Η δεσποτική και συγχρόνως θεομητορική εορτή της Υπαπαντής του Σωτήρος Χριστού μας δίνει και πάλι την ευκαιρία να ανατρέξουμε στα πνευματέμφορα κείμενα των θεοφόρων Πατέρων της Εκκλησίας μας προκειμένου να αντλήσουμε διαυγέστατο νερό για να ξεδιψάσουμε από την πνευματική δίψα που επικρατεί μέσα μας και γύρω μας και που έχει ως αιτία την παρουσία της αμαρτίας.
Οι Πατέρες δεν έγραψαν τις ομιλίες αυτές απλώς για να γράφουν στην εποχή τους, αλλά για να θρέψουν τον λαό του Θεού, για να τον ποτίσουν με το άδολο γάλα της Πίστεως, αλλά και να τον θωρακίσουν από την παρουσία της αιρέσεως.
Σ’ αυτήν την συγκινητική γιορτή θα χρησιμοποιήσουμε ως οδηγό μας έναν Καππαδόκη πατέρα της Εκκλησίας, επιστήθιο φίλο του Μεγάλου Βασιλείου, βαθύ θεολόγο, αλλά και σπουδαίο ρήτορα. Είναι ο Άγιος Αμφιλόχιος, Επίσκοπος Ικονίου.
Στην ομιλία του «Εις την Υπαπαντήν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και εις την Θεοτόκον και εις την Άννα και εις τον Συμεώνα» (PG 39,43-60) αναλύει όλο το περιεχόμενο αυτής της εορτής.
ΠΡΩΤΟΝ. Δια της προφήτιδος Άννης, της οποίας τα μάτια μετασκευάστηκαν με την χάρη του Αγίου Πνεύματος και ο νους της ελάμπετο από το απρόσιτο φως, ο Άγιος Αμφιλόχιος μας δίνει μια απάντηση στο ερώτημα: τι είναι ο Χριστός.
Να τι λέγει η προφήτιδα Άννα:
«Ουχ οράτε τούτον το παιδίον το μάζον έλκον; το θηλύν δανειζόμενον;». Δηλαδή, δεν βλέπετε αυτό το παιδί το οποίο βρίσκεται στο στήθος της μητέρας του δανείζεται το μαστό της για να τραφεί, Αναπαύεται στην αγκαλιά της το οκταήμερον περιτεμνόμενον;
Αυτό το παιδί εθεμελίωσε τους αιώνας, την γην επλάτυνε και «την θάλασσαν εχαράκωσε ψάμμω».
Αυτό το παιδί επί Νώε, άνοιξε τους καταρράκτες του ουρανού.
Αυτό το παιδί ελευθέρωσε τους προπάτορές μας από τη γη της Αιγύπτου δια της μωσαικής βακτηρίας.
Αυτό το παιδί έτεμε την Ερυθρά Θάλασσα.
Αυτό το παιδί έστειλε το μάννα και εκληροδότησε την γην με μέλι και γάλα...
Αυτό το παιδί είναι και παιδί ως άνθρωπος και συνάναρχο με τον Ουράνιο Πατέρα.
Έχει κάποια ηλικία ως άνθρωπος αλλά είναι και πέρα και πάνω από κάθε γενεά και ηλικία ως Θεός.
Το ίδιο ψελλίζει σαν βρέφος, αλλά χαρίζει συγχρόνως και σοφία και στόμα, δηλαδή την δυνατότητα της ομιλίας.
Το πρώτο οφείλεται το ότι γεννήθηκε ως άνθρωπος από την Παρθένο. Το δεύτερο στο ότι είναι Θεός του Οποίου η ύπαρξη είναι ανερμήνευτη.
Γι’ αυτό το παιδίον ομιλεί ο Προφήτης Ησαίας. «Παιδίον εγεννήθη ημίν, υιός και εδόθη ημίν. Το μεν, εγεννήθη· το δε, εδόθη. Το μεν, δια το ορώμενον· το δε, δια το νοούμενον».
Και προτρέπει ο θεοφόρος Πατέρας : «μην προσπεράσεις χωρίς προσοχή τα λόγια της Άννης, την ώρα εκείνη κήρυσσε την εκδήλωση της δυνάμεως του Κυρίου».
ΔΕΥΤΕΡΟΝ. Αυτή η γιορτή δεν μας φανερώνει μόνο το τι είναι ο Χριστός, τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, ο μεγάλης βουλής Άγγελος (στην Παλαιά Διαθήκη), που ενηνθρώπισε (στήν Καινή Διαθήκη), προκειμένου να μας φανερώσει τον Πατέρα, να καταργήσει τον θάνατο και να μας χαρίσει την αιώνια ζωή, αλλά μας δείχνει ακόμη και ποιός είναι ο σκοπός της ζωής μας, που είναι η θέα του προσώπου Του καί η συνάντησή μας μαζί Του.
Οι ιεροί υμνογράφοι της Εκκλησίας μας επιμένουν πολύ σε αυτό το σημείο.
«Δεύτε και ημείς άσμασιν ενθέοις Χριστώ συναντηθώμεν και δεξόμεθα Αυτόν ου το σωτήριον, ο Συμεών εώρακε» (Στιχηρό του Εσπερινού).
Αυτή η θέα του προσώπου του Χριστού απασχολούσε πάντοτε τους Δικαίους και της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, από τον Μωυσή, που ζητούσε επίμονα «εμφάνισόν μοι σεαυτόν γνωστώς, ίνα ίδω σε...δείξον μοι την σεαυτού δόξαν» (πρβλ. Εξοδ. λγ’ 11-23) μέχρι και τον τελευταίο ασκητή και χριστιανό που φωνάζει με αλαλήτους στεναγμούς : «φώτισόν μου το σκότος», «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».
Όλα αυτά προϋποθέτουν ανάλογο βίο, δηλαδή καθαρότητα, τήρηση των εντολών του Θεού, φρόνημα ταπεινώσεως, ασκητική ζωή. Χρειάζεται σταύρωση της σάρκας μαζί με τις επιθυμίες, για να γίνουμε θεατές του προσώπου του Χριστού.
Αυτή η θέα του Θεού δεν είναι μόνο για τους ασκητές της ερήμου, αλλά και για όλους τους ανθρώπους. Η σωτηρία δεν εξαρτάται από ποιό είδος ζωής εκλέγουμε να ζήσουμε, αλλά από τη σχέση την οποία έχουμε με τον Χριστό.
Θα το πετύχουμε αυτό αν χρησιμοποιήσουμε τον τρόπο ζωής της Εκκλησίας μας και την μέθοδο θεραπείας της.
Έχουμε όμως στην ζωή μας και κάτι πολύ σπουδαίο. Έχουμε ένα κλειδί που μπορούμε να ανοίξουμε την πύλη της Θεικής Ευσπλαχνίας.
Έχουμε ένα πρόσωπο το οποίο μας οδηγεί απευθείας στον Δεσπότη Χριστό. Είναι η Παναγία.
Ο ιερός υμνογράφος μας συνιστά : «τη Θεοτόκω προσδράμωμεν, οι βουλόμενοι κατιδείν τον Υιόν αυτής».
Γι’αυτό και οι Πατέρες της Εκκλησίας στην ζωή τους χρησιμοποιούσαν αυτό το μυστικό κλειδί, το πρόσωπο δηλαδή της Παναγίας, προκειμένου να φτάσουν στην θέα του Προσώπου του Χριστού.
Ο θεοφόρος Δαμασκηνός , ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο Άγιος Νεκτάριος, η Οσία Σοφία από την Κλεισούρα, ο Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, ο Γέροντας Παίσιος, η χορεία των νεοτέρων αγίων μας υπενθυμίζουν πως θα πρέπει να πιαστούμε από το χέρι της Παναγίας, από το φόρεμα της Παναγίας για να φτάσουμε στον Υιό και Θεό της.
Αυτό έκαναν οι Άγιοι. Αυτό θα πρέπει να κάνουμε όλοι μας. Γι’αυτό και εμείς τα παιδιά της μαζί με τον ιερό υμνογράφο, πάντοτε και ιδιαίτερα σήμερα, την παρακαλούμε:
«Θεοτόκε η ελπίς, πάντων των Χριστιανών, σκέπε, φρούρει, φύλαττε τους ελπίζοντας εις Σε»