκαν. Ο σπόρος της περί πίστεως και

αγάπης θεϊκής διδασκαλίας δεν βρήκε γόνιμες ψυχές για να ριζώσει και να δώσει

καρπό εκατονταπλασίονα.

Η τραγική πραγματικότητα δεν σχετίζεται με την πειστικότητα του Σπορέως ή

την ποιότητα του σπόρου. Ο αποδέκτης ευθύνεται για την γονιμότητα της ψυχής, την

καλλιέργεια, την αποδοχή και την εφαρμογή των αληθειών. Και στην ετοιμότητα της

άγρυπνης σηνειδήσεως, να ξεριζώνει τα ζιζάνια, να προλαβαίνονται οι αντιξοότητες

και οι κρίσεις, ώστε ν' αποτραπούν οι καταστροφές.

  

Είναι αλήθεια πως η βασανιστική οικονομική δοκιμασία είναι μέρος της

πολύπλοκης και πολύπτυχης κρίσεως. Είναι αποτέλεσμα της γενικής περιφρονήσεως

και της αδιαφορίας για τις πνευματικές και ηθικές αρχές και αξίες, πρώτιστα από

τους διαχειριστές της διακονίας του πολίτου που μεταβλήθηκε σε εξουσία. Δεν

αντισταθήκαμε όλοι στον καταιγισμό απατηλών διακηρύξεων, δεν ενισχύσαμε τις

δυνάμεις αντιστάσεως, για την πρόβλεψη ή την ανάσχεση και την υπέρβαση των

δυσκολιών, όπως συνέβη στο παρελθόν, στις περιπτώσεις του ξεριζωμού, της

προσφυγιάς, των κατοχών και των οικονομικών κρίσεων, που πολλοί εγνωρίσαμε.

  

Όμως ποτέ δεν είναι αργά. Ο θησαυρός των κρυμμένων αρετώνκαι των

δυνατοτήτων της ελληνορθοδόξου συνειδήσεως, στηρίζει την ελπίδα της

υπερβάσεως και των σημερινών κρισίμων καταστάσεων. Ενισχύει την προσδοκία της

λυτρώσεως και σωτηρίας, που εξασφαλίζει η εμπιστοσύνη στον γεννημένο Χριστό.

Γράφει ο Πατέρας της Εκκλησίας Μέγας Αθανάσιος : «Χριστός ενηθρώπησεν,

ίνα ημείς θεοθώμεν». Η συγκλονιστική παρατήρηση, ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος για

να κατορθώσει ο άνθρωπος να ομοιάσει στο Θεό, αποτελεί το ελπιδοφόρο μήνυμα

των Χριστουγέννων. Συνιστά το δοκιμασμένο δρόμο, που οδηγεί, μέσα από συνεχή

και δύσκολο αγώνα, στη λύτρωση και σωτηρία.