Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΜΑΣ ΠΑΤΕΡΑ - Μοναχού Αγαθαγγέλου Άγιον Όρος

 

Η σχέση μας με τον πνευματικό μας πατέρα.


Πολύ συχνά ακούμε μέσα στους κύκλους της Εκκλησίας να μιλούν οι πιστοί για τον πνευματικό τους πατέρα. Ο καθένας έχει μια ιστορία να πει για τον δικό του πνευματικό, τις περισσότερες φορές μάλιστα με τέτοιο τρόπο που σου δίνει να καταλάβεις πως δεν υπάρχει καλύτερος πνευματικός από τον δικό του. Τελικά, όμως, μήπως υπερεκτιμάμε τον πνευματικό μας ή μήπως δεν καταλαβαίνουμε την πραγματική του αξία; Ποια είναι η σχέση μας μαζί του ή ποια πρέπει να είναι η σχέση μας μαζί του; Κάποιος μεγάλος γέροντας κάποτε, όταν τον ρώτησα να μου πει πως να βρω τον κατάλληλο πνευματικό μου απάντησε : «Παιδί μου, ο γνήσιος πνευματικός πατέρας δεν είναι δύσκολο να φανεί όταν έχεις τα μάτια της ψυχής σου ανοικτά και ποθείς μ’ όλη σου την καρδιά να τον αποκτήσεις. Γιατί αμέσως θα νιώσεις μέσα σου την δύναμη της προσευχή του και την θέρμη της αγάπης του. Ο γνήσιος πνευματικός πατέρας ξέρει ν’ αγαπά αληθινά και ν’ αγκαλιάζει με πατρική στοργή κάθε άνθρωπο που τον πλησιάζει και του ζητά την βοήθειά του. Ποτέ δεν θυμώνει ότι κι αν του πουν, ούτε μαλώνει αλλά με όμορφα λόγια προσπαθεί να διδάξει την αλήθεια και να σωφρονίσει εκείνον που αμαρτάνει. Πολλές φορές μάλιστα υποφέρει μπροστά στην αμαρτία των ανθρώπων και στην σκληρότητα της καρδιάς τους απέναντι στο Θεό. Αλλά υπομένει, επιμένει, αγρυπνεί, δακρύζει, ταπεινώνεται μπροστά στον άλλον για να μπορέσει να τον τραβήξει εκεί που θέλει, στο δρόμο του Θεού, μακριά από την αμαρτία. Περιμένει, αγωνιά, διακονεί, παρακαλεί, διδάσκει, συγχωρεί και θυσιάζεται πάντα με την ελπίδα του στο άπειρο έλεος του Θεού ότι θα μαλακώσει και αυτή η καρδιά και θα την τραβήξει κοντά Του. Παιδί μου, δυστυχώς, σήμερα σπανίζουν τέτοιοι πνευματικοί οδηγοί. Γιατί για να έχει κάποιος όλα αυτά τα χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει νικήσει πρώτα τον εαυτό του και τα πάθη του. Γι’ αυτό να ερευνήσεις πολύ προτού κατασταλάξεις σ’ έναν πνευματικό. Πρόσεξε όμως γιατί αυτού του είδους οι πνευματικοί κρύβονται και είναι δύσκολο να τους καταλάβεις. Πόσοι τους είχαν μπροστά τους αλλά δεν θέλανε να δουν και να καταλάβουν και ενώ ήταν πνευματικά διαμάντια τους θεωρούσαν κοινούς ανθρώπους και τους κατηγορούσαν κιόλας. Πρόσεξε, παιδί μου, κι αν βρεις κάποτε τέτοιο πνευματικό ποτέ να μην τον αποχωριστείς και να προσεύχεσαι για εκείνον να τον φυλάει ο Θεός γιατί διαμέσου εκείνου θα φυλάει και σένα».

 

Προβληματίστηκα από τα τελευταία λόγια του γέροντα και με κάποια αφέλεια και απορία τον ρώτησα πως γίνεται να έχεις τέτοιο πνευματικό και να τον κατηγορείς; Πως πρέπει να του συμπεριφέρεσαι τελικά ή μάλλον πως πρέπει να είναι το πνευματικό παιδί απέναντί του; Ο γέροντας αναστέναξε και μετά από λίγα λεπτά μου είπε με λυπημένο ύφος : «Παιδί μου, δυστυχώς, αυτοί οι πνευματικοί δέχονται μεγάλες στενοχώριες από μερικούς ανθρώπους γιατί δεν τους καταλαβαίνουν. Είναι ελάχιστοι εκείνοι που τους ευχαριστούν ή και κανένας. Γιατί να ξέρεις, παιδί μου, την μεγαλοσύνη του μεγάλου οι πολλοί την ανέχονται, οι λίγοι την δέχονται κι ελάχιστοι την καταλαβαίνουν. Γνώρισα, λοιπόν, ανθρώπους που θεωρούσαν τον εαυτό τους ανώτερο από τον πνευματικό τους! Και κάθε ένας γίνεται έτσι όταν δεν υπακούει στον πνευματικό του. Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης λέει χαρακτηριστικά : «Εκείνος, όστις διαφωνεί μετά του πνευματικού και διορθοί αυτόν, θέτει εαυτόν υψηλότερον του τελευταίου και παύει πλέον να είναι μαθητής...». Πως λοιπόν, αν έχουμε έναν τέτοιο γνήσιο πνευματικό τολμούμε πολλές φορές να τον κρίνουμε ή να τον αμφισβητήσουμε; Παιδί μου, όταν φτάνουμε σε αυτό το σημείο είναι προτιμότερο να αλλάζουμε πνευματικό γιατί πλέον δεν ωφελούμαστε από αυτόν. Κάνουμε κακό και στον εαυτό μας και εκείνον στενοχωρούμε. Αν το πνευματικό παιδί δεν υπακούει αλλά αμφισβητεί, πιέζει, ζηλεύει και ελέγχει τον πνευματικό του τότε πια ωφέλεια θα μπορέσει να δει στη πνευματική ζωή του; Ο γέροντας Παΐσιος λέει πολύ όμορφα στις επιστολές του : «...να καταλάβεις ότι ο γέροντάς σου φέρει την δική σου ευθύνη και ότι φροντίζει αυτός για την σωτηρία σου και ό,τι κάνει το κάνει για το καλό σου και όχι να σε βασανίζει...». Ποιο το κέρδος αν δεν δεχόμαστε τις συμβουλές του, τις παρακλήσεις του ή και τις επιπλήξεις του; Μήπως, εμείς γνωρίζουμε περισσότερα για τη σωτηρία μας και το καλό μας; Μα τότε δεν τον έχουμε ανάγκη γιατί να τον ταλαιπωρούμε με τις αντιδράσεις μας! Γι’ αυτό παιδί μου στη σχέση πνευματικού με το πνευματικοπαίδι πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή και να προσπαθούμε να κρατάμε αυτή τη σχέση στη ισορροπία που της αρμόζει. Θα πρέπει να είναι μια αγιοπνευματική σχέση, χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις, χωρίς εμπάθειες και προσωπολατρίες ή συναισθηματισμούς. Χρειάζεται πολλή προσοχή και διάκριση. 

 

  

Όχι μπροστά στον πνευματικό μας, όταν είναι καλά τα πράγματα, να του μιλάμε όμορφα και να τον ανεβάζουμε στα ουράνια και με το πρώτο πρόβλημα να ξεσπάμε σ’ αυτόν και να τον κατηγορούμε. Πολλοί άνθρωποι αγαπούν τον πνευματικό τους τόσο όσο τον έχουν ανάγκη. Μόλις βοηθηθούν και πατήσουν στα πόδια τους μπορεί και να τον ξεχάσουν κιόλας. Αυτό, όμως είναι αχαριστία και ανειλικρίνεια. Ούτε πάλι να φτάνουμε στο σημείο να θέλουμε τον πνευματικό κτήμα μας και ν’ ασχολείται μόνο μαζί μας. Πάνω από όλα είναι ιερέας του Υψίστου και δεν ανήκει σε κανέναν παρά μόνο σ’ Εκείνον. Το γνήσιο πνευματικό παιδί, όμως, θα φανεί ανάμεσα σε όλα τ’ άλλα γιατί απλούστατα θα μοιάζει του πατέρα του. Γιατί είναι υπάκουο, υποχωρεί, υπομένει, δίνεται, αγαπά, προσεύχεται, ταπεινώνεται, διακρίνει, συγχωρεί, ευχαριστεί, θυσιάζεται, ξεχνά, απωθεί το κακό, ελκύει το καλό, ξέρει πότε να μιλά και πότε να σιωπά. Με λίγα λόγια μιμείται τις αρετές του πνευματικού του πατέρα...». Αυτά τα λόγια του γέροντα χαράκτηκαν μέσα μου και με περισσότερη θέρμη αναζητούσα τον πνευματικό εκείνο που θα ταίριαζε στην περιγραφή του. Εδώ και μερικά χρόνια με αξίωσε ο Θεός και βρήκα πνευματικό, όπως ακριβώς μου τον είχε υποδείξει εκείνος ο άγιος γέροντας. Τώρα το μόνο που μένει και προσπαθώ είναι να γίνω και ‘γω το πνευματικό παιδί που μου περιέγραψε. Ας συλλογιστούμε όλοι τη σχέση μας με τον πνευματικό μας. Είναι μια αληθινή σχέση αγάπης χωρίς εμπάθειες και προσκολλήσεις; Μήπως εμείς φταίμε που τελικά δεν προχωράμε πνευματικά και όχι εκείνος; Και αν δεν καταλήξουμε σ’ αυτό το συμπέρασμα τουλάχιστον ας μην τον ταλαιπωρούμε αλλά ας αλλάξουμε πνευματικό ψάχνοντας εκείνον που είναι στα «μέτρα» μας. Γιατί ο κάθε πνευματικός κουβαλάει μαζί με το σταυρό του και καθένα από εμάς και φέρει την ευθύνη της σωτηρίας μας. Ας μην του κάνουμε πιο βαρύ το φορτίο. Ας πάρουμε την απόφαση ν’ ανέβουμε στο δικό μας σταυρό και να μείνουμε εκεί.


Μοναχός Αγαθάγγελος

Άγιον Όρος

πηγή